سرای حاج‌حسن در بازار تهران، مهرماه امسال دچار حریق شدیدی شد که نتیجه آن از بین رفتن مغازه‌های بسیار و تخریب بخشی از بنای تاریخی بود.پس از وقوع این حادثه رضا موسوی از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی به رسانه‌ها اعلام کرد: در بررسی‌های اولیه به‌نظر می‌رسد تمامی سرای حاج‌حسن در 2 طبقه سمت راست و چپ سوخته است و ساختمان‌ها پس از آتش‌سوزی پایداری ندارند،
سیم‌کشی‌ها از بین رفته و بنای موجود بسیار سست شده است.کارشناس سازمان میراث فرهنگی استان تهران درباره چگونگی نظارت سازمان بر عملیات ساخت این سرا نیز گفت: این سرا مالکان خصوصی دارد و شهرداری باید مجوز ساخت آن‌را بدهد اما در تمام مراحل ساخت، سازمان بر عملیات نظارت خواهد داشت تا ساختمان مطابق آنچه ثبت شده است،
بازسازی شود.محمد‌رضا بیرقی، معاون میراث استان تهران نیز درباره میزان خسارت وارده، به همشهری گفته بود: در بازدیدی که داشتیم متوجه شدیم بسیاری از مغازه‌داران پایه‌ها و جرز مغازه‌ها را برای ایجاد فضای بیشتر تغییر داده‌اند که این امر به استحکام بنا ضربه می‌زند. در حال حاضر نیز حدود 50درصد سقف سرا نیاز به بازسازی دارد.
بنا ایستایی ندارد
محمد حاجیان، مدیرعامل شرکتی که مسئولیت بازسازی بخشی از این سرا بر عهده آن است، درباره این اتفاق به همشهری گفت: پس از آتش سوزی بال جنوبی گروه میراث فرهنگی شروع به مرمت بنا کرد.
البته گروه فنی و عمران شهرداری منطقه 12 و مشاوران ابنیه تاریخی شهرداری اعلام کرده بود که این بنا پس از آتش سوزی فاقد ایستایی است و با توجه به بار زنده، تردد افراد و حمل کالا لرزش‌هایی ایجاد می‌شود که این بنا توان تحمل آن‌را ندارد.وی در ادامه افزود: پیشنهاد ما این بود که این بنا را تخریب و دوباره مطابق نقشه موجود بازسازی کنیم؛
چراکه این بنا بار اضافی هم زیاد داشت که در سالیان مختلف به‌دلیل مرمت‌های گوناگون به بنا تحمیل شده بود. این بنا چند بار نیز شاهد آتش سوزی بوده است که هربار از مقاومت ساختمان کم کرده است. به همین دلایل متأسفانه پس از بارش روز سه‌شنبه، غروب همان روز این اتفاق افتاد و یکی از کارگران مرمت زیر آوار جان باخت.
بودجه آماده نبود
اما مهدی معمار‌زاده از کارشناسان میراث فرهنگی استان تهران و ناظر اجرای این پروژه به همشهری گفت: برای مرمت و بازسازی این سرا 2 بودجه درنظر گرفته شده بود که با وصول بخش اول بودجه، عملیات مرمت آغاز شد اما بخش دوم بودجه هنوز نرسیده بود که یکی از کسبه این سرا به‌طور خودسر با نماینده شرکت پیمانکار برای مرمت بخش دیگری از این سرا توافق کرد تا عملیات ساخت در مغازه وی با هزینه شخصی او انجام شود.
این اتفاق نیز در همان مغازه روی داده است.وی در ادامه درباره بودجه مورد نیاز بخش دوم این سرا برای بازسازی که دلیل تاخیر بوده است، گفت: بودجه بخش دوم نیز آماده شده و در چند روز آینده عملیات مرمت آغاز می‌شود.
اما یکی از کسبه این سرا که نخواست نامی از وی برده شود به همشهری گفت: پس از آتش‌سوزی و وقفه طولانی که برای آغاز کار مرمت ایجاد شد، نارضایتی کسبه به‌وجود آمد، اما در نهایت، عملیات مرمت بخش تاریخی توسط اداره میراث فرهنگی شروع شد.
البته همین کارگاه نیز به 2 قسمت تقسیم شد: بخش اول شامل محدوده‌ای بود که حدود 10مغازه را در بر می‌گرفت و از 2ماه پیش کار مرمت آن آغاز شد و بخش دیگر نیز که شامل حدود 8 مغازه است و به‌دلیل نبود بودجه معطل مانده که هنوز هم این بودجه آماده نیست.
وی در ادامه با اشاره به وقوع این حادثه افزود: تعداد بسیاری از مغازه‌داران اعتقاد دارند که این بنا مقاوم نیست و باید تخریب و دوباره به همان شکل نوسازی شود اما میراث قبول نکرد.
البته یکی از کسبه همین محدوده با توجه به تاخیر در بازسازی، سراغ یکی از سرکارگران شرکتی که مسئولیت بازسازی را دارد، رفته بود تا به‌صورت شخصی و پس از پایان ساعت کار، عملیات بازسازی مغازه وی را انجام دهند.
این اتفاق نیز غروب روز دوشنبه و پس از پایان ساعت کاری در همان مغازه روی داده است.این مغازه‌دار سرای حاج حسن افزود: کسبه هنوز هم اعتقاد دارند که این بنا مقاوم نیست و باید تخریب و دوباره مطابق همان نقشه تاریخی ساخته شود.
