کتاب یک دختر بدون ملیت چگونه جهانی شد؟

همشهری آنلاین- گروه فرهنگی: بعضی از کتاب ها هم مانند انسان ها سرگذشت پرفراز و نشیب و گاه پیچیده ای دارند که در مواردی بازخوانی سرگذشت یک کتاب از محتوای اصلی آن خواندنی تر است و کتاب«خاطرات یک دختر جوان» در ردیف این آثار قرار می‌گیرد. این کتاب که در ایران با عناوین مختلف«آن فرانک: خاطرات یک دختر جوان»، «خاطرات یک دختر جوان»، «خانه پشتی»و «دفترچه خاطرات آنا فرانک» ترجمه و منتشر شده، در اصل، خاطرات دختری پانزده ساله به نام «آنه فرانک» است که در خلال جنگ جهانی دوم، به همراه خانواده گرفتار نازی‌ها می‌شوند. خاطرات آنه فرانک در اتاقی کوچک در آمستردام نوشته شدند؛ در اتاقی که او و خانواده‌اش به مدت دو سال در آن زندگی کردند تا از چنگال بی‌رحم نازی‌ها در امان باشند. آنه خودش انتشار کتاب خاطراتش را ندیده است. چون هفت ماه پس از دستگیری، در سن ۱۵ سالگی بر اثر بیماری حصبه در اردوگاه کار اجباری برگن بلزن درگذشت.

تنها بازمانده خانواده آن‌ها از دست نازی‌ها، «اتو فرانک» پدر آنه بود که پس از جنگ به آمستردام بازگشت و دفترچه خاطرات آنه را دست‌نخورده دریافت کرد و به یاد خانواده‌اش تصمیم به انتشار آن گرفت اما با مخالفت ۱۵ ناشر روبه‌رو شد. پدر آنه سرانجام با هزینه شخصی کتاب را در سال 1947چاپ کرد و خیلی زود این اثر به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های عصر خود تبدیل شد. این کتاب که امروزه در لیست آثار حافظه‌ جهانی یونسکو به ثبت رسیده، خاطرات مستندی از تجربه پنهان شدن آنه و خانواده‌اش در طول اشغال هلند توسط آلمان نازی در جنگ جهانی دوم است و یکی از شناخته‌شده‌ترین کتاب‌های جهان است که چندین نمایشنامه و فیلم بر اساس آن ساخته شده‌است. این اثر از زبان اصلی، یعنی هلندی ترجمه و برای اولین‌بار در سال ۱۹۵۲ با عنوان خاطرات یک دختر جوان به زبان انگلیسی چاپ شد.

آن دفترچه خاطرات که در سال‌روز تولد ۱۳ سالگی‌اش به آنه هدیه شد، دربرگیرنده خاطرات زندگی وی از تاریخ ۱۲ ژوئن سال ۱۹۴۲ تا یکم اوت ۱۹۴۴ است. این اثر که به زبان‌های بسیاری ترجمه شده، یکی از پرخواننده‌ترین کتاب‌های جهان به‌شمار می‌آید. ساختمانی که خانواده فرانک و چهار نفر دیگر در حدود دو سال در اتاق‌های مخفی آن زندگی می‌کردند در ماه مه ۱۹۶۰ به موزه تبدیل شد و یکی از پربازدید کننده‌ترین موزه‌های آمستردام به‌شمار می‌آید. در حال حاضر کتاب«خاطرات یک دختر جوان» به بیش از 60 زبان زنده دنیا ترجمه و برگزیده چندین فهرست «بهترین کتاب های قرن بیستم» شده است.