این خاطره باعث شد تا همه کارشناسان، سهامداران و فعالان بازار نسبت به آینده بورس در سال90 خوش‌بین باشند. اما رؤیای سال 89 در سال 90 تکرار نشد و اگرچه شاخص‌های بورس ابتدای سال افسارگسیخته حرکت می‌کردند اما این تب داغ خیلی زود به‌سردی نشست و حرکت صعودی بورس در همان روز‌های اول اردیبهشت ماه متوقف شد و رؤیای سهامداران بر باد رفت. امسال بورس تهران شرایط متفاوت‌تری را دنبال می‌کند. گویا سهامدارانی که در سال گذشته اسیر امواج پرتلاطم بورس بازار طلا و ارز شدند امسال با تجربه و تحلیل بیشتری وارد بازار شده‌اند؛ چرا که بازار سهام حرکت منطقی‌تری را دنبال می‌کند و نشانه‌های یک بازار با ثبات در همین ابتدای سال ظاهر شده است. اگرچه بازار سهام در سال‌گذشته چندان برای سهامداران سودآور نبود اما آمارها نشان می‌دهد که در سال گذشته تعداد زیادی سرمایه‌گذار جدید وارد بورس شده‌اند و می‌توان امیدوار بود این سرمایه‌گذاران جدید آینده بازار سهام را در دست گیرند. گفت‌وگوی روزنامه همشهری را با علی اسلامی بیدگلی، کارشناس بازار سرمایه درباره وضع گذشته، حال و آینده بورس بخوانید.
- سال گذشته بورس تهران شرایط متفاوتی را پشت سر گذاشت. اگرچه معاملات بورس تهران ابتدای سال حرکت صعودی داشت اما این شرایط ادامه نیافت و در نهایت از اردیبهشت ماه بازار با روند نزولی مواجه و دچار رکود شد. به‌نظر شما چه عواملی در رکود بورس تهران در سال 90 دخالت داشتند؟
در سال 90 با توجه به جهش به نسبت غیرمنتظره‌ای که در یک ماه اول سال در بورس به‌وجود آمد همه سود‌های ماه‌های آینده اصطلاحا پیش خور شد؛ به این معنا که قیمت سهام شرکت‌ها در فروردین ماه به قدری افزایش یافت که صعود در ماه‌های بعد عملا امکان‌پذیر نبود. به همین دلیل بازار سهام در ماه‌های بعدی با رکود مواجه شد. طولانی شدن رکود در بورس تهران باعث شد مردم و سرمایه‌گذارانی که در انتظار رونق بورس بودند ناامید شوند و به سمت بازار‌های جایگزین نظیر طلا و ارز بروند.
- پس به‌نظر شما یکی از دلایل افزایش رکود بورس در ماه‌های بعدی افزایش قیمت سکه و ارز بود؟
بله، تشدید بحران مالی دنیا در سال گذشته باعث شد بسیاری از بانک‌های مرکزی دنیا برای خرید طلا هجوم ببرند. این موضوع موجب افزایش تقاضا در سطح جهانی و در نتیجه افزایش قیمت جهانی طلا شد. در نتیجه قیمت طلا و سکه در بازار‌های داخلی هم افزایش یافت و مردم هم برای خرید طلا هجوم بردند، ضمن اینکه عوامل دیگری هم در افزایش قیمت طلا در سطح جهانی اثر‌گذار بود.
با چنین شرایطی سرمایه‌گذارانی که مدت‌ها در انتظار رشد قیمت سهام بودند از این فرصت استفاده کردند و به سمت سرمایه‌گذاری در بازار‌های دیگر رفتند در نتیجه قیمت‌ها دربازار طلا و به‌دنبال آن قیمت ارز افزایش یافت.
- این موضوع چه تاثیری بر بورس تهران داشت؟
افزایش قیمت سکه و ارز باعث شد نقدینگی از بورس خارج شود و به سمت این بازار‌ها حرکت کند تا اینکه در بهمن ماه با توجه به رکود بازار طلا و ارز، بار دیگر بخشی از نقدینگی به بورس بازگشت و باعث افزایش حجم معاملات و رشد شاخص‌های بورس در بهمن و اسفند شد.
- همه نقدینگی به سمت بورس بازگشت؟
خیر بخشی از نقدینگی سرگردان به سمت بازار مسکن رفت و باعث افزایش قیمت مسکن در روز‌های پایانی سال شد.
- معاملات بورس تهران در فروردین ماه سال 91 تفاوت‌های زیادی با معاملات سال گذشته داشت، علت این موضوع را چه می‌دانید؟
بسیاری از مردم و سرمایه‌گذاران انتظار داشتند تا خاطره سال90، همانطور که قیمت‌ها به‌شدت افزایش یافته بود، تکرار شود اما کارشناسان چنین اعتقادی نداشتند. در واقع کارشناسان معتقد بودند اگر روند صعودی بورس در فروردین ماه سال 91 همانند سال 90 تکرار شود بازار به سمت رکود طولانی‌تری خواهد رفت. این دیدگاه و همچنین افزایش تحلیل سهامداران اثر خود را بر بازار گذاشت. ضمن اینکه سهامداران حقوقی نیز عموما در روز‌های ابتدای سال عرضه‌کننده سهام بودند.
- یعنی سطح تحلیل سهامداران در سال‌جاری نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته است؟
بله، سهامداران با تحلیل بیشتری وارد بازار شدند و از تجارب سال‌های گذشته استفاده کردند. سال گذشته زمانی که سهام چند شرکت در فروردین ماه افزایش یافت بلافاصله سهام مابقی شرکت‌ها نیز رشد کرد. اگر به قیمت سهام در آن روز‌ها نگاه کنید، متوجه می‌شوید که قیمت سهام بیشتر شرکت‌ها روند صعودی داشت اما این شرایط در سال‌جاری تکرار نشد و مردم هوشمندانه‌تر و با تحلیل بیشتری وارد بازار شدند. بنابراین من فکر نمی‌کنم که در سال‌جاری بورس تهران با فراز و فرود عجیبی مواجه شود و رکود بورس تهران نیز ادامه‌دار نخواهد بود.
- یعنی فکر می‌کنید بورس تهران در سال 91 با نوسان‌های زیادی مواجه نمی‌شود؟
بله، با توجه به اینکه شاخص بازده نقدی و قیمت بورس در یک سال گذشته حدود 20 درصد بوده است، می‌توان گفت هم‌اکنون شرایط متعادلی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد و بازده بورس متناسب با نرخ بازده اوراق مشارکت بوده و با تورم هم همسان است؛ بنابراین بازار سهام در سال 91 با رکود یا صعود چندان زیادی مواجه نمی‌شود و شرایط باثبات‌تری را دنبال می‌کند. امیدوارم تحلیل سهامداران نسبت به شرایط بازار روز به روز بیشتر شود.
- آیا در سال 91 باز هم خاطره سال 90 که افزایش قیمت سکه و ارز باعث فرار نقدینگی از بورس شد تکرار خواهد شد؟ و آیا قیمت سکه و ارز بار دیگر رشد خواهد کرد؟
پیش‌بینی این موضوع بسیار سخت است چون عوامل اثر‌گذار بر قیمت طلا بسیار زیادند، ضمن اینکه پیش‌بینی قیمت جهانی طلا دشوار است. نکته اصلی این است که صعود قیمت طلا و ارز در سال گذشته بی‌سابقه بود و کسی نمی‌توانست چنین وضعیتی را پیش‌بینی کند؛ بنابراین می‌توان گفت که به‌نظر نمی‌رسد صعود‌های اینچنینی درسال 91 تکرار شود؛ چرا که شرایط اقتصادی دنیا هم رو به بهبود است اما در نهایت متغیر‌های زیادی در این پیش‌بینی اثرگذارند و آن را مشکل می‌کنند.
