بايد آب و جارو كنيم و درها را بگشاييم براي ماه خدا. پدر و مادر اگر شده باشيم در كنار شادي و سرور رسيدن ماه خدا دغدغه آموزش مفهوم روزه و ماه رمضان به بچه‌ها گوشه‌اي از ذهنمان را درگير مي‌كند. به‌خصوص اگر روزه اولي در خانه داشته باشيم. يعني كودكي كه به‌تازگي پا به نوجواني گذاشته و امسال براي نخستين‌بار به سن تكليف مي‌رسد. به چنين فرزندي چه بايد بگوييم؟ چطور فضاي خانه را براي روزه‌داري او آماده كنيم؟ با ما همراه باشيد تا اين مسائل را با يكديگر مرور كنيم.
- فضاي خانه را آماده كنيد
شايد تا پارسال شما و همسرتان با بي‌حوصلگي در ساعات پاياني شب غذايي را ميل مي‌كرديد و حتي براي سحري بيدار هم نمي‌شديد، شايد تمهيد خاصي براي ايام ماه رمضان نمي‌ديديد اما حالا اوضاع فرق كرده. شما پدر و مادري هستيد كه يك روزه اولي داريد و رفتار و زمينه‌چيني‌هاي شما براي مانوس‌شدن فرزندتان با اين عبادت درجه يك الهي ادامه يك عمر رابطه او را با خدا و رمضان و روزه مي‌سازد. پس لطفا كمي به‌خودتان سختي بدهيد و شرايط خانه را تغيير دهيد. حتما براي وعده‌هاي افطار و سحر بيدار شويد و غذاي مخصوصي را تدارك ببينيد و حتما سفره پهن كنيد و فضاي نشستن دور سفره افطار و سحر را بسازيد. همه ما با نواي دعاي سحر و سفره سحري نوستالژي داريم. حتما راديو يا تلويزيون را روشن كنيد تا مناجات‌هاي افطار و سحر همراه سفره‌تان باشد. مي‌توانيد حالا كه همه پيش از اذان صبح بيداريد براي برپايي نماز خلاقيت به خرج دهيد و نمازها را به‌صورت جماعت و به امامت پدر خانه برگزار كنيد. يا حتي مي‌توانيد برنامه قرائت خانوادگي روزانه قرآن برگزار كنيد و به‌صورت دسته‌جمعي روزانه قرائت قرآن انجام بدهيد. اينها فقط چند پيشنهاد بود. حتما خودتان هم گزينه‌هاي ديگري براي آوردن فضاي ماه رمضان به خانه داريد.
- اگر كودك يا بيمار در خانه داريد
روزه‌داري فرزند شما كه تازه به سن تكليف رسيده و روزه مي‌گيرد مانند جوانه نحيفي است كه تازه سر از خاك بيرون آورده است. طبيعتا چنين جوانه‌اي نياز به مراقبت دارد. اگر در خانه بيماري داريد كه بايد غذا بخورد يا فرزند كوچك ديگري كه سن كمي دارد و نياز به خوردن غذا دارد بايد دقت كنيد كه اين غذاخوردن باعث تحريك و آزار فرزند روزه‌دارتان نشود. طوري برنامه‌ريزي كنيد كه حتي‌الامكان فرزند روزه‌دارتان در هنگام خوردن غذاي ديگران در خانه نباشد، يا خواب باشد يا لااقل به كاري مشغول باشد و متوجه صرف غذا نشود. پيچيدن بوي غذا در خانه هم كار ديگري است كه بايد از آن جلوگيري كنيد. اگر لازم است از غذاهاي سرد استفاده كنيد يا با استفاده از وسايلي مثل مايكروفر با حداقل راه انداختن بو غذا را آماده كنيد.
- بچه‌ها را براي مواجهه با روزه‌نگيرها آماده كنيد
در اطراف همه ما آدم‌هايي هستند كه يا اعتقادات ديني قوي ندارند يا به‌دليل وسوسه‌هاي شيطان يا خصوصيات نامناسب شخصيتي يا هر دليل شخصي ديگري روزه نمي‌گيرند و متأسفانه بعضي از آنها به روزه‌داري و زندگي ديندارانه ديگران هم احترام نمي‌گذارند و به روش‌هاي مختلف با سبك زندگي ديندارانه شما و فرزندتان مقابله مي‌كنند و از سر عناد يا حتي دلسوزي روزه‌داري فرزند شما را مورد سؤال و چالش قرار مي‌دهند. يا حتي ممكن است فرزند شما در بيرون از خانه با دوستان يا افرادي ارتباط داشته باشد كه روزه نمي‌گيرند. شما بايد پيش از روبه‌رو‌شدن فرزندتان با چنين موقعيتي تمهيدات لازم را انديشيده باشيد. با فرزندتان صحبت كنيد و به او يادآوري كنيد كه تقوا و توجه هر كس به دستورات ديني بسته به ميزان اعتقادات او متفاوت است و به همين دليل است كه انسان‌ها در برابر خداوند اعتبار و ارزش متفاوتي دارند. تأكيد كنيد كه اصرار و پافشاري بر يك ارزش در شرايط سخت و با وجود فشارها و وسوسه‌هاي ديگران ثواب و اجر بيشتري دارد. تأكيد كنيد كه بايد براي اعتقاداتش منطق داشته باشد و در برابر ديگران از اين منطق خود دفاع كند. خودتان هم به‌عنوان پدر و مادر در چنين موقعيت‌هايي مثل شير پشت سر فرزندتان بايستيد و دوستانه اما قاطع از روزه‌داري او دفاع كنيد و با تعريف و تمجيد از او به‌خاطر روزه‌داري تشويق و تقويتش كنيد.
- روزه‌دار واقعي باشيد
هزار دفتر و كتاب اگر درباره اثرات روزه براي فرزندتان بگوييد اما خودتان در هنگام روزه‌داري اخلاق و رفتار ويژه يك روزه دار را رعايت نكنيد و رفتارهاي خاصي داشته باشيد پشيزي ارزش ندارد. فرزندان ما نشانه‌هاي گفتار ما را در رفتارمان جست‌وجو مي‌كنند. اگر ساعت‌ها درباره مزاياي روزه‌داري و صبر و چشم‌پوشي بر گناهان و... برايشان صحبت كنيد و آنوقت در هنگام روزه‌داري تغييري در رفتارتان مشاهده نشود اثر چنداني بر آنها نخواهيد داشت. اگر بر اثر فشار گرسنگي و تشنگي بدرفتار و عصبي شويد و اين عصبيت را در رفتارتان در خانه نشان دهيد به موفقيت چنداني در انتقال مفاهيم روزه به فرزندتان نخواهيد رسيد. فرزند شما بايد در حال روزه‌داري شما را صبورتر، آرام تر، مهربان‌تر و در يك كلام مومن‌تر از قبل ببيند. در چنين حالتي است كه فرايند الگوگيري به‌صورت صحيح اتفاق مي‌افتد و معروف‌هاي رفتاري در وجود او نيز شكل مي‌گيرد.
- مكمل‌هايي براي روزه
نظام تربيتي اسلام يك بسته تركيبي كامل است. در اين بسته تركيبي شما بايد مجموعه‌اي از اعمال و آداب و رفتارها را به فرزندتان منتقل كنيد تا به مقام انسانيت و دينداري نايل شود. براي اين هدف شما بايد در كنار اينكه روزه‌گرفتن فرزندتان را تقويت ومراقبت مي‌كنيد اعمال عبادي ديگر او مثل نماز و خمس و مناجات و شركت در برنامه‌هاي مذهبي را هم به او ياد بدهيد و در ذهنش دروني كنيد. توجه ويژه به نماز به‌عنوان پايه و اساس امور عبادي و مشخص‌كردن زماني به‌عنوان سال خمسي فرزندتان درحالي‌كه شايد در عمل او درآمدي نداشته باشد كه خمسي از آن بپردازد مي‌تواند او را به‌عنوان يك انسان ديندار مسلمان داراي هويت ويژه و منحصر به‌فرد كند. در كنار اين مسائل شركت در برنامه‌هاي اجتماعي مذهبي مثل دعاي كميل، دعاي توسل، دعاي ندبه، زيارت عاشورا، مراسم ليالي‌قدر و عزاداري‌ها و مولودي‌ها مي‌تواند هويت مذهبي و ديني فرزندتان را بيش از پيش تقويت كند و مكملي براي روزه‌داري فرزندتان باشد.
- دعاگويان كوچك/ فرزندان دعاگو/ حس خوب‌بندگي
يكي از ترفندهايي كه مي‌تواند ناخودآگاه احساس هويت و ارزشمندي را در موضوعات ديني و به‌خصوص روزه‌داري به فرزندتان منتقل كند نوع رفتار شماست. شما مي‌توانيد با يك رفتار ساده چنين احساسي را به فرزندتان منتقل كنيد. پس از نمازها يا هنگام سحر و به‌خصوص قبل از افطار، زماني كه دعاي هنگام افطار را دسته‌جمعي مي‌خوانيد به فرزندتان بگوييد: «عزيزم...الان خدا توجه خاصي به تو داره و تو به خدا خيلي نزديكي...براي همه كساني كه به دعا احتياج دارن دعا كن و براي سلامتي و موفقيت و عاقبت بخيري خودمون هم دعا كن» به همين سادگي مي‌توانيد حس خوب بندگي خدا را در فرزندتان تقويت كنيد.
نظر شما