مرمتگران تخت‌جمشید به شوش فراخوانده شدند

دومین گروه از گروه 9‌نفره مرمتگران سنگ‌ها در محوطه باستانی تخت‌جمشید که مرمت‌های سنگ‌های محوطه باستانی بیستون در کرمانشاه و گنجنامه همدان را نیز در کارنامه خود دارند، اکنون بیستمین روز از ایجاد زیرساخت‌های ساماندهی 3سرستون در محوطه کاخ بارعام داریوش بزرگ را پشت سر گذاشته‌اند.محوطه باستانی شوش در خوزستان که در دوره‌ای پایتخت زمستانی هخامنشیان بود تا سال گذشته وضعیت مناسبی نداشت.گزارش‌های منتشر شده از وضعیت نامناسب حفاظت و صیانت از محوطه باستانی شوش و تخریب‌های صورت گرفته در این محوطه از سوی گردشگران، نگرانی‌ها از تخریب بیش از پیش این محوطه باستانی را بیشتر کرد. دوستداران میراث فرهنگی و رسانه‌ها همواره نسبت به لزوم حفاظت مناسب از این محوطه تاریخی هشدار ‌داده‌اند.

مشاهدات صبح دیروز از محوطه باستانی شوش بیانگر آن است که اکنون اقداماتی برای ساماندهی این محوطه باستانی به‌منظور زمینه‌سازی‌ برای ثبت جهانی آن در حال انجام است.

مدیر پروژه ساماندهی محوطه باستانی شوش دیروز در جمع گروهی از تورگردانان کشور اعلام کرد: تالار بارعام دارای 72 ستون بود که 36 ستون آن در مرکز این تالار و 36 ستون دیگر در ایوان‌های شرقی، شمالی و غربی قرار دارند. حیدری با اشاره به‌وجود 2 کتیبه بر تخته سنگی که به گفته باستان‌شناس‌ها محل نشستن داریوش در کاخ بار‌عام بوده است، گفت: متأسفانه این دو کتیبه توسط بازدید‌کنندگان به‌طور کامل آسیب دیده‌ است. در حفاری‌های انجام شده در کاخ بار‌عام داریوش در محوطه باستانی شوش، بقایایی از آجرهای مزین به نقوش سربازان هخامنشی به دست آمده است که به اثبات این نظریه که پس زمینه جایگاه داریوش نیز دارای تزیینات بوده، کمک کرد.

به گفته باستان‌شناس‌ها در حال حاضر به‌دلیل تخریب‌های زیادی که در طول زمان به‌دلیل بی‌توجهی به محوطه باستانی شوش انجام شده است نمی‌توان تصور کاملی از این محوطه باستانی داشت.

تهیه پرونده ثبت جهانی محوطه باستانی شوش و همچنین گزارش‌هایی که از وضعیت نامناسب حفاظت از محوطه باستانی شوش منتشر شد در انجام پروژه ساماندهی این محوطه بی‌تأثیر نبود.مدیر پروژه ساماندهی محوطه باستانی شوش به بازدید‌کنندگان از این سایت باستانی گفت: قرار نیست در پروژه‌های مرمتی چیز جدیدی ابداع شود بلکه آنچه در ساماندهی و مرمت اهمیت دارد حفظ یک مجموعه است. به گفته حیدری قطعات مربوط به ستون‌های کاخ آپادانا در محوطه باستانی شوش اکنون به‌دلیل آنکه باید در فاز نخست با یکدیگر هماهنگ شوند بلاتکلیف مانده‌اند. قرار است سنگ‌های خرد شده مربوط به ستون‌های آپادانا براساس حجاری و نقش‌های موجود در آنها با یکدیگر هماهنگ و ساماندهی شوند.

کمبود نیروهای حفاظتی

به گفته مدیر پروژه ساماندهی محوطه باستانی شوش یک سرستون با نقش گاو دوسر اکنون در شرایط بسیار بدی قرار دارد که البته تصاویر منتشر شده از آن در سال‌های نخست پیروزی انقلاب نشان می‌دهد وضعیت این ستون هخامنشی در آن سال‌ها بهتر بوده و به‌تدریج تخریب شده است. اگرچه حیدری از نصب دوربین‌های مداربسته دید در شب برای حفاظت از محوطه باستانی شوش خبر می‌دهد، ولی مسئول حفاظت از محوطه باستانی شوش می‌گوید که نصب این دوربین‌ها بر بالای قلعه شوش دلیلی است که این محوطه باستانی دارای مأموران حفاظت از محوطه نیست.

حیدری مدیر پروژه ساماندهی محوطه باستانی شوش همچنین با اشاره به تلاش‌ها برای ثبت جهانی این محوطه باستانی به جای مانده از هخامنشیان در فهرست یونسکو به همشهری گفت: این محوطه 400 هکتار است که البته حفاظت از آن نیز دشواری‌های خود را دارد. وی با اشاره به برخی تخریب‌های صورت گرفته توسط گردشگران در محوطه باستانی شوش افزود: متأسفانه در بازدید از محوطه‌های باستانی با فقر فرهنگی مواجه هستیم. بازدید‌کننده با پرداخت 500‌تومان وارد محوطه باستانی می‌شود و با شیئی تیز روی کتیبه‌ها و ستون‌های به جای مانده از دوران باستان یادگاری می‌نویسد یا به تخریب تعمدی آن می‌پردازد. اینها مشکلاتی است که با این دسته از گردشگران داریم.

وی اقدامات انجام شده در محوطه باستانی شوش را با هدف ثبت جهانی این محوطه و همچنین حفاظت و نگهداری از یادگارهای به‌جای مانده از ایران باستان اعلام کرد و گفت: مواردی در تهیه پرونده ثبت جهانی شوش وجود دارد که باید برطرف شود.

حیدری تأکید کرد: قرار است پرونده ثبت جهانی شوش سال آینده به یونسکو ارائه شود و اگر مشکلی پیش نیاید در تیرماه سال آینده کارشناسان یونسکو برای بازدید از این محوطه تاریخی به شوش دعوت می‌شوند تا مقدمات ثبت جهانی شوش در فهرست جهانی فراهم شود.مدیر پروژه ساماندهی محوطه باستانی شوش در پایان با تأکید بر تلاش برای افزایش سطح آگاهی گردشگران به‌منظور بازدید از محوطه‌های باستانی کشور و جلوگیری از تخریب‌ها گفت: گردشگر باید به این نکته مهم توجه کند که اگر در کنار یک محوطه باستانی بوفه غذا وجود نداشته یا مشکل سرویس بهداشتی وجود داشته باشد نباید این موضوع را بهانه‌ای برای تخریب آثار باستانی و یادگارهای به جای مانده از تاریخ ایران قرار بدهد و با تخریب کتیبه‌ها و ستون‌های یک محوطه باستانی اقدام به رفتار تلافی‌جویانه کند.