نذر با چاشنی تخصص

 اما هستند كساني كه اين واژه را جور ديگري براي خودشان معنا كرده­‌اند. اعضاي مؤسسه خيريه نذر فرهنگي امام‌رضا(ع)، نذرهايي مي‌كنند از جنس وقت و تخصص. به قول خانم عقلايي، سرپرست اين مؤسسه، جوان‌هاي اين دوره زمانه ترجيح مي‌دهند به جاي ايستادن سر ديگ نذري، دنبال نذرهايي باشند كه با خلق و خو و شرايط آنها هماهنگ‌تر باشد. نذرهايي كه در آنها بتوان از وقت و تخصص و انرژي استفاده كرد تا فقط دارايي‌هاي مالي. بر اين اساس، در طرح نذر فرهنگي عده‌اي دور هم جمع شده‌اند و با استفاده از تخصص­‌ها و مهارت‌هاي متنوعي كه دارند به نيازمندان كمك مي‌كنند؛ آدم‌هايي با مهارت‌هاي جور واجور، از شغل‌هاي قابل انتظاري مثل پزشك و معلم و وكيل و مشاور گرفته تا خياط و بنا و نقاش!

• كتاب‌هاي قصه دريچه‌هاي اميد

خانم عبدالكريمي براي بچه‌ها كتاب مي‌نويسد و بين بچه‌ها تقسيم مي‌كند. او به بچه‌هاي نيازمند و آسيب‌ديده و بچه‌هاي بستري در بيمارستان‌ها سر‌مي‌زند و برايشان كتاب مي‌برد. او علاوه بر كتاب، براي خوشحال‌كردن بچه‌ها گاهي عروسك و كيف و هر چيز ديگري كه باعث شادي بچه‌ها شود و به آنها انرژي بدهد را به همراه خودش مي‌برد. كتاب‌ها معمولا موضوعات اجتماعي، تخيلي و شعر دارند و حاوي پيام‌هاي اخلاقي هستند. مي‌گويد: «اين نذر، به زندگي او هدف و جهت داده». معتقد است فقر فرهنگي بيشتر از فقر مادي به بچه‌ها ضربه مي‌زند. مي‌گويد: «زماني كه حس مي‌كند بچه‌اي پيام موجود در كتابش را درك كرده حس مي‌كند به هدفش رسيده». يكي از آخرين خاطراتش از شادكردن بچه‌ها را اينطور توصيف مي‌كند: «مثلا جشني بود كه به مناسبت ترخيص يكي از بچه‌ها از بيمارستان گرفته شده بود. ما در اين جشن كتاب توزيع كرديم. به‌نظرم اين كار باعث شادي و اميدگرفتن بچه‌هاي بيمار براي خوب‌شدن و مبارزه مي‌شود.»

• درس معلم؛ زمزمه محبت

خانم شيري، دبير رياضي است. مي‌گويد قبل از اينكه مؤسسه راه بيفتد خودش به تنهايي اين كار را انجام مي‌داده اما با راه افتادن نذر فرهنگي با معرفي راحت‌تر دانش‌آموزان و اختصاص يافتن جايي مشخص براي تدريس (سراي محلات) كارش منسجم‌تر و راحت‌تر شده. از نظر او نذر، شرطي است كه انسان با توجه به تحولات دروني، شرايط و احساس مسئوليت و تعهدش بين خود و خدايش مي‌گذارد. مي‌گويد اين كار خير را براي پدر و مادرش و در راه شهدا انجام مي‌دهد. حس مي‌كند اين نذر فرهنگي به زندگي‌اش هدف و بركت داده و براي او تعلق خاطر ايجاد كرده است. او از شاگردي بي‌بضاعت كه 2بار سال اول دبستان را رد شده، ترك تحصيل كرده و وضع تحصيلي بسيار بدي داشته مي‌گويد. خانم شيري با وجود پيشرفت خيلي كند و نظرات دلسرد‌كننده اطرافيان به كارش ادامه مي‌دهد. اين دانش‌آموز حالا با كمك معلم دلسوز، توانسته خواندن و نوشتن را ياد بگيرد و در يك سال 2 پايه دوم و سوم را با هم بخواند و به مدرسه بازگردد؛ «روزي كه او توانست بخواند من براي اينكه او را تشويق كنم از همه اهالي سراي‌محله خواستم كه بيايند و خواندنش را ببينند.» اين پسربچه الان در پايه پنجم دبستان مشغول به تحصيل است، وضع تحصيلي‌اش بهتر شده و همچنان 3-2 روز در هفته از كمك‌­هاي تحصيلي خانم معلم بهره‌مند مي‌شود.

• خياط محبت

خانم بني‌اسدي آموزشگاه خياطي دارد و سال90 كارآفرين برتر شده. او با وجود گرفتاري‌هاي مالي­‌اي كه خودش دارد، نذر فرهنگي را به نيت رفع گرفتاري انجام نمي‌دهد. مي‌گويد: «وظيفه همه ماست كه دست همديگر را بگيريم. نبايد بگذاريم راه محبت بين انسان‌ها بسته شود.» از نظر خانم بني‌اسدي مهم‌ترين مسئله در زندگي، رعايت حق ديگران و امانت است. خانم خياط، به‌صورت رايگان به خانم‌هاي بي‌­سرپرست آموزش خياطي مي‌دهد. در واقع بيشتر سعي مي‌كند به جاي ماهي دادن، ماهيگيري ياد آنها بدهد؛ «هر چيزي خمس و زكاتي دارد. زكات هنر و حرفه من هم نشر آن است.». او از خانم بيماري مثال مي‌زند كه سرپرست خانوار است و با توجه به هزينه بالاي دارو به مشكل برخورده بوده. با كمك خيرين برايش چرخ خياطي تهيه كرده‌اند و به او به‌صورت رايگان آموزش داده شده است. خانم خياط كارها را به خانه اين زن بيمار مي‌برد و بعد از آماده شدن از او تحويل مي‌گيرد.

• سرطان با طعم تدريس

روزهاي سخت شيمي درماني و سرطان را پشت سر گذاشته و آنطور كه خودش مي‌گويد حالش خيلي خوب است. عاشق كارش است و 45سال تدريس كرده و همچنان هم تدريس مي‌كند. مي‌گويد شركت در نذر فرهنگي را با اين نيت انجام مي‌دهد كه تا آخرين لحظه عمرش سر پا باشد و بتواند تدريس كند. مي‌گويد حتي قبل از اين جريان هم هميشه در خانه‌اش روي همه باز بوده؛ براي آموزش درس رياضي كه همه بچه‌ها معمولا به آن نياز دارند. افسر حقيقي براي مدتي به‌خاطر بيماري مجبور به ترك تدريس شده و در فراق شاگردانش روزهاي سختي را گذرانده است؛ «تدريس، عشق من است. چه يك نفر چه صد نفر برايم فرقي نمي‌كند. اگر كسي نيازمند باشد به او تدريس مي‌كنم.» آنطور كه سرپرست مؤسسه مي‌گويد، او بعد از بهبودي، تعداد زيادي كتاب كمك درسي رياضي از تاليفات خودش را به مركز نذر فرهنگي هديه كرده كه با نشان مؤسسه نذر فرهنگي در سراي محلات براي استفاده دانش‌آموزان توزيع شده‌اند.

• زكات فرهنگي

خانم بيتالزاده معلم است و از طريق همسر مرحومش با مؤسسه آشنا شده. وقتي آقاي مهدي‌‌خاني از خوشنويسان برجسته كشور كه عضو فعال مؤسسه بوده، سال 92به رحمت خدا رفت، او كارهاي خير همسرش را از سر مي‌گيرد. مرحوم مهدي خاني آنطور كه همسرش مي‌گويد هميشه در كارهاي خير دستي داشته، چه با خطاطي يك جمله، چه با خوشنويسي كتاب‌هاي دعا و مناجات. خانم بيتالزاده اعتقاد دارد كه مثل دارايي‌هاي مادي كه خمس و زكات دارند به دارايي‌هاي معنوي و توانمندي­‌هاي انسان هم خمس و زكات تعلق مي‌گيرد؛ «بايد زكات مهارت‌ها و هنرمان را هم بپردازيم. همانطور كه نذر مادي برطرف‌كننده نيازهاي مادي است نذر فرهنگي غذاي روح و روان انسان‌هاست كه در جامعه امروز خيلي‌ها به آن احتياج دارند.» همسرش هم همينطور بوده و با دست­ و­دل بازي، هنرش را در اختيار علاقه‌مندان قرار داده است. مي‌گويد نام نيكو و تأثيرگذار بودن در زندگي مهم‌ترين ميراثي است كه از همسر مرحومش براي او به جاي مانده است. او كه تجربه نذرهاي معمول را هم در خانواده‌اش دارد، نذر فرهنگي را بسيار ماناتر و مؤثرتر مي‌داند.

بتول عقلايي، سرپرست مؤسسه نذر فرهنگي امام‌رضا(ع)، درباره تجربه‌هاي متفاوتش درباره نذر مي‌گويد كساني كه در نذر فرهنگي فعاليت مي‌كنند 2 دسته هستند؛ يك عده نذر مشخصي دارند كه براي اداي آن مدت مشخصي با ما همكاري مي‌كنند. اما عده ديگري هم هستند. به‌عنوان مثال، يكي از اعضاي نذر فرهنگي «بنايي» بود كه در زمينه تعمير و نگهداري مساجد تهران فعاليت مي‌كرد. خبردار شديم كه خانه يكي از زنان سرپرست خانوار دچار مشكل شده و نياز به بنايي دارد. با يك تلفن در عرض 2 ساعت مشكل خانه اين خانم حل شد؛ كاري كه اگر خود خانم سرپرست خانوار با توجه به شرايطش مي‌خواست به‌دنبالش برود به‌شدت سخت و هزينه بر بود. تخصص‌هاي خيلي متنوعي اينجا داريم. مثلا مكانيكي داريم كه اعلام آمادگي كرده به يك نفر كه مي‌خواهد مكانيكي ياد بگيرد به‌صورت رايگان كار ياد دهد.

• دانشجوها

اعضاي دانشجوي زيادي داريم. همچنين بعد فارغ‌التحصيلي تا ورود به بازار كار، جوان‌ها وقت آزاد زيادي دارند كه مي‌شود با مديريت درست از آن استفاده بهينه كرد. دانشجوها و تازه فارغ‌التحصيلان با شركت در اين طرح علاوه بر شركت در يك كار خير و انسان دوستانه، مي‌توانند رزومه‌شان را پربارتر كنند و هم مهارت‌هاي ارتباطي­‌شان با لايه‌هاي مختلف جامعه را بهبود ببخشند. هستند دانشجوها و فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌هاي معتبري كه با شور و اشتياق خاصي به نقاط محروم شهر مي‌روند و به دانش‌­آموزان آنجا در سراي محلات به‌صورت رايگان درس مي‌دهند.

• وكلا و مشاوران

مشاوران و وكلاي زيادي داريم كه عضو طرح هستند. براي قبول وكالت هم معمولا مبلغ خيلي كمي از مراجعيني كه به واسطه اين طرح معرفي مي‌شوند دريافت مي‌كنند. مشاوره‌ها هم معمولا در سراي محلات انجام مي‌شود. به تازگي در امامزاده صالح هم فضايي درنظر گرفته شده با نام خيمه صالح كه مشاوران عضو نذر فرهنگي در آنجا به‌صورت رايگان از شنبه تا چهارشنبه به زائران مشاوره مي‌دهند. همچنين معلم‌هاي خيلي زيادي عضو طرح هستند كه با توجه به وقت و آدرس محل سكونتشان آنها را به دانش‌آموزان نيازمند وصل مي‌كنيم و در نزديك‌ترين سراي محله برايشان فضا فراهم مي‌كنيم.

• ترانه، ترانه سرا

علاوه بر كساني كه در نذر فرهنگي براي كمك به نيازمندان فعاليت مي‌كنند هنرمنداني هم هستند كه نه به‌طور مستقيم بلكه با كمك به تبليغ و ترويج اين طرز فكر، نذرهاي فرهنگي خود را ادا مي‌كنند، مثلا نقاش‌ها و گرافيست‌هايي كه با كارهايشان در نمايشگاه‌هاي نذر فرهنگي شركت مي‌كنند و گاهي از كارهايشان به‌عنوان طرح روي كارت‌هاي دعوت مراسم نذر فرهنگي استفاده مي‌شود. ترانه مركز هم به همين شكل توسط عبدالجبار كاكايي كه عضو نذر فرهنگي است سروده شده و سالار عقيلي آن را خوانده است. ويدئوكليپي هم از اين ترانه تهيه شده كه به‌نظرم كار جالبي از آب در آمد.

اگر صاحب شغل‌هاي مشخصي مثل وكيل، معلم يا پزشك هستيد براي عضويت در نذر فرهنگي مي‌توانيد به سايت اين مؤسسه به آدرس http://nazrefarhangi.ir مراجعه كنيد. درصورت اشتغال به مشاغل ديگر، مي‌توانيد رزومه‌تان را به نشاني Info@nazrefarhangi.ir براي دست‌اندركاران اين طرح ايميل كنيد.