در سیاستگذاری‌های جدید معاونت سیما، مراکز تولیدکننده برنامه که ارتباط مستقیم با پخش ندارند، مانند مراکزی چون سیما فیلم و صبا، به مجموعه‌هایی که با آنتن در ارتباط هستند، متصل می‌شوند. این مراکز به ترتیب زیرمجموعه شبکه‌های اول و دو سیما می‌شوند. اما تکلیف مرکز مستندسازی سیما نیز به چهار گروه مستند در شبکه‌های یک، دو، چهار و آموزش واگذار می‌شود. این تغییر با تغییر کاربری شبکه دو به شبکه کودک و نوجوان و خانواده همراه خواهد بود.
مجید اوجی نظر خود را درباره تخصصی شدن شبکه‌های تلویزیونی با طرح یک سؤال می‌گوید: « باید دید که هدف از این تمرکز چیست؟»
تهیه‌کننده سریال‌های «همسایه‌ها» و «شبی از شب‌ها» دلیل این سؤال را به رد یا تصویب فیلمنامه‌ها در شبکه‌های مختلف مرتبط می‌داند: «واقعیت این است که فیلمنامه‌ای که در یک شبکه رد می‌شود در یک شبکه دیگر تصویب می‌شود و دلیل آن به سلیقه یک شخص برمی‌گردد. باید دید این تمرکز، چه راه‌حلی برای این مشکل پیدا می‌کند.»
اوجی تمرکز به این شکل را از یک طرف برای متخصصین مناسب می‌داند و از طرف دیگر تمرکز را باعث لطمه به تنوع آرا می‌داند: «موافق تمرکز در یک مجموعه نیستم. این تفکیک به‌خودی‌خود در شبکه‌های تلویزیون وجود دارد؛ به‌عنوان مثال شبکه چهار برنامه‌های علمی تولید می‌کند و شبکه سه محور برنامه‌هایش جوانان است و برنامه کودک و نوجوان مربوط به شبکه یک و دو است که در نهایت شبکه‌های دیگر هم می‌توانند برنامه مستند جوان یا… تولید کنند. اما این تمرکز موضوعی باعث از بین رفتن تنوع آرا و خلاقیت می‌شود.»
به دل کودکان و نوجوانان
اگر تخصصی شدن شبکه‌ها و زیر مجموعه شدن موجب نگرانی عده‌ای از هنرمندان شده باشد باید هنرمندان حوزه کودک و نوجوان را از گروه مرز جدا کرد، چرا که آنان با خوشحالی از این طرح استقبال کرده‌اند. علی زارعان می‌گوید:«رسیدن به شبکه کودک و نوجوان برای همه کسانی که در زمینه کودک یا نوجوان کار می‌کنند یک آرزو است. باید برای رسیدن به این امر مطلوب، برنامه ریزی کرد. رسیدن به این موضوع کار سختی نیست.»
به‌نظر مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه تهران برای یکی شدن، اجزای مجزای برنامه‌های کودک در شبکه‌های مختلف نیاز به برنامه‌ریزی است: «باید یک شورای زیر ساخت و یک مانیفست کلی برای راه‌اندازی شبکه کودک و نوجوان داشته باشیم.»
برای الهه کسمایی که نزدیک به 16 سال برای گروه سنی کودک و نوجوان برنامه تهیه کرده است، تفکیک شبکه‌های تلویزیون، خصوصا اختصاص شبکه‌ای مخصوص برای کودک خبر خوبی است؛ هرچند که به‌نظر او تا به امروز هم راه‌اندازی این شبکه دیر شده است. او معتقد به شبکه‌ای کاملا تخصصی برای این قشر و جدا کردن رده سنی خردسال، کودک و نوجوان است. او می‌گوید: «الان روزگاری است که مردم وقت ندارند در تلویزیون به‌دنبال برنامه‌های خودشان بگردند. شبکه‌های تخصصی، مخاطب خودشان را پیدا می‌کنند. از طرف دیگر اختصاص شبکه‌ای برای خردسال، کودک و نوجوان باعث ساخته شدن برنامه‌های متعدد برای این گروه سنی و جدی شدن تلویزیون برای این قشر سنی می‌شود.»
او که نزدیک به 500 برنامه «آستانه» را برای کودک و نوجوان تولید کرده است از موافقان صددرصد شبکه‌ای برای این گروه سنی است:«گروه‌های کودک و نوجوان مخاطب محور هستند یعنی نیاز مخاطب باعث برنامه‌سازی می‌شود، درست برخلاف دیگر برنامه‌ها؛ مثلا مسابقه‌ای ورزشی برگزار می‌شود و تلویزیون آن را پخش می‌کند و مخاطب خیلی در روند ساخت، تولید و پخش برنامه دخیل نیست. اما برنامه‌هایی که برای کودک و نوجوان پخش می‌شود، دلیل مهم ساخت، تولید و پخش آن به نیاز آنان بر می‌گردد؛ نیازی که یک ارتباط دوسویه را به وجود آورده است.»
تجربیات مفید دیگران
اگر این دسته بندی صورت بگیرد، اتفاق تازه‌ای در تلویزیون ایران افتاده است. هر چند در قانون نانوشته‌ای خودبه‌خود مخاطبان تلویزیون می‌دانند که برنامه‌های مورد علاقه خودشان را در کدام شبکه تلویزیون بیابند، اما برای درست پیدا کردن راه نیاز به استفاده از تجربیات دیگران در این زمینه است. زارعان بهره بردن از تجربیات متخصصین حوزه ارتباطات و رسانه‌ها برای رسیدن به این امر را مفید می‌داند:« با استفاده از تجربیات متخصصین می‌توان از الگوهایی استفاده کرد و براساس این الگوها حرکت کرد. دنیا براساس این الگوها حرکت کرده و جواب گرفته است.»
به‌نظر مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه تهران این الگو پیچیده نیست و دلیل آن هم ساده است: «این الگوها بارها توسط شبکه‌هایی تلویزیونی دنیا آزموده شده است و دراین آزمون خطاها و کم و کاستی‌ها بررسی و مشکلاتشان برطرف شده است.»
زارعان که به این امر خیلی خوش بین و امیدوار است، معتقد است که شبکه‌های تلویزیونی در تمام دنیا به سمت تخصصی شدن پیش می‌روند: «این روش در دنیا جواب داده است که به شکل منطقی معطوف به موفقیت است.»اما اوجی نظر دیگری در این رابطه دارد: «شبکه‌های تلویزیون ایران تولیدکننده هستند. با توجه به اینکه تولیدات برنامه‌های مستند در شبکه چهار متمرکز است، اما شبکه تهران یا شبکه دو و سه هم می‌توانند مستند تولید کرده و پخش کنند؛ یعنی تلویزیون و شبکه‌های ما عمومی هستند.»
او به نکته دیگری اشاره می‌کند:« در دنیا علاوه بر شبکه‌های عمومی شبکه‌های خصوصی نیز وجود دارد شبکه‌هایی مثل زد دی اف که همه برنامه‌ای پخش می‌کند اما شبکه «والت دیزنی» فقط تولیدات والت دیزنی را پخش می‌کند یا شبکه «ام بی‌سی اکشن» فقط فیلم‌های اکشن پخش می‌کند، یعنی مخاطب خودشان را دسته بندی کرده اند، اما این شبکه‌ها برنامه تولید نمی‌کنند بلکه فقط برنامه‌های تولید شده را پخش می‌کنند، چرا که خصوصی بوده و سراسری نیستند.»
جذب نیروهای کار آمد
اوجی که سال قبل سریال «نشانی» رادر ماه رمضان به روی آنتن فرستاد معتقد است که این تقسیم بندی جواب نخواهد داد، دلیلش هم روشن است: «ما به سمت جذب متخصص در هر رشته نمی‌رویم. از طرف دیگر هر روز به تعداد تهیه‌کننده‌ها افزوده می‌شود که از حرفه دیگری به این سمت آمده‌اند و متخصص نیستند. حالا با تفکیک شبکه‌ها نیاز به خوراک در تلویزیون بیشتر می‌شود، در نتیجه تعداد کارگردانان، بازیگران و تهیه کننده‌ها زیاد می‌شود بدون اینکه تخصصی در این کار داشته باشند.»
او در ادامه اضافه می‌کند: «اگر این اتفاق بیفتد باید به سمت جذب نیروهای متخصص رفت، نه اینکه چون فلان کارگردان و یا فلان تهیه‌کننده که تا به حال برنامه مستند تهیه می‌کرده در استخدام شبکه دو است باید امروز برنامه کودک تهیه و تولید کند.»کسمایی هم با اوجی موافق است، به‌نظر او تهیه کنندگی و کارگردانی امری تخصصی است: «قرار بود که شبکه کودک با ادغام گروه کودک و نوجوان شبکه یک و دو اتفاق بیفتد؛ این یعنی اینکه‌ترکیب نیروهای متخصص گروه کودک و نوجوان، تاسیس شبکه‌ای مستقل را به همراه داشته باشد.»
به‌نظر او سازمان صدا و سیما باید نیروهای تخصصی را شناسایی کند و با بررسی کارشناسانه از افراد مجرب استفاده کند:« استفاده از نابلدان باعث ضربه خوردن آنتن می‌شود در این صورت هم بودجه از بین رفته است و هم مخاطب را از دست داده‌ایم.»
شبکه‌های محلی برای تلویزیون
اگر این تغییرات در شبکه‌های تلویزیون اتفاق بیفتد، تنها شبکه دو سیما برنامه‌های کودک و نوجوان پخش می‌کند، اما در شبکه‌های تلویزیون ایران، شبکه‌های دیگر تعریف شده است که به نام شبکه‌های محلی در هر استان به صورت مستقل و جداگانه فعالیت می‌کنند که هر کدام برای خود بنا به نیاز آن استان برنامه می‌سازند. برنامه کودک و نوجوان شبکه تهران از جمله این برنامه‌هاست که اگر این شبکه هم تاسیس شود این گروه به برنامه‌های خود ادامه خواهد داد. علی زارعان دلیل این اتفاق را به محلی بودن این شبکه مرتبط می‌داند: «شبکه ملی با شبکه محلی تفاوت دارد. شبکه ملی تخصصی است اما شبکه محلی عمومی است و برای گروه مخصوصی برنامه تولید می‌کند.»
