این در حالی است که دولت با الزام دستگاه‌های دولتی به تامین بیش از 70 درصد نیاز خود به سیمان از طریق واردات، محدودیت‌های صادراتی این کالا و عرضه سیمان حواله‌ای سعی در تنظیم بازار این کالا کرده است.
همچنین دید‌گاه‌های متفاوتی در زمینه میزان تولید و مصرف و خروج یا باقی‌ماندن این کالا در سبد حمایتی از سوی‌دستگاه‌های ذی‌ربط مطرح میشود.
با سید حسین هاشمی رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای‌اسلامی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- نابسامانی کنونی قیمت و عرضه سیمان در بازار، ناشی از چه مسایلی‌است؟
کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با وزرای بازرگانی و صنایع و معادن نشست‌هایی برای بررسی وضعیت سیمان و خروج این کالا از سبد حمایتی دولت برگزار و پیش از بررسی رای اعتماد وزیر صنایع نیز به وی اعلام کرد که تنها راهکار بهبود وضعیت تولید و عرضه سیمان خروج این کالا از سبد حمایتی دولت است.
چرا که اکنون میزان نیاز کشور به سیمان حدود 41 میلیون تن و تولید این محصول 45 میلیون تن است. با این وجود اکنون با بحران سیمان در کشور مواجه هستیم.
همچنین بر اساس برنامه‌های پیش‌بینی شده تولید در نظر است تا خرداد‌ماه سال آینده میزان تولید سیمان در کشور به 55 میلیون تن برسد ، این رقم حدود 14 میلیون تن بیش از نیاز کشور به سیمان است.
با این روند باید پرسید نابسامانی بازار سیمان ناشی از چه مسایلی است. از سوی دیگر باید توجه کرد سیمان کالایی نیست که بتوان به دلیل ارزش افزوده بیشتر آن را ذخیره‌سازی کرد.
- برخی نظام توزیع سیمان را عامل نابسامانی بازار این کالا تلقی می‌کنند، این موضوع تا چه حد در افزایش قیمت و کمبود عرضه سیمان موثر بوده است؟
به نظر می‌رسد نظام عرضه سیمان در کشور با مشکل مواجه است گرچه وزارت صنایع و معادن دوره زمانی 3 ماهه را برای خروج سیمان از سبد حمایتی دولت پیشنهاد کرده تا با بهره‌برداری از ظرفیت‌های جدید، فاصله مصرف و عرضه این کالا بیش از پیش کاهش یافته و برخی نگرانی‌های وزارت بازرگانی در زمینه نوسان احتمالی قیمت و تنظیم بازار این کالا مرتفع شود، اما به نظر می‌رسد وزارت بازرگانی در خروج سیمان از سبد حمایتی دولت تعلل می‌کند.
این در حالی است که تنها راه نجات بازار سیمان از نابسامانی‌های کنونی قیمت و عرضه و جلوگیری از زیان مصرف‌کنندگان، خروج این کالا از سبد حمایتی دولت است.
نابسامانی عرضه سیمان در شرایطی است که اکنون سیمان با نشان کارخانه‌هایی که تولید آنها مشمول قیمت مصوب دولتی است به میزان دلخواه و با قیمت‌های گزاف در بازار آزاد وجود داشته اما دستگاه‌های ذی‌ربط در تامین سیمان مورد نیاز اجرای طرح‌های عمرانی یا تامین نیاز مصرف‌کنندگان داخلی حتی در چارچوب حواله با مشکل مواجه هستند.
این امر نمود بارز نابسامانی نظام عرضه سیمان و ناشی از مفاسد باقی‌ماندن این کالا در سبد حمایتی دولت است.
- چرا با وجود تاکید بیشتر کارشناسان به خروج سیمان از سبد به عنوان راهکار ساماندهی تولید و عرضه این کالا، هنوز برخی دستگاه‌ها با این امر مخالفت می‌کنند؟
گرچه ممکن است در ابتدای خروج سیمان از سبد حمایتی دولت برخی نابسامانی‌ها را شاهد باشیم اما آزاد‌سازی قیمت این کالا رانت‌های میلیارد تومانی کنونی موجود که ناشی از ناکار‌آمدی نظام عرضه سیمان است را از بین خواهد برد.
این در حالی است که عده‌ای نمی‌خواهند این رانت را از دست بدهند اما باید این رانت از بین برود تا زمینه ثبات در بازار سیمان فراهم شود.
حتی اگر میزان تولید و مصرف سیمان را در نقطه سر‌به سر در نظر گیریم در شرایطی که اکنون به دلیل سرما در بیشتر نقاط کشور به خصوص در مناطق غرب و شمال‌غرب ساخت و ساز کاهش می‌یابد، نباید نابسامانی قیمت و عرضه این کالا کاهش یابد.
اکنون مصرف و تولید سیمان در کشور هم‌پوشانی دارد اما از آنجا که باقی‌ماندن این کالا در سبد باعث ایجاد رانت‌های میلیاردی برای برخی افراد شده، برخی با آزاد‌سازی قیمت این کالا مخالفت می‌کنند این در حالی است که تنها راهکار خروج سیمان از بن‌بست کنونی، خروج این کالا از سبد حمایتی دولت است.
این دیدگاه رسماً به رئیس‌جمهوری، و وزرای صنایع و معادن و بازرگانی اعلام شده که باید در فاصله زمانی مشخص این کالا از سبد حمایتی خارج شود.
مطمئناً با خروج این کالا از سبد و حذف دلال‌بازی، واسطه‌گری و رانت‌های موجود، بازار سیمان به ثبات رسیده و از زیان مردم جلوگیری میشود.
این دیدگاه که خروج سیمان از سبد حمایتی موجب ناتوانی در کنترل قیمت و تنظیم بازار این کالا میشود، پذیرفتنی نیست.
