سازمان تأمین اجتماعی بزرگ‌ترین سازمان بیمه‌گر کشور است و با داشتن بیش از 10میلیون نفر بیمه شده می‌بایست پاسخگوی ثبت سوابق تمامی آنها باشد.
پیرمردی که در حال انجام کارهای بازنشستگی‌اش است می‌گوید: من تقاضای بازنشستگی داده‌ام، مسئولین شعبه گفتند که سوابقم را جمع‌آوری می‌کنند اما من ترجیح دادم که خودم این کار را انجام بدهم تا سریع‌تر به نتیجه برسم و کارهایم در بوروکراسی اداری گیر نکند. الان دومین روز است که پیگیری کارهایم را شروع کرده‌ام و امیدوارم که همه‌‌چیز به خوبی و خوشی تمام شود. مرد دیگری که کنارش نشسته مشکل دیگری دارد، او 10سال قبل سابقه‌اش را از یک صندوق دیگر به صندوق تأمین اجتماعی منتقل کرده، حالا در آستانه بازنشستگی متوجه شده که سابقه بیمه‌اش 16ماه کسری دارد. به‌حساب خودش باید 14ماه دیگر بازنشسته شود اما سوابق ثبت‌شده‌اش می‌گوید که 30ماه باید کار کند تا به سابقه 30سالگی برسد.
سابقه‌هایی که ثبت نشده
همه بیمه‌شده‌ها وقتی به بازنشستگی نزدیک می‌شوند برای جمع‌آوری سابقه بیمه‌شان تلاش می‌کنند، در این شرایط هر بیمه‌شده می‌بایست سابقه بیمه‌اش را از 30سال قبل تا‌کنون جمع‌آوری کند، جمع‌آوری سابقه‌ها هم مسلما براساس اسناد و مدارکی است که در شعب سازمان تأمین اجتماعی وجود دارد، اما گاهی ممکن است بخشی از سوابق در شعب وجود نداشته باشد و درحالی‌که بیمه شده می‌گوید که حق بیمه را پرداخت کرده هیچ سندی هم در این زمینه وجود ندارد. محمد حسن زدا، معاون فنی درآمد سازمان تأمین اجتماعی، در این‌باره می‌گوید: اگر مشکلاتی از این دست برای بیمه‌شدگان ایجاد شود، کارشناسان شعب تأمین اجتماعی از آنها می‌خواهند تمامی اسناد و مدارکشان را جمع‌آوری کرده و بیاورند، این اسناد ممکن است فیش حقوقی از محل کار و یا اسنادی دال بر پرداخت حقوق از محل کارشان باشد، علاوه بر این ما از بیمه‌شدگان می‌خواهیم تا مثلا اگر کپی چک‌هایی را که براساس آنها از صاحب کارگاه عیدی یا پاداش گرفته‌اند نیز در مدارک بگذارند. نتیجه بررسی این مدارک مشخص می‌کند که فرد در بازه زمانی معین بیمه بوده یا نه؟
زود دیر می‌شود
مرد میانسالی در مراجعه به یکی از شعب سازمان تأمین اجتماعی توضیح می‌دهد که7سال قبل تمامی سوابقم را از شعب مختلف جمع‌آوری کرده و نزد این شعبه آوردم. طی 7سال گذشته هم کارفرمایم حق بیمه‌ام را به همین شعبه واریز کرده، حالا که وقت بازنشستگی رسیده، کارشناس شعبه به من می‌گوید که برو سوابقت را روز‌آمد کن و منظورشان این است که کاری را که من 7سال پیش انجام داده‌ام دوباره انجام بدهم؟
برخی از بیمه‌شدگان با شکایت از کارفرماهایشان آنها را به پرداخت سابقه بیمه مجبور می‌کنند اما کارفرماها بی‌آنکه پول را واریز کنند فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند. پرونده یکی از بیمه‌شدگان نشان می‌دهد که طرفین دعوا برای رسیدگی به شکایت بیمه شده در جلسه اداره کار حاضر شده‌اند و در این جلسه مقرر شده کارفرما حق بیمه فرد بیمه شده را به‌حساب تأمین اجتماعی واریز کند، اما با گذشت چند سال از تاریخ این جلسه نه از کارفرما خبری هست و نه از واریز مبلغ به‌حساب تأمین اجتماعی. در این شرایط سابقه بیمه‌پردازی بیمه شده کاهش پیدا کرده و این بیمه شده می‌گوید که هنوز نتوانسته مشکلش را حل کند. معاون فنی درآمد سازمان تأمین اجتماعی می‌گوید که در این موارد چند راه‌حل وجود دارد، نخست آنکه بیمه شده آدرسی از کارفرما پیدا کرده و به تأمین اجتماعی بدهد تا ما با وی مکاتبه و حق بیمه را طلب کنیم، در شرایطی که او حق بیمه را ندهد ما می‌توانیم حکم توقیف اموال کارفرما را بگیریم تا حق بیمه کارگرش را واریز کند. راه آخر هم اینکه بیمه شده به میل خودش سابقه حق بیمه‌اش را پرداخت کند تا در سوابقش منظور شود، البته ما مشتاقیم که از راه‌های نخست کار را انجام بدهیم که به بیمه شده فشار وارد نشود.
