ایوان کلیما، نویسندۀ سرشناس چک، در سخنرانی‌ای به هنگام دریافت جایزۀ فرانتس کافکا (سال 2002) می‌گوید: هرچه پیرتر می‌شوم، بيشتر توجه می‌کنم به این‌که تمامی ادبیات، همه ستایش‌ها یا شهرت‌ها بیشتر و بیشتر تنها پدیده‌هایی هستند لحظه‌ای. در بی‌پروایی عجول و انباشته از اطلاعات‌مان، تقریباً همه چیز را پیش از آن‌که درک کنیم فراموش می‌کنیم ... دوران ما در کلّ نمایانگر گذرا بودن اثر ایجاد شده است، ولی حتی این گذرا بودن، نبايد سبب شود تا از هرگونه مسئولیتی نسبت به اثر خلق‌شده چشم‌پوشی کنیم.
من به نسلی که جنگ جهانی دوم و پیامدهای مستقیم و طولانی آن را تجربه کرده تعلق دارم. تحت تأثیر تجارب زمان جنگ و جنایاتی که پیامدش قربانی شدن بسیاری از هم‌پیوندان من بود شروع به نوشتن کردم. با احساس نوشتم، شاید ساده و سهل‌انگارانه ولی واقعی، که انسان باید تلاش كند تا ناگواری‌هایی که تجربه کرده، ديگر هرگز تکرار نشود. امروز نوشتن برای من دنبالة راهی است برای مخاطب قرار دادن خواننده و در میان گذاشتن مسئولیتی که در مورد دنیای خودمان داریم.
اصطلاح «اسکلت زیر فرش» در زبان چک همان کاربردی را دارد که دُم خروس در فارسی. ایوان کلیما در یادداشت‌های کوتاه این کتاب دربارۀ ریاکاری و فساد حاکمان در کشوری خیالی به نام چِمِرسکو سخن می‌گوید. او به زبان طنز به مسائلی می‌پردازد که برای هیچ‌کس ناشناخته نیست.
- سطرهایی از کتاب:
سیاست در چمرسکو به بزرگ و کوچک تقسیم می‌شود. سیاست کوچک به طور سنتی به مسائل کم‌اهمیت می‌پردازد، برای مثال تأمین آب آشامیدنی، تأسیسات فاضلاب، جمع‌آوری زباله، تعمیر راه‌ها، راه‌اندازی مدارس و نیز امنیّت شهروندان.
سیاست بزرگ به مسائل با‌اهمیت‌تر توجه دارد، همانند قرارداد‌های بین‌المللی و در رابطه با آن، مسافرت به خارج، خرید هواپیماهای جنگی، ساختن بزرگراه و نیروگاه هسته‌ای، خصوصی‌سازی بانک‌های ورشکستۀ دولتی، دادن مجوز تلویزیون و بودجۀ دولت.
در سیاست کوچک، سیاستمداران بالیاقت بسیار و پول اندک وجود دارد؛ در سیاست بزرگ، سیاستمداران بی‌لیاقت و پول هنگفت. به دلیل دوم، مردم (در این‌جا به عنوان مالیات‌دهنده یا رأی‌دهنده) بیشتر به سیاست دوم توجه می‌کنند.
سیاستمداران بزرگ علائق بزرگی دارند. بین آن‌ها در مقام اول میزان حقوق، محل زندگی، ایمنی (در برابر پیگردهای قضائی...) و خواسته‌های حزبی‌شان قرار دارد. سیاستمداران بزرگ دوستان بسیاری دارند. دوستان آن‌ها به حاميان مفید (می‌توانند در قید حیات نباشند)، ستارگان رسانه‌ها، مشاوران و متخصصان مورد نیاز و طرفداران مذکر و مونث بی‌ضرر تقسیم می‌شوند.
سیاستمداران بزرگ تنها دو گروه مخالف دارند: گروه اول شامل رأی‌دهندگان و گروه دوم شامل رسانه‌ها می‌شود. بدترین چیز برای سیاستمدار بزرگ این است که باید نظر دو دشمن اصلی خود را جلب کند. البته جای خوشبختی است که برای جلب نظر رأی‌دهندگان باید فقط هر چهار سال یک بار کوشش کند (چنان‌چه انتخابات فوق‌العاده‌ای صورت نگیرد). کار با رسانه‌ها مشکل‌تر است.
روزنامه‌نگاران، سیاستمداران بزرگ را «کودن» یا «قاتل» می‌نامند، با این تفاصیل آن‌ها خود را به هر مجلس پلوخوری و به هرجا که دعوتشان کنند می‌رسانند. بزرگی سیاستمدار را باید به حسب نحوة مراقبت او از مسائل اجتماعی و چگونگی کمک به رفاه مردم سنجید و در مواردی صداقت و توانایی‌اش. ولی چون در چمرسکو محترم بودن را حماقت یا ساده‌لوحی و کاردانی را خطرناک می‌دانند، بزرگی سیاستمدار را در این‌جا در مجموع براساس این‌که چگونه خود را نشان می‌دهد می‌سنجند.
شناسنامه كتاب:
- نام كتاب: اسكلت زير فرش
- نوسينده: ايوان كليما
- مرتجم: رضا ميرچي
- چاپ اول: 1395
- شمارگان: 770 نسخه
- تعداد صفحه: 84 برگ
- قيمت: 8000 تومان
- ناشر: موسسه فرهنگي- هنري جهان‌كتاب
نظر شما