در همه فرهنگ‌ها نان و نان‌آوری جایگاه خود را دارد اما در فرهنگ ما، مردم از دیرباز احترام و تقدس خاصی برای این نعمت الهی قائل بوده و حتی به آن قسم می‌خورند که این خود نشان از ترجیح استفاده درصد زیادی از مردم از نان نسبت به سایر مواد غذایی به‌عنوان قوت غالب دارد. با این وصف میزان رضایت شهروندان از این قوت لایموت را نمی‌توان نادیده گرفت.
نانوایی سنگکی سنتی
جمعیت زیادی از زن و مرد تا بیرون از مغازه برای خرید نان صف کشیده و اکثرا از مناطق مختلف کرج از جمله مطهری، گوهردشت، چهارراه طالقانی و برقان به‌دلیل نبودن نانوایی سنگکی در محله خود به اینجا آمده بودند. اغلب مشتریان به تعداد زیاد نان سنگک می‌خرند و قیمت، کیفیت و هضم راحت این نان را علت اصلی خرید آن برمی‌شمرند.
نانوا از فروش خود در ساعت کاری 5 صبح تا 10شب راضی است و می‌گوید: هر قدر آردی که به ما می‌دهند مرغوب‌تر باشد، یعنی نمک آن کمتر باشد، نان سنگک بهتری در اختیار مشتریان قرار می‌دهیم. وزن استاندارد نان سنگک 500گرم و قیمت آن بسته به نوع پخت و مقدار کنجد مصرفی متغیر است ولی اصولا نباید از 500تومان تجاوز کند.
نانوایی بربری
بیشتر مشتریان می‌گویند که قسمت وسط نان سوخته و اطراف آن خمیر است و از هر نان بربری نصف آن دور ریخته می‌شود.
نانوا می‌گوید: متأسفانه آردی که به ما می‌دهند مرغوب نیست و به‌همین دلیل ضایعاتش بالاست. وی درخصوص مصرف جوش‌شیرین در تهیه این نان می‌گوید: شورای آرد و نان و بهداشت کرج اضافه‌کردن جوش‌شیرین به خمیر نان را ممنوع کرده است و درصورت مشاهده برخورد می‌کند ولی استفاده از جوش‌شیرین برای نان بربری و لواش به‌عنوان مایه، ضروری است و درصورت عدم‌استفاده روی نان می‌سوزد. وزن استاندارد این نان 550 گرم و قیمت آن با کمی کنجد 400تومان است. قبلا برخی از مشتریان نان سفارشی را با کنجد بیشتر تقاضا می‌کردند که ما این نان‌ها را گران‌تر می‌فروختیم ولی اداره بازرگانی جلوی این کار را گرفت و در حال حاضر به هیچ عنوان نان سفارشی به دست کسی نمی‌دهیم.
یکی از مشتریان این نانوایی به خبرنگار ما می‌گوید: در این منطقه فقط نان بربری و لواش وجود دارد. با خوردن این نوع نان‌ها معده‌ام درد می‌گیرد و نمی‌توانم آن را هضم کنم؛ واقعا اگر استفاده از جوش‌شیرین در تهیه نان ممنوع شده پس چرا هنوز افراد زیادی با خوردن نان دچار مشکلاتی از جمله دل درد می‌شوند؟
یکی از کارشناسان تغذیه در این زمینه اظهار می‌دارد: سرانه مصرف نان در ایران بالاست ولی متأسفانه به علل گوناگون از جمله نداشتن متولی مشخص، آگاه، دلسوز و با‌تجربه که بتواند با احساس مسئولیت و با اشراف کامل به تمامی جوانب در زمینه‌های مختلف برای رفع این مشکلات اقدام کند به‌طور صحیح در این رابطه چاره‌اندیشی نشده است. خانم ابهری اضافه می‌کند: برای بالا‌بردن کیفیت آرد مصرفی باید گندم غنی و خوب کشت شده در استان‌های شمالی با گندم مناطق مختلف مخلوط شود تا کیفیت گندم به‌عنوان ماده اولیه در تهیه نان بالا رود.
افزایش 7درصدی تخلف
سرپرست مرکز شماره یک بهداشت کرج، از افزایش 7درصدی تخلف نانوایان کرج درخصوص استفاده از مواد غیرمجاز مانند جوش‌شیرین خبر می‌دهد. کبری جودکی، با اشاره به افزایش 5درصدی تعداد بازدید از نانوایی‌های کرج، به‌منظور بررسی موارد بهداشتی در سال90 می‌گوید: امسال تعداد معرفی نانوایان متخلف به تعزیرات حکومتی، با 28درصد رشد به 873 مورد رسیده که متأسفانه برخورد قاطعانه‌ای از طرف تعزیرات حکومتی با نانوایان متخلف صورت نگرفته است.
وی می‌افزاید: در مواردی شاهد فک‌پلمب و ادامه کار نانوایان بدون هیچ برخورد قاطعی از سوی مسئولان ذیربط بوده‌ایم که این امر همکاری و رسیدگی بیشتری را طلب می‌کند.
خانم جودکی تعداد نانوایی‌های معرفی شده به دادگاه را در سال قبل، 176 مورد عنوان کرده و می‌گوید: امسال این رقم به 181مورد رسیده است. جودکی با اشاره به افزایش 7درصدی تخلف در استفاده از مواد غیرمجاز مانند جوش‌شیرین و نمک بیش از اندازه، می‌گوید: امسال تعداد موارد پلمب شده نانوایی‌ها به سبب تخلفات بهداشتی، استفاده از مواد غیرمجاز و عدم‌بهسازی مناسب، 19درصد افزایش داشته و تا‌کنون 201نانوایی پلمب شده است.
نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از وضعیت نان در استان البرز می‌گوید: وضعیت نان در این استان بلاتکلیف است.
عزیز اکبریان یادآور می‌شود: متأسفانه پس از گران شدن نرخ نان و به جهت ایجاد تناسب میان نان عرضه شده و بهای آن، وزن نان عرضه شده کاهش یافته که این امر موجبات تولید نان نامرغوب را فراهم آورده است. عزیز اکبریان همچنین تأکید می‌کند: شهروندان البرزی از وضعیت نان عرضه‌شده در این استان ابراز نارضایتی دارند.
مقصر اصلی
در گفت‌وگو با شهروندان کرجی و مشتریان نانوایی‌های استان البرز عواملی چون کم‌تجربه‌بودن نانواها، نداشتن شرایط صحیح پخت از‌جمله عدم‌رعایت زمان لازم برای ورز‌آمدن خمیر، یکنواخت نبودن آن، حرارت نامطلوب، عدم‌دقت در اندازه‌گیری آرد و خمیر ترش و استفاده از جوش‌شیرین از مواردی بود که به‌عنوان نارضایتی از کیفیت نان در نانوایی‌های استان عنوان شد و از سوی دیگر نانواها نیز از تأثیر گندم و آرد نامرغوب در کیفیت نان و به‌وجود آمدن ضایعات آن گفتند. حال مقصر اصلی چه کسی است؟ سؤالی است که پاسخ آن را مقامات بالاتر می‌دانند.
