وقتی ما سکوت می‌کنیم

با این حساب فیلم«پرسپولیس»به این جشنواره راه پیدا کرد و برنده جایزه هم شده است. طبق شنیده‌ها و گفته‌ها، انیمیشن«پرسپولیس»ساخته مرجانه ساتراپی یک فیلم سیاسی است که یک دوره خاص زمانی را مدنظر قرار داده است؛ هر چند که نمی‌توان از شنیده‌ها نتیجه‌گیری کاملی کرد، باید این فیلم را دید و بعد نظر داد.

بحث این فیلم، به تاریخ معاصر برمی‌گردد. فکر می‌کنم رویکرد زمان معاصر و دوران انقلاب یک رویکرد سیاسی است و همین موضوع باعث ساخت چنین فیلمی شده است.من ترجیح می‌دهم که راجع به این موضوع کمتر صحبت کنم و وارد حیطه سیاست نشوم.کار من در راستای تدوین گذشته پرافتخار ایران است. ما به فرهنگ خودمان مدیونیم و باید چهر‌ه‌هایی که در حال فراموش شدن هستند را به بچه‌ها نشان دهیم.

«رستم و اسفندیار» و به طور کلی شاهنامه، به یک نسل تعلق دارد. این انیمیشن با کمک کانون فرهنگی فکری کودکان و نوجوان ساخته شده است و از آنجایی که در تصویر سازی چهره‌های شاهنامه دیگر از چهر‌ه‌های مینیاتوری استفاده نکرده و رستم و اسفندیار را به صورت رئال به تصویر کشیده است، جذاب و جالب شده است.

این خود یک روش است برای نشان دادن فرهنگ اصیل ایرانی به حساب می‌‌آید. رستم و اسفندیار کاری است که مورد توجه بینندگان قرار می‌گیرد و تا به امروز هم کاندیدای بهترین فیلم در جشنواره پویانمایی کانون فرهنگی فکری کودکان و نوجوانان و جشنواره کودک اصفهان شده است.

آنچه که اهمیت بسیاری دارد، این است که مردم ما با فرهنگ خود بیگانه‌اند و آن را کمتر می‌شناسند. فیلم 300 اگرچه نکات منفی بسیاری داشت اما حداقل به مردم یادآور شد که خشایارشاه کیست و جنگ پلاته چگونه شکل گرفت. مردم متوجه شدند که ارتش ایران در آن زمان یک میلیون نفر سرباز داشته است.

زمانی که ما دم فرو بستیم و چیزی از فرهنگ نمی‌گوییم، دیگران به جای ما سخن می‌گویند و فرهنگ ما را آن گونه که خود می‌خواهند(نه آنگونه که هست)معرفی می‌کنند. آنها دانسته کاری را انجام می‌دهند و تلاش می‌کنند تا به آنچه که می‌خواهند برسند. ما به عنوان یک ایرانی باید کاری را که فکر می‌کنیم درست است، انجام دهیم. ما باید راجع به شخصیت‌ها و چهره‌های مهمی که ناشناخته هستند سخن بگوییم.

در مقوله فرهنگ کم کار کردیم و انتظار زیادی از آن داریم. برای کودکان خود به راحتی تنقلات و پوشاک تهیه می‌کنیم ولی از بودجه خانوار، کمتر مبلغی را صرف خرید کتاب و مطالب فرهنگی می‌کنیم.

اینجاست که صداهای دیگران از جاهای دیگر بلند می‌شود. صداهایی که مسلما به گوش همه می‌رسد و چندان مطالب جالبی برای گفتن ندارند. ما باید به این موضوع توجه داشته باشیم که کار انیمیشن یک کار ماندگار است. زمانی که تصمیم می‌گیریم کاری بسازیم باید از ماندگاری آن مطمئن باشیم.

کار انیمیشن به زمان حال خلاصه نمی‌شود. کاری است که در سال‌های بعد نیز به نمایش در می‌آید و باید در تمام دوران‌ها مورد توجه قرار گیرد و تاثیرگذاری روز اول را داشته باشد. پس باید بدانیم که چه می‌سازیم.

* مدرس دانشگاه