تخریب کامل نخستین مهدیه ایران در سکوت خبری

تخريب نخستين مهديه تاريخي ايران كه به مهديه حاجي عابدزاده شهرت داشت در روزهاي اخير صورت گرفت. سازمان ميراث فرهنگي پيش‌تر و هنگام تخريب نيمه‌كاره مهديه حاجي عابدزاده مشهد با هدف پيشگيري از تخريب كامل اين بنا اعلام كرده بود كه اين بناي تاريخي را سال گذشته ثبت ملي كرده است. اما بعدتر مشخص شد كه اين خبر صحت نداشت.

به گزارش همشهري، نخستين مهديه تاريخي ايران حتي پيش از آغاز فعاليت‌هاي مربوط به ملي شدن صنعت نفت ايران نيز پابرجا بود و بعدتر به مركز فعاليت‌هاي مؤثر در جريان ملي شدن صنعت نفت تبديل شد. سيدمجتبي نواب صفوي، رهبر فداييان اسلام نيز سال 1332در مشهد و در همين بناي تاريخي ساكن شد. حاج اصغر عابدزاده، باني مهديه تاريخي عابدزاده در مشهد بود و پس از اقدام او در پايه‌گذاري اين مهديه، ساير مهديه‌ها در تهران و ديگر نقاط كشور با پيروي از او احداث شد.

سازمان ميراث فرهنگي چندي پيش اعلام كرده بود كه اين مهديه در فهرست ثبت اضطراري سازمان ميراث فرهنگي قرار گرفته است، اما مشخص شد كه اين اقدام صورت نگرفته و حتي پرونده ثبت ملي نخستين مهديه تاريخي ايران نيز تدوين نشده است.

محمدحسين زارع‌صفت، مديركل ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان خراسان رضوي به ايلنا گفته بود كه نقشه بنا توسط مالكان تهيه شده و در جلسه‌اي كه با آنها برگزار شد، قرار شد به خواست ميراث فرهنگي براساس عكس‌هاي قديمي نقشه‌هاي بنا بازتعريف و در فرمت جديد مجددا پياده‌سازي شوند. وي در پاسخ به اينكه آيا امكان حفظ بناي كنوني وجود نداشت؟ گفته بود: آنچه از ساختمان مهديه عابدزاده برجاي مانده، قابليت نگه‌داري ندارد زيرا از گل، خشت خام و مصالح از بين رفتني ساخته شده و در اين مدت هم زير باد و باران آسيب بسيار ديده است. ديروز دوستداران ميراث فرهنگي در انجمن چهارباغ شهر مشهد در شبكه‌هاي مجازي خبر دادند كه مهديه حاجي عابدزاده مشهد كه عنوان نخستين مهديه كشور را يدك مي‌كشيد در ايام درگذشت آيت‌الله هاشمي رفسنجاني درحالي‌كه جامعه رسانه‌اي و فرهنگي در شوك اين واقعه بود با اهمال ميراث فرهنگي خراسان و همراهي مديران شهري مشهد و جامعه‌‌المصطفي(ص) به‌طور كامل تخريب شد.

واكنش جامعه‌المـــصطفي(ص)حجت‌الاسلام محمدحسين مهدوي‌مهر رئيس جامعه‌المصطفي(ص) مشهد كه بناي وقفي نخستين مهديه ايران در مالكيت اين مجموعه است در گفت‌وگو با همشهري با رد تاريخي بودن بناي نخستين مهديه ايران در مشهد گفت: مهديه حاجي عابدزاده يك بناي تاريخي نبود و در فهرست آثار ملي نيز ثبت نشده‌است.

به گفته مهدوي مهر، بيش از 10سال قبل اين ملك توسط خانواده مرحوم عابدزاده به جامعه‌المصطفي(ص) هبه شد و موقوفه نيست و در فهرست آثار ملي نيز قرار نداشته و ثبت اين بنا به‌عنوان ميراث تاريخي و فرهنگي صحت ندارد. ضمن اينكه مهديه حاجي عابدزاده مشخصات بناي تاريخي را نيز ندارد.

به‌گفته رئيس جامعه‌المصطفي(ص) مشهد، پس از هبه مهديه و منزل مرحوم عابدزاده احياي بنا در دستور قرار گرفت و بازسازي ساختمان به‌گونه‌اي است كه زيبايي‌هاي گذشته در آن وجود داشته باشد. فعاليت‌هاي اين بنا پس از بيماري مرحوم عابدزاده تعطيل شد. اما جامعه‌المصطفي(ص) مصمم است احياي كامل بنا در ابعاد گسترده صورت بگيرد و اين اقدام در سال ٢٠١٧ براي جلوه بخشيدن به فرهنگ كلانشهر مذهبي مشهد مقدس انجام مي شود. به گفته وي، مستندسازي مهديه با همكاري كارشناسان ميراث صورت گرفت اما اين اقدام به‌معناي ميراثي بودن اثر نيست. وي گفت: ‌كاربري تجاري يا هتل اين بنا نيز صحت ندارد.