گرچه ساحت علم بسيار برتر از ثروت است، اما مگر مي‌شود نسبت به ثروت بي‌تفاوت بود؟ چگونه كسب مال كنيم؟ اموال خود را در چه راهي مصرف كنيم؟و...حساسيت موضوع هنگامي بيشتر مي‌شود كه تعداد زيادي از احكام، آيات و روايات به جهت‌دهي به اين امر پرداخته‌است.امام صادق(ع) سه چيز را حقيقت بندگي مي‌داند، نخست آنكه بنده در آنچه خدا به او بخشيده‌است، براي خود مالكيت مطلق نبيند كه بندگان را ملكي نيست و اموال متعلق به خداست.
ما نمي‌توانيم اموال خود را از هر راهي كسب و با هر هدفي مصرف كنيم. اما چگونه به اموال بنگريم؟ چه معياري براي كسب اموال در فرهنگ ديني وجود دارد؟ امام‌علي(ع) هميشه اصل اعتدال را سفارش مي‌كند. اعتدال در كسب مال يعني از آن ميزان دارايي برخوردار باشيم كه زندگيمان را پايدار نگاه دارد و ما را از نياز به ديگران بي‌نياز سازد. بنابراين تعريف نگرش ما به كسب مال نبايد جنبه افزون‌خواهي داشته‌باشد و دچار روحيه تجمل‌گرايي و اسراف شويم. قرآن‌كريم استفاده از هرچيز حلال و پاكيزه را به شرط رعايت تقوا مباح مي‌شمارد(مائده/88). رعايت تقوا در 4 اصل ميسر است:
رفع نيازمندي‌هاي اساسي زندگي، پرهيز از زياده‌روي و فزون‌خواهي، پرهيز از اسراف، مصرف‌گرايي، تجمل‌گرايي، و انفاق. پس كسب مال در پرتو كفاف و تامين نيازهاي اوليه زندگاني امري پسنديده است، اما اين دليل نمي‌شود كساني كه استعداد و توانايي كارآفريني و رسيدن به ثروت‌هاي فراوان دارند، پس از كفاف، دست از كار بكشند يا اسير اسراف شوند بلكه بايد انفاق و احسان و دستگيري از ديگران را شعار خويش سازند و از فضيلت‌هاي آن بهره‌مند شوند. چنان كه فرمود:خداوند روزي درويشان را در ثروت ثروتمندان قرار داده است، پس فقيري گرسنه نماند جزآن كه ثروتمندي حق او را خورده است و خداوند روز جزا از توانگران بازخواست خواهد كرد(حكمت320).
- عضو بنياد نهج البلاغه
نظر شما