همین‌که در این دوره از رقابت‌ها، مایکل فلپس، شناگر اسطوره‌ای آمریکایی توانست به پرافتخارترین ورزشکار تاریخ المپیک تبدیل شود، دلیل کافی برای به‌خاطرسپردن این رقابت‌هاست اما این تمام ماجرا نیست؛ رقابت کم‌نظیر فلپس و هموطنش رایان لوکتی و همینطور ظهور ستاره‌ها و قدرت‌های تازه در شنا هم چیزی نبود که به این زودی‌ها از حافظه المپیک حذف شود.
در لندن، همانطور که پیش‌بینی می‌شد، رقابت فلپس و لوکتی یکی از جذاب‌ترین اتفاقاتی بود که در آکواتیکس‌سنتر (محل برگزاری رقابت‌های شنا) تمام جهان را به هیجان آورد. پیش از المپیک، در رقابت‌های آزمایشی آمریکا، لوکتی در شنای 400متر مختلط همانطور که پیش‌بینی می‌شد با اختلاف زمان کمتر از یک‌دهم ثانیه مایکل فلپس را شکست داده بود اما در 200 متر مختلط با 9صدم ثانیه اختلاف مغلوب هموطن نامدارش شده بود. به همین خاطر، کارشناسان زیادی پیش‌بینی می‌کردند لوکتی در المپیک از فلپس پیشی بگیرد.
در روزهای اول این رقابت‌ها هم عملکرد ناامیدکننده فلپس که برای رسیدن به رکورد کسب مدال در تاریخ بازی‌های المپیک تنها به چهار مدال نیاز داشت، همه چیز را به نفع لوکتی پیش برد اما اعجوبه شنای آمریکا از هفت ماده‌ای که در المپیک لندن در آن شرکت کرده بود، در شش‌ماده به مدال رسید تا هم رکورد لاریسا لاتینینا ژیمناست اهل شوروی را که 18 مدال المپیک را کسب کرده بود پشت سر بگذارد و هم رایان لوکتی را در سایه درخشش خود قرار دهد. او بعد از عبور از رکورد لاتینینا گفت: «من تمام ذهنم را برای انجام‌دادن کاری که پیش‌تر هیچ‌کس انجام نداده است متمرکز کرده بودم. واقعا خوشحالم». فلپس با چهار طلا و دو نقره موفق‌ترین ورزشکار المپیک لندن هم لقب گرفت.
جدا از درخشش مایکل فلپس، ظهور چند ستاره جدید را هم باید یکی دیگر از جنبه‌های فراموش‌نشدنی این رقابت‌ها دانست. میسی فرانکلین، شناگر نوجوان آمریکایی یکی از این ستاره‌ها بود. فرانکلین 17ساله، پدیده المپیک لندن بود و با کسب چهار مدال طلا و یک برنز بعد از فلپس موفق‌ترین ورزشکار المپیک شد. در کنار فرانکلین، درخشش یه شیون شناگر 16ساله چینی هم بازتاب زیادی در این رقابت‌ها داشت. او بعد از یانگ سون، هموطنش در تیم مردان چین که دو طلا، یک نقره و یک برنز گرفت موفق‌ترین شناگر چین در المپیک بود. یه شیون در 400متر مختلط زنان رکوردشکنی کرد و 50 متر آخر شنای آزادش سریع‌تر از قهرمان مردان این ماده در المپیک لندن بود. همین موضوع باعث شد تا رسانه‌های غربی و حتی برخی مربیان آمریکایی او را به دوپینگ سیستماتیک، چیزی که شائبه استفاده ورزشکاران آلمان شرقی از آن مطرح بود، متهم کنند.
آنیل یانیک، شناگر تیم ملی فرانسه هم که توانست دو مدال طلا و یک نقره بگیرد یکی دیگر از ستاره‌های المپیک لندن بود. شنای المپیک لندن، در بخش تیمی هم شاهد قدرت‌های تازه‌ای بود. بعد از آمریکا که بر اساس سنت همیشگی قهرمان شنای المپیک شد (16 طلا، 9 نقره و شش برنز)، به صورت اعجاب‌آوری چین (پنج طلا، دو نقره و سه برنز) و فرانسه (چهار طلا، دو نقره و یک برنز) دوم و سوم شدند. جهش چین در این رقابت‌ها قابل تحسین است چون آنها در المپیک2000 سیدنی و 2004 آتن هیچ مدالی نگرفته بودند و در المپیک 2008 پکن که در خاک خودشان برگزار شد با یک طلا، سه نقره و دو برنز تیم هفتم جدول توزیع مدال‌ها در بخش شنا شده بودند.
