شاید نتوان تعریف خیلی دقیق و صحیحی از استاندارد ارایه کرد، ولی بهطور کلی میتوان اینگونه عنوان کرد که استاندارد آزمایشها و مطالعات گذشته برای نتیجهگیری و استفاده در آینده است.
البته باید به این مهم توجه داشت که در طول تاریخ همواره معیارهای استاندارد تغییر میکند و هیچگاه یکسان نیست. بهواقع هر دورهای استاندارد خود را میطلبد. امروزه وقتی کالایی را خریداری میکنیم به غیر از برند آن به تاریخ تولید، انقضا و نشان یا نشانهای استاندارد آن توجه میکنیم.
استانداردها اما تنها مربوط به کالا نمیشوند، بلکه بسیاری از خدمات را نیز شامل میشوند. باید قبول کرد هر کالا و یا هر نوع خدماتی باید در یک چارچوب مشخص ارایه شود و این چارچوبها را میتوان با استاندارد تعریف کرد. در دنیای امروزی تقریباً تمامی کشورها برای خود یک استاندارد ملی دارند.
به عبارت دیگر در بیشتر کشورها سازمانی وجود دارد که بر کیفیت کالاها نظارت میکند که به نام سازمان استاندارد معروف است. در برخی موارد بسیاری پا را فراتر گذاشته و موسساتی را ایجاد کردهاند که کارشان استاندارد است. با این اوصاف تعداد استانداردهای صادر شده مرتب بالاتر و بالاتر رفت، بهگونهای که درحال حاضر بسیاری از حرفههای مختلف در دنیا استاندارهای مخصوص خود را دارند. در این صفحه همشهری زندگی نشانهای معتبر استاندار را معرفی میکنیم. صفحهواقعیت این است که اینها مشتی از خروار ستانداردهای موجود در دنیا هستند!
استاندارد اروپا
این استاندارد که با عبارت مخفف CE نشان داده میشود، به منظور استانداردسازی اجباری در بسیاری از محصولات تجاری و صنعتی که در منطقه اقتصادی اروپا تولید یا به فروش میرسند، ارایه شده است. این حروف اختصار کلمات فرانسوی Communauté Européenne است. محصولاتی که واجد دریافت علامت CE میشوند، باید از نظر سلامت، امنیت و مضرنبودن برای جسم انسان و طبیعت مورد بررسی قرار گیرند و اگر واجد این شرایط باشند قادر به دریافت این نشانه خواهند بود.
بهطور کلی و به عبارت سادهتر نشان CE گویای مطابقت محصول با مقررات جامعه اروپا درخصوص ایمنی، سلامت و حفاظت مصرفکننده و محیطزیست است. هدف اصلی استاندارد، مطابقت محصول با الزامات اساسی مقررات جامعه اروپاست و اجازه میدهد که محصولات بهطور آزاد در بازار اتحادیه اروپا عرضه شوند. این درحالی است که به مسئولان گمرکها و مقامات مربوطه هم اجازه میدهد محصولات غیرمنطبق را از بازار اتحادیه اروپا جمعآوری کنند.
استاندارد آمریکا
مؤسسه ملی استاندارد یا ANSI (American NationalStandards Institute) یک موسسه خصوصی غیرانتفاعی است که بر نحوه استانداردهایی که برای محصولات، خدمات، روندها، سیستمها و کار کارمندان صادر میشود، نظارت میکند. یکی دیگر از کارهای این موسسه این است که استانداردهای آمریکا را با استانداردهای جهانی تطبیق میدهد تا از آنها بهصورت جهانی و در سطحی وسیعتر نیز بتوان استفاده کرد.
کار اصلی این موسسه این است که اعتبار استانداردهای تولید شده بهوسیله نمایندگان موسسات استانداردسازی، آژانسهای دولتی، گروههای مصرفکننده، شرکتها و... را تایید میکند. این استانداردها تضمین میکنند که محصولات دارای عملکرد و ویژگیهای یکسانی هستند تا مصرفکنندگان از محصولاتی با همان مشخصات استفاده کنند و به همان صورت آزمایش شوند. دفتر مرکزی این موسسه در واشنگتن و دفتر عملیاتی آن در نیویورک است.
ایزو
ایزو مخفف سازمان بینالمللی استاندارد (International Standard Organization) است.
موسسه بینالمللی استانداردسازی(ایزو) یک فدراسیون بینالمللی متشکل از نهادهای ملی استاندارد است. تعداد این نهادها بیش از 140تاست که هر یک از آنها متعلق به یک کشور هستند. ایزو یک سازمان غیردولتی(NGO) است که در سال1947 میلادی تاسیس شد. وظیفه ایزو ارتقای توسعه استانداردسازی و فعالیتهای مربوط به آن در دنیاست.
تمامی این امور برای ایجاد تسهیلات در زمینه صادرات و واردات کالاها، فنآوریها و خدمات است. مجموع فعالیتهای ایزو قراردادهای بینالمللی است که بهعنوان استانداردهای بینالمللی انتشار پیدا میکند. جالب است بدانید سیستمهای مدیریتی ایزو از طریق بیش از 430هزار سازمان در 158کشور به اجرا درمیآید. حدود 300استاندارد ایزو بهصورت عمومی در دسترس هستند. بهعنوان مثال استاندارد ایزو14001 استانداردی مربوط به مدیریت محیطی است.
استاندارد TUV
یکی از معتبرترین استانداردهای دنیا متعلق به سازمانی است در آلمان که روی سلامتی کالاهای صنعتی ارایه شده از جانب شرکتهای مختلف نظارت دارد تا استانداردهای ارایه شده برای سلامت انسان و محیطزیست را تامین کنند.
این سازمان بهعنوان یک مشاور مستقل بر سلامت کارکرد کالاها یا محصولاتی مانند محصولات کشاورزی، دودزایی وسایل نقلیه، استاندارد ساخت موتور خودروهای سنگین و سبک و تاسیسات انرژی را نظارت دارد.
بسیاری از زیرشاخههای دارنده TÜV میتوانند به عنوان سازماندهندگان و همچنین گسترشدهندگان مقوله انرژی و مفاهیم وابسته به آن عمل کنند و راهحلهایی برای مشکلات زیستمحیطی ارایه دهند. آنها باید خود از قوانینی که بر مبنای TÜV به آنها اهدا میشود، تبعیت کنند و در راستای سلامت انسان و محیط گام بردارند. شایان ذکر است که استاندارد TÜV قابلیت انطباق با انواع ایزوها را دارد.
استاندارد حلال
این استاندارد مختص کشورهای اسلامی و مسلمانان جهان است. از نام این استاندارد مشخص است که بیشترین کاربرد آن برای موادغذایی است و نشان میدهد که مسلمانان میتوانند ماده غذایی را که از چنین استانداردی برخودار است، مصرف کنند. در سال2004 استاندارد غذای حلال تدوین و در سال2006 بنگاه توسعه صنعت حلال (HDC)برای هماهنگی و یکپارچه شدن توسعه صنعت حلال مالزی تأسیس شد.
البته در کشورهای اسلامی بهدلیل آنکه اکثریت جمعیت را مسلمانان تشکیل میدهند، طبیعی است که این محصولات غذایی بر طبق شریعت اسلامی حلال باشند، اما برای بسیاری از مسلمانان ساکن کشورهای غیرمسلمان داشتن چنین استانداردی بر روی موادغذایی لازم است.
باید به این نکته مهم توجه داشت که بر اساس چارچوبهای وضع شده غذای حلال نه تنها باید از هرگونه ترکیب حرام بلکه از هر ناپاکی عاری باشد. در نتیجه این موضوع میتواند فراتر از خط تولید بلکه تا مرحله بستهبندی و انبار و... همپیش برود.
همشهری زندگی