ورود نفت خام به بورس کالا با توجه به اینکه قیمت‌ها برای کشف نرخ خارج از مرز‌های ایران از جمله اوپک مشخص می‌شود، می‌تواند اتفاق مهمی در اقتصاد ایران باشد، زیرا پتانسیل‌های خوبی در تولید این کالا در کشور وجود دارد. با توجه به اینکه قیمت‌های نفت در بازارهای خارج از مرز ایران تعیین می‌شود، ورود نفت خام به بورس می‌تواند ایران را مبنای قیمت‌گذاری کند ولی برای پیشرفت این بازار دولت باید حمایت جدی از آن داشته باشد، زیرا بورس با این اقدام و با توجه به نقدینگی که فروش نفت ایجاد می‌کند، می‌تواند بخش عمده‌ای از معضل قیمت‌گذاری برای فروش نفت را حل کند. البته به‌دلیل اینکه تا‌کنون فروش نفت به‌صورت سنتی بوده با ورود آن به بورس ممکن است برای فروشندگان سابق، حساسیت ایجاد کند زیرا روش سنتی و بورس با یکدیگر متفاوت بوده و در بورس مکانیسم چانه‌زنی و رقابت وجود دارد.
از سوی دیگر و در کنار این نگاه مثبت، مسئله‌ای که همواره در پذیرش کالا‌ها مطرح می‌شود تعهد عرضه است؛ البته درخصوص نفت خام احتمالا نمی‌توان کل تولید را در بورس عرضه کرد و باید ابتدا به‌صورت آزمایشی تقاضاهای فروش روِی میز قرار گرفته تا بورس توانمندی خود را در این زمینه نشان دهد. اما به هرحال عرضه نفت خام به‌عنوان یک کالای استراتژیک نیازمند حمایت جدی دولت بوده تا ایران قدرت منطقه شود.
از طرف دیگر با توجه به محدودیت‌های معاملاتی که برای ایران درنظر گرفته شده از جمله تحریم‌ها، باید سعی کنیم نگرش سرمایه‌گذاران خارجی را تغییر دهیم و زمینه را برای جذب سرمایه‌های خارجی فراهم کنیم. محدودیت‌هایی در واریز وجه و مسئله نقدی بودن معامله از مواردی است که رغبت مشتریان را اندکی کاهش داده، زیرا پیش از این اغلب معاملات نفت به‌صورت پرداخت بلندمدت بوده است. بنابراین دولت می‌تواند با کاهش نرخ برای فروش نقدی نفت خام جذابیت ایجاد کند یا نوع پرداخت‌ها را به‌نحوی طراحی کند که باعث تشویق مشتریان به خرید شود؛ هرچند باید به آینده امیدوار بود زیرا درصورتی که شرایط شفاف‌تر و واضح‌تر شود ورود مشتریان با اشتیاق، بیشتر می‌شود و با توجه به اینکه حجم عرضه نیز زیاد نیست، می‌تواند برای راه افتادن بازار گام بلندی باشد.
* مدیر کارگزاری پارس ایده بنیان
