همشهری آنلاین: امسال در بین نشست‌های ویژه سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، موضوع فلسطین و ادبیات مقاومت هم از چشم مسئولان نمایشگاه و اهالی نشر دور نمانده و برنامه‌ها و نشست‌های متعددی به این موضوع اختصاص یافته است. یکی از این برنامه‌ها، نشست گفتمان مقاومت و نهضت ترجمه با محوریت کتاب «ترانه‌های وطن و تبعید» شامل گزیده اشعار معاصر فلسطین در حوزه مقاومت با ترجمه موسی بیدج و منتشره از سوی انتشارات سوره مهر بود که در سالن کوشک کتاب مصلی تهران برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین ماجد منابی، رئیس اندیشکده بین‌المللی اربعین و محمدرضا وحیدزاده، سرپرست گروه ادبیات پایداری دانشگاه سوره مهمانان این نشست بودند.
در این نشست، حجت‌الاسلام منابی به نقش مهم صدور فرهنگ مقاومت اشاره کرد و گفت: امروزه روز نمی‌توان از فرهنگ مقاومت بدون نقش جمهوری اسلامی ایران صحبت کرد. تا قبل از انقلاب اسلامی شاهد چهره‌های حقیقی در اسطوره‌ها نبودیم ولی جمهوری اسلامی با توجه به گستره و نفوذی که بین مردم ایجاد کرده، توانست سوژه‌های حقیقی معرفی کند. پیش از انقلاب سوژه‌های حماسی ما بیشتر خیالی و زاییده ذهن شاعر بودند، انقلاب فرصتی پیش‌آورد تا سوژه اسطوره‌ی حقیقی در هر زمینه‌ای بروز پیدا کند. اما در صدور سوژه‌ها به خارج از ایران کم‌کاری کرده‌ایم. مقام معظم رهبری دو دهه پیش بر موضوع ترجمه معکوس تاکید کرده‌اند. صدور و نشر فرهنگ در حوزه مقاومت یعنی ما زبان مبداء را فارسی در نظر بگیریم و زبان مقصد رو زبان دیگری قرار دهیم. امروزه باید سوژه‌های ما به زبان‌های دیگر ترجمه شوند، اما در حال حاضر این چنین نیست و معمولا مبداء زبان دیگر و مقصد ترجمه زبان فارسی است. وی افزود: با توجه به اینکه روز به روز جبهه مقاومت قوی‌تر می‌شود ما باید پای ادعای خود "مقاومت در آینده جهان را در اختیار خواهد گرفت" بایستیم و از طریق روش‌های فرهنگی و دیگر روش‌ها این تفکر را صادر کنیم.
معانی مختلف مقاومت و تطور مفهوم مقاومت در طول تاریخ
در ادامه این نشست، محمدرضا وحیدزاده درباره معانی مختلف مقاومت و تطور مفهوم مقاومت در طول تاریخ و تفاوت معنی «مقاوت» درجغرافیا و فرهنگ‌های متفاوت صحبت کرد و گفت: در ایران هم در دوره انقلاب اسلامی و هم در دوره دفاع مقدس مفهوم مقاومت دچار تطور شده است. باید در حوزه مقاومت با وجود تمام تفاوت‌های معنایی گفتگو کرد. در دو ماه اخیر جریان طوفان القصی، وعده صادق موجب شد تا دوباره معنی مقاومت تغییر کند و حتی خیلی از ابهامات فلسطینی‌ها راجع به موضع ما روشن شد. در حوزه نثر یک ژانر به نام تاریخ شفاهی ابداع شد که می‌توانست محلی برای گفتگو با خیلی از ملیّت‌ها باشد. وحیدزاده در ادامه نشست یکی دیگر از دلایل عدم انتشار و ترجمه آثار ایرانی را تعداد کم فارسی زبانان در تمام جهان خواند و گفت: تعداد افراد فارسی زبان به نسبت زبان عربی و یا اسپانیایی متفاوت است و این موضوع یکی از موانع پیش‌روی ما در این زمینه است. از طرف دیگر مفهوم شعر در ترجمه به خوبی منتقل نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین عواملی که استاد شفیعی کدکنی در کتاب«با چراغ و آینه» بررسی می‌کند همین مسئله ترجمه است چرا که خیلی وقت‌ها مفهوم متفاوتی از مفهوم اصلی منتقل می‌شود.
ترانه‌های وطن و تبعید
مجموعه دو جلدی شعر «ترانه‌های وطن و تبعید» با گردآوری، تدوین و ترجمه موسی بیدج در برگیرنده سروده‌هایی از نام‌آوران شعر فلسطین است که ترانه‌های خود را در وطن و در تبعید سروده‌اند. این شاعران تمام عمر خود را در بازسرایی آرمان خود و مردمشان سپری کردند. بیدج در مقدمه کتاب آورده است که «از شعر فلسطین، تا کنون، به ترجمه آثار دو شاعر به نام‌های محمود درویش و معین بسیسو بسنده شده است و از دیگر شاعران پرآوازه این دیار جز ترجمه‌هایی پراکنده در دست نیست.» در جلد اول این مجموعه پنج دفتر شعر از «عزالدین المناصره»، «معین بسیسو»، «محمود درویش»، «سمیح القاسم» و «توفیق زیاد» به چاپ رسیده است. در جلد دوم نیز پنج دفتر شعر از «موسی حوامده»، «فدوی طوقان»، «احمد دخبور»، «محمدعلی شمس‌الدین» و «محمد القیسی» گنجانده شده است. در ابتدای هر دفتر شعر، معرفی جامعی از شاعر و شرح گفت‌وگوی آن‌ها با منابع گوناگون آورده شده است. علاقمندان به ادبیات جهان، دوستداران شعر پایداری، اساتید و دانش‌پژوهانی که به کار نقد و بررسی و ادبیات تطبیقی اشتغال دارند، از مخاطبان اصلی کتاب به شمار می روند.
نظر شما