برخی از کارشناسان و حتی مخاطبان عادی روزنامه در تماس با گروه محیطزیست پرسیدهاند مگر مسئله تخریب این باغ سال گذشته منتفی نشد؟ علاوه براین پرسیدهاند آیا وزارت جهاد کشاورزی قادر به دفاع از مراکز تحقیقاتی خود نیست؟ کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی برای حفاظت از این پشتوانه علمی و تحقیقاتی کشور چه اقدامی کرده است؟ شماری از اعضای هیأت علمی هم ضمن گلایه از چنین تاخت و تازهایی در مراکز تحقیقاتی گفتهاند ما امیدوار بودیم ارسال نامه به مقامات ارشد کشور مانع تخریب مراکزی نظیر باغ گیاهشناسی نوشهر شود بهویژه آنکه مسئولان همواره بر اهمیت کشاورزی تأکید میکنند. براین اساس آیا تخریب باغ گیاهشناسی نوشهر مغایر با سیاست حمایت از کشاورزی نیست؟ باغ گیاهشناسی نوشهر که در سال1335 تأسیس شد، دومین باغ اکولوژی کشور است. این باغ از آنرو اهمیت دارد که بیش از 800گونه گیاهی نادر را در خود جای داده است. همچنین هر باریوم موجود در این باغ مجموعهای عظیم از گونه مختلف گونههای گیاهی مختلف جهان را شامل میشود. دیماه سال گذشته اداره بنادر و دریانوردی با هدف ایجاد راه دسترسی میان کمربندی و بندرنوشهر، بخشی از این باغ را تخریب کرد اما این تخریبها با اقدام قاطع دادستان متوقف شد. اکنون پس از 15ماه، زمزمه از سرگیری عملیات تخریب باعث نگرانی دلسوزان و دوستداران منابع طبیعی کشور شده است.
ضرورت توسعه باغ گیاهشناسی نوشهر
رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور که سال گذشته در واکنش به تخریب باغ گیاهشناسی نوشهر قاطعانه دستاندازی به این مرکز تحقیقاتی را محکوم کرده بود، درباره از سرگیری عملیات تخریب این باغ به همشهری گفت: برخی میگویند این جاده میتواند به گونهای از باغ عبور کند که به آن لطمه نزند، این درحالی است که قرار است از این جاده تریلی عبور کند ضمن آنکه هر جادهای حریم دارد. حتی اگر جاده از حاشیه باغ هم عبور کند به آن لطمه میزند. اصولا عبور جاده از این باغ یا حاشیه آن هیچگونه توجیه علمی و فنی ندارد و مغایر با همه معیارهای زیستمحیطی است. وی تصریح کرد: تردیدی در ضرورت وجود این باغ وجود ندارد حتی اگر از سر اجبار ما این پرسش را مطرح کنیم در پاسخ باید گفت 600گونه گیاهی شاخص در این باغ وجود دارد که چیدمان مجدد آنها حداقل به 70سال زمان نیاز دارد. در شرایطی که در سایر کشورها در گرانترین نقاط، باغ گیاهشناسی احداث شده و کسی به آنها هیچ تعرضی نمیکند آن وقت در کشور ما که اکوسیستم شکنندهای دارد و با خشکسالیهای پیدرپی مواجهیم به جای آنکه برای این باغ که مهمترین پشتوانه علمی و تحقیقاتی است ارزش و اهمیت بیشتری قائل شویم و آن را توسعه بدهیم میخواهیم آن را قربانی احداث جادهای کنیم که میتواند از مسیری دیگر عبور کند.
میرزایی با تأکید بر اینکه باغ گیاهشناسی نوشهر محل نگهداری گونههای در حال انقراض و در حال فرسایش ژنتیک است، گفت: براساس قابلیتهای بینظیری که این باغ دارد باید از مصونیت ویژهای برخوردار باشد از اینرو، ما از مسئولان استان مازندران میخواهیم نهتنها این باغ را حفظ کنند بلکه شرایط توسعه آن را برای اضافهکردن گونههای جدید فراهم سازند.رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، خاطر نشان کرد: باغ گیاهشناسی نوشهر، نماینده همه گونههای گیاهی موجود و غیرموجود در جنگل است به همین دلیل هر اقدامی که سبب تخریب آن شود از نظر کارشناسان و از نظر علم گیاهشناسی فاجعه تلقی میشود و هیچ توجیهی ندارد. به گفته وی، مسئولان شهر شاید این موقعیت را داشته باشند که بتوانند با فشار و لابی این باغ را تخریب و جاده را احداث کنند اما باید بدانند این باغ آبرو و اعتبار گیاهشناسی ما و در عین حال قدیمیترین باغ گیاهشناسی کشور است. لطمه به این باغ در واقع لطمه زدن به وجهه علمی کشور و تخریب آن به معنای تخریب میراث گیاهشناسی کشور است.
وی گفت: یکی از کارکردهای این باغ دسترسی آسان دانشجویان و محققان به گونههای مختلف گیاهی است که فرصت مطالعه و تحقیق را برای آنها فراهم میسازد؛ یعنی به جای اینکه یک عرصه چندهزار هکتاری را اسکن کنند تا بتوانند این گونهها را مشاهده کنند میتوانند در یک عرصه 40هکتاری به این گونهها دست پیدا کنند. از دیگر قابلیتهای این باغ، وجود گونههای در حال انقراض است که تولید بذر میکنند؛ از بذر این درختان برای احیای جنگلهایی استفاده میشود که این گونهها میتوانند در آنجا حضور داشته باشند.
تکذیب خبر قطع 20 اصله درخت
همزمان با تنظیم این گزارش خبری روی خروجی یکی از خبرگزاریها قرار گرفت که طی آن، از قطع 20اصله درخت ارزشمند توسط رئیس بخش گیاهشناسی این باغ خبر میداد. دکتر محمد امینی، رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران در واکنش به این خبر به همشهری گفت: این خبر کذب محض است. البته هر از گاهی به ضرورت، برخی درختان هرس میشوند که ممکن است این خبر ناشی از هرس شدن درختان طی روزهای جاری باشد. امینی تأکید کرد: نه تنها هیچ درختی در این باغ قطع نشده که صیانت و حفاظت از این باغ و گونههای آن نسبت به قبل شدت گرفته است.