چه وزیر دوم اگرچه از طیف کارگزاران، با استناد به نظارت و تائید شهدای انقلاب خرسند از بهارستان به ساختمان نفت آمده بود و چندی بعد هم علی کردان یارسیاسی رئیسجمهوری در جایگاه قائم مقامی ایستاد.
حالا که گمان به ثبات بود اما برنامه تغییرات در سطح ارشدترین مدیران به گوش میرسد. دکتر حجتالله غنیمی فرد، محمد جواد یارجانی و حسین کاظم پور اردبیلی و دیگرانی که از دولت سید محمد خاتمی اتاق خود را حفظ کرده بودند در این طومار بار دیگر صنعت نفت را دچار اضطراب کرده اند. در این میان اما قرعه نخست به نام کاظم پوراردبیلی افتاد.
نزدیک به ربع قرن، حسین کاظم پوراردبیلی نماینده دولت جمهوری اسلامی در سازمان کشورهای صادرکننده نفت بوده است. از تابستان 1384 و پس از روی کار آمدن دولتی که مانور مهمترین شعارهایش در حوزه سیاست و اقتصاد روی محور نفت بود گمان میرفت که وی ساختمان خیابان طالقانی را با دردست داشتن حکمی از سوی وزیر نفت ترک کند.
کاظم پوراردبیلی اما در دولت احمدینژاد 32 ماه دوام آورد؛ به نشستهای متعدد سران اوپک رفت وهمان کرد که پیش از این.
خبر تحولات اما تا پیش از بعدازظهر سهشنبه، در حدود شایعه و گمانههایی چنان تیری در تاریکی بود ؛ خبر اما وقتی مکتوب شد که دیگر روابط عمومی نفت هم در تائید آن تردیدی نشان نمیداد. پس دولت انقلابی ثابت کرد که در به هم ریختن چینش مدیران هیچ زمانی دیر نیست حتی وقتی در سال پایانی عمر دولت باشیم و چنانچه وزیر نفت هم نخواهد به این زمین شخمی زند، جانشینی هست در کنارش که بیفرمان و شاید هم به سیاق رئیس اول بیترمز به کارش خواهد پرداخت.
- چه زمانی باید برای همیشه وزارت نفت را ترک کنید؟
دو سه روز دیگر! دو سه روز دیگر بازنشسته میشوم.
- چه دلیلی را پشت این تصمیم میبینید؟
این پرسش را از من نباید بپرسید. آن کسی که چنین تصمیمی گرفته است باید پاسخ دهد.
- آیا این بحث مبارزه با مافیای نفت که دوباره بر سرزبانها افتاده است ربطی به بازنشستگی شما دارد؟
من نمیتوانم در این باره اظهارنظر کنم. من که نمیتوانم بگویم جزو مافیا هستم یا نیستم. کسانی که چنین اتهاماتی مطرح میکنند باید روشن و شفاف از دلایل و اسناد آن یاد کنند. بهنظر من شما باید دنبال پاسخ این پرسش باشید که چه دلیلی متوجه این تغییر بوده ودیگرانی جز من باید پاسخ شما را بدهند.
- یعنی شما تا پیش از اینکه حکم را دریافت کنید در جریان نبودید و چیزی نشنیده بودید؟
من درباره شنیده هایم حرف نمیزنم. دلیلی برای این کار وجود ندارد. سابقه کار من در اوپک و در دولتهای جمهوری اسلامی کاملا مشخص و روشن است. حالا هم پس از بازنشستگی به سراغ زندگی شخصی خودم خواهم رفت. شما اگر پرسشی درباره کار من دارید میتوانید مطرح کنید.
- بسیار عالی! پس اگر موافق باشید، در روزهای آینده با شما گفتوگویی مفصل خواهیم داشت.
من پس از بازنشستگی حرفی برای گفتن ندارم. من تا زمانی به پرسش خبرنگاران پاسخ میدهم که عهده دار مسئولیتی باشم. بنابراین پس از پایان کارم در وزارت نفت دلیلی برای پرسش و پاسخ نمیبینم.
- جالب است! معمولا مسئولان و مدیران تا زمانی که عهده دار مسئولیتند از پاسخ دادن طفره میروند و گفتوگوهای کارشناسی را به دوران بازنشستگی موکول میکنند، اما شما...
نه. برای من مهم نیست. به هر حال الان پاسخگو هستم.
- جنابعالی چرا و بهدلیل کدام ویژگی و قابلیت بیش از دو دهه نماینده ایران در اوپک بودید؟
در دوره ریاستجمهوری آیت الله خامنهای، دوره نخست وزیری میرحسین موسوی و دورههای ریاستجمهوری آقایان هاشمی رفسنجانی و خاتمی در دولت خدمت کرده ام. همچنین در دوره وزارت نفت آقایان آقازاده، نامدارزنگنه، وزیری هامانه و نوذری نیز در سمت نماینده دولت ایران در اوپک مشغول بوده ام.
من در طول این 24 سال گذشته عهده دار گفتوگوهای راهبردی ایران در تمامی محافل بینالمللی انرژی بوده ام. من گمان میکنم که بهترین خدمات را ارائه کردهام و تداوم حضورم نیز به دلیل توانایی حرفه ایام بوده است.
- این بهترین خدمات و توانایی حرفهای چه بوده است؟
من همواره مدافع منافع ملی کشورم بودهام و در تمام مذاکرات صورت گرفته در محافل بینالمللی انرژی تا حدی که در توانم بوده به مملکتم خدمت کرده ام. فراموش نباید کرد که من از زمانی که نفت 6 دلار قیمت داشت تا زمانی که به 126 دلار رسید، مدافع منافع انرژی ایران بوده ام. این دفاع چه در جمع تولیدکنندگان و صادرکنندگان و چه در جمع مصرفکنندگان و واردکنندگان بوده است.
- یعنی همه وجه تمایز شما در دفاع از منافع ملی است؟
این بخشی از نقش من بوده است.من در تمام مجامع بینالمللی انرژی که ایران حضور داشته، نقش اول را به نمایندگی از کشورم ایفا کرده ام.
بنابر این اگر موفقیتی برای ایران در بخش انرژی وجود دارد من یکی از مجریان این موفقیت بوده ام. نقش من در امر سیاستگذاری و تعیین راهبرد را نمیتوان انکار کرد. چراکه با مرور گذشته واضح است که یکی از سیاستگذاران رسیدن به موفقیت ایران بودهام.
- آخرین حضور شما در یک مجمع بینالمللی انرژی در تهران و در میان اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز بود. برای آنچه به غلط زیر عنوان اوپک گازی خوانده میشود چه کردید؟
همان طور که اشاره کردید مجمع صادرکنندگان گاز را شش سال پیش تاسیس کردهایم. در تهران اساسنامه سازمانی آن را تقدیم کردیم و سازو کارهای تشکیل و بودجه را پیشنهاد دادیم. میدانید که قرار است در مسکو وزیران کشورهای عضو مجمع گردهم آمده و آن پیشنهادها را نهایی کنند. به عبارتی دیگر کار تمام شده است.
سال 2001 میلادی نخستین نشست مجمع صادرکنندگان گاز تشکیل شد که در آن حضور داشتم و در تدوین تمام اساسنامهها نیز نقش داشتهام.اکنون با 12 عضو این مجمع 6 دوره نشست برگزار کرده و به احتمال زیاد در هفتمین نشست در مسکو کار نهایی میشود.
- محمد علی خطیبی را بهعنوان جایگزین در اوپک شما مطرح کردهاند. آیا فکر میکنید که او توانایی آنچه شما به آن مفتخرید را ندارد؟
ارزیابی تواناییهای ایشان به من مربوط نیست. در مورد صلاحیتشان انتخابکنندگان باید توضیح دهند. با این حال من به تصمیمی که گرفته شده است احترام میگذارم و برای کارشناسان و مدیرانی که پس از من در این سمت به فعالیت خواهند پرداخت آرزوی موفقیت دارم.
- پیش از اینکه به نفت بیایید در وزارتهای بازرگانی و امورخارجه بوده اید. آیا در مجموع حضور شما در دولت به سه دهه میرسد؟
بله. من به لحاظ سنوات 30 سال سابقه کار دارم و همچنان بر این باورم که توانایی ادامه کار را دارم و میتوانستم مثل گذشته فعالیت کنم.
- پس از خروج از وزارت نفت و خداحافظی از اوپک چه خواهید کرد؟
من یک مشاور بینالمللی انرژی هستم و به همین کار خواهم پرداخت.
- آیا قصد دارید با سازمانهای برون مرزی کار کنید؟
من بهزودی یک مؤسسه بینالمللی مشاوره در زمینه انرژی خواهم داشت و در این مؤسسه با مشتریهای مختلف کار خواهم کرد.