گرچه براساس مقررات کنوانسیون ورشو، شرکت‌های هواپیمایی ملزم به پرداخت خسارات ناشی از تأخیر پروازها هستند اما به نظر می‌رسید به دلیل نبود قوانین اجرایی و مکانیزم مشخصی هنوز این رویه در کشورمان متداول نشده و روند تأخیر پروازهای طولانی ادامه دارد و پرواز سه روز پیش شرکت هواپیمایی ایران ایرتور از مشهد به تهران با تأخیر بیش از 3 ساعت انجام شد.
با علیرضا منظری معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری پیرامون علل تأخیر پروازها و امکان پرداخت خسارت به مسافرین گفت‌و‌گو کرده‌ایم.
- چرا با وجود وعده‌های قبلی برای جبران خسارت تأخیر پروازها هنوز اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است؟
هنوز مصوبه یا مکانیزمی برای پرداخت خسارت تأخیر پروازها توسط سازمان هواپیمایی کشوری وجود ندارد اما مقرراتی را به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ کرده‌ایم تا در مواردی که تأخیر پروازهای ناشی از مشکلات ایرلاین‌هاست، خدمات ویژه‌ای را ارایه کنند.
همچنین سازمان هواپیمایی کشوری در صدور مجوز پرواز برای ایرلاین‌هایی که تأخیر پروازهای طولانی دارند خودداری خواهد کرد. در قانون بودجه 3 سال پیش به غلط مصوب شده بود که سازمان هواپیمایی کشوری غرامت تأخیر پروازها را بپردازد.
این در حالی است که این سازمان نقشی در این زمینه ندارد اما سازمان هواپیمایی کشوری موضوع تأخیر پرواز شرکت‌های هواپیمایی را پیگیری نموده و براساس دستور‌العمل‌های موجود در مواردی که تخلف‌ها مربوط به شرکت‌های هواپیمایی باشد با آن برخورد نموده و در صدور مجوز پرواز این شرکت‌ها تجدید نظر می‌کند.
همچنین مسافرین می‌توانند در مواردی که تأخیر پروازها ناشی از ضعف عملکرد شرکت‌های هواپیمایی است با اعلام شکایت به مراجع قضایی درخواست غرامت کنند و سازمان هواپیمایی نیز نظر کارشناسی خود را در اختیار مراجع قضایی برای رسیدگی به موضوع قرار می‌دهد.
- علت بیشتر تأخیر پروازها نقص فنی عنوان می‌شود، امکان پرداخت جریمه تأخیر در این پروازها تا چه حد است؟
در مواردی که تأخیر پروازها ناشی از نقص فنی یا شرایط جوی باشد مسئولیتی متوجه شرکت‌های هواپیمایی نبوده و نمی‌توان درخواست پرداخت غرامت کرد؛ چرا که این شرکت‌ها قادر به جلوگیری از نقص فنی یا شرایط نامساعد جوی نیستند.
- برای جلوگیری از تأثیر نقص فنی در تأخیر پروازها آیا ایرلاین‌ها ملزم به استفاده از هواپیماهای استندبای نیستند؟
درست است که شرکت‌های هواپیمایی به منظور جلوگیری از تأثیر نقص فنی در تأخیر پروازها از هواپیماهای استندبای بهره می‌گیرند، اما در کشورمان به دلیل اعمال تحریم‌ها علیه صنعت هوایی کشور، در شرایطی که امکان تأمین هواپیما بسیار زمانبر است و تأمین قطعات با مشکل مواجه است، ایرلاین‌ها نیز نمی‌توانند از هواپیماهای استندبای کافی بهره گیرند.
معتقدم علت اصلی تأخیر پروازها نقص فنی بوده و به دلیل نبود هواپیماهای استندبای، نداشتن ناوگان خوب و تحریم‌ها قادر نیستیم تا هواپیما به تعداد مورد نیاز و اضافه داشته باشیم و با این روند تأخیر پروازهای ناشی از نقص فنی را شاهد هستیم.
همچنین در زمانی که هواپیما تأخیر کوتاهی تا یک ساعت داشته باشد ایرلاین‌ها با پذیرایی از مسافرین در فرودگاه به نحوی درصدد جبران تأخیر پرواز هستند. این کار باید در ایرلاین‌ها انجام شود.
در زمینه خسارت‌ها نیز براساس کنوانسیون ورشو در شرایطی که مسافرین شکایتی را مطرح کنند، در دادگاه رسیدگی شده و در صورت اثبات تقصیر شرکت‌های هواپیمایی آنها ملزم به پرداخت خسارت هستند.
- آیا فرآیند پرداخت خسارت تأخیر پروازها طولانی نیست وظیفه سازمان هواپیمایی کشوری چیست؟
پرداخت خسارت تأخیر پروازها با طرح شکایت و رسیدگی در مراجع قضایی مقدور است و سازمان هواپیمایی مرجع رسیدگی کننده نبوده و پس از شکایت افراد، دادگاه از سازمان استعلام نموده و به لحاظ کارشناسی میزان قصور شرکت‌های هواپیمایی را مشخص می‌کند.
اکثریت تأخیر‌ها ناشی از نقص فنی، نبود هواپیما، کمبود قطعات و مسایل جوی است و تنها در موارد مدیریتی و اشتباه در برنامه‌ریزی شرکت‌های هواپیمایی باید خسارت پرداخت کنند.
