همان زمان کارشناسان میراث فرهنگی و حتی متخصصان مرمت اعلام کرده بودند که این مرمتها غیراصولی است. اکنون چند سال از آن تاریخ گذشته است و آخرین تصاویر و خبرها از تعجب گردشگران خارجی بههنگام بازدید از پاسارگاد حکایت دارد.
در آخرین تصاویر و گزارشهایی که خبرگزاری مهر منتشر کرده، مصالح سفید به کاررفته در مرمتها تعجب گردشگران را برانگیخته است.
مصالحی که برای مرمت روی بنای آرامگاه کوروش بهکاررفته است آنچنان با بنای پاسارگاد ناهمگون است که به گفته یک راهنمای تور، گردشگران تصور میکنند این مصالح، نوعی نماد یا کتیبه بهکار رفته در بناست.
کوروش سحابی، یکی از راهنمایان گردشگری که به تازگی تور گردشگران خارجی از کشور فرانسه را برای بازدید از آرامگاه کوروش به پاسارگاد برده بود به مهر گفت: زمانی که گردشگران برای بازدید از آرامگاه کوروش به شیراز میروند مدام میپرسند تکه سنگهای کار گذاشته شده در بنای پاسارگاد نماد چه چیزی بوده است و این ابهام نهتنها برای گردشگران خارجی بلکه مورد سؤال گردشگران داخلی نیز هست. وی با بیان اینکه مرمت غیراصولی در بنای پاسارگاد این ابهام را میان گردشگران ایجاد کرده است، افزود: تکهسنگهایی برای مرمت و پرکردن فضای خالی بخشهایی از بنای باعظمت کوروش کار گذاشته شده که رنگی به مراتب سفیدتر از بقیه مجموعه دارد. وی با انتقاد از شکل مرمت بنای پاسارگاد گفت: شاید این، یکی از راههای مرمتی باشد اما قطعا میتوانست به گونهای انجام شود که همخوانی موزونی با بقیه سنگهای بنا داشته باشد.
سحابی گفت: این مرمت غیرکارشناسانه بارها و بارها مورد انتقاد باستانشناسان قرار گرفته بود و اکنون ما بهعنوان کسانی که گردشگران متعددی را به این مکان میآوریم متوجه میشویم که چرا باستانشناسان از مرمتهای غیراصولی ناراضی بودند چون تنها یکی از دلایل آن این است که گردشگر را به اشتباه میاندازد و باعث میشود که تصور کند این بخش، کتیبهای بوده که برداشته شده یا این سنگها از دوران باستان کار گذاشته شده است. پیش از این محسن شیخالاسلام، کارشناس مرمت بناهای تاریخی نیز گفته بود که چنانچه در مرمت سقف مقبره کوروش از سنگهای دیگری به جز سنگی که از بنا بر جای مانده استفاده شود در این صورت مرمتی غیراصولی و غیرعلمی انجام شده است.
وی در مورد مرمت سقف مقبره کوروش گفت: در مرمت، اصلی وجود دارد مبنی بر اینکه جاگذاری عناصر معماری بنا به همان شکل اولیه باید انجام شود و عناصر اولیه که به دلایل مختلف از بنا جدا شدهاند باید سرجای خود جاگذاری شوند. مرمتگران سنگهای سقف آرامگاه را تراشیدند و این درحالی است که کارشناسان معتقدند این شیوه در مرمت یک اثر باستانی امری کاملا منسوخ است و حتی اگر بهکاربردن سنگهای جدید در قسمتهای مورد مرمت ضروری مینمود هرگز نمیبایست سنگ تاریخی تراش داده میشد بلکه باید از سنگهای مطابق با الگوی مورد نیاز استفاده میشد.
تصاویری که 3سال پیش از مرمت بنای پاسارگاد منتشر شده بود نشان از بیاطلاعی مرمتگران از شیوههای مرمت داشت و حتی سقف 2500ساله این بنای باستانی با ابزارها و بهشیوههای غیرعلمی تراشیده شده بود. اکنون مرمت بنای پاسارگاد آنچنان غیرعلمی و غیراصولی بهاتمام رسیده است که تصاویر جدید منتشر شده از آن کاملا بیانگر مرمت ناشیانه بنای پاسارگاد بهعنوان بنایی با 2500سال سابقه است. بنابراین تعجبی ندارد که گردشگران خارجی سنگهای به کار رفته در مرمت بنا را با کتیبهها اشتباه بگیرند و از ناهماهنگی آنها ابراز تعجب کنند.