تهران قدیم
-
در چهارمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری با عنوان قهوهخانههای تهران در گذر زمان مطرح شد
چرا زورخانه، قهوهخانه و حمام کنار هم بود؟ | طغیان زنان تهرانی علیه پاتوق مردان
شغل قهوه خانه داری در گذشته از ارج و قرب بالایی برخوردار بود اما به مرور زمان و با تحولاتی که در فرهنگ و آداب زندگی ایرانیها ایجاد شد، از مسیر اصلی خود فاصله زیادی گرفت.
-
در چهارمین نشست تهرانشناسی همشهری با موضوع قهوهخانه ها در گذر زمان مطرح شد
داستان خواندنی قهوهخانه مش قنبر و تماشای سیاهها | خیمه شب بازی به جای بحث سیاسی
حتما تاکنون اصطلاح قهوه خانه مش قنبر را شنیده اید اما کمتر کسی می داند که چرا نام این قهوه خانه به متل ها و ضرب المثل های ایرانی راه پیدا کرد.
-
مقصد دهمین تور تهرانگردی مرکز تهران شناسی همشهری قهوه خانه های قدیمی پایتخت بود
داستان شکلگیری نخستین پاتوقهای پایتخت
آنطور که تهران شناس ها روایت می کنند، در روزگار قدیم مردان متمول در خانههای بزرگ اشرافی دور هم جمع میشدند، اما قشر کارگر جایی برای دورهمنشینی نداشت تا اینکه قهوهخانه ها آرام آرام و یکی پس از دیگری در تهران شکل گرفتند و در یک بازه زمانی نسبتا کوتاه به پاتوق قشر کارگر تبدیل شدند.
-
در چهارمین نشست تهرانشناسی همشهری با موضوع قهوهخانه ها در گذر زمان مطرح شد
هنر تصویرگری در قهوهخانهها چگون جان گرفت؟ | رازهای یک نقاشی زیبا و جذاب | مغازه مرشد معروف فروشگاه لوازمالتحریر شد
در کتاب های تاریخ آمده که در عصر صفوی، قهوه خانه جایی برای ارائه عقاید مذهبی و روایت افسانه ها بوده اما عقاید مذهبی و افسانه ها در دوره قاجار از روی تصاویر نقاشی شده روایت می شد و از همان موقع «نقاشی قهوه خانه ای» در ایران رواج پیدا کرد.
-
سرچراغی چیست و چگونه کور میشد؟
«سرچراغی» از آداب کاسبان قدیمی مغازهداران تهران بود و هنوز هم بسیاری از مغازهدارن و بازاریها به آن اعتقاد دارند.
-
رمزگشایی مربی مشهور از رابطه افت فوتبال تهران و گرانی زمین
حالا دیگر همه پایتخت نشین ها می دانند که روزگار زمین های خاکی فوتبال که تا چند دهه قبل جایی برای دورهمی های فوتبالی بود سپری شده و این روزها اثری از آنها باقی نمانده است.
-
تصویر کمتر دیده شده از ورود اولین اتوبوس به ایران
یک تاجر بلژیکی اولین اتوبوس را وارد ایران کرد که در شهر رشت به کار گرفته شد. با گذشت زمان و در نظر گرفتن میزان کرایه، سودآوری و زیرساختهای حمل و نقل توجیه اقتصادی آن رد و به یک تاجر ایرانی به نام معین التجار فرخته شد.
-
ماجرای ساخت نخستین خانه های سازمانی تهران | در این محله سکه ضرب می شد
برای آگاهی از تاریخ پرفراز و نشیب محله های قدیمی پایتخت باید پای خاطرات موسپیدکردههایی نشست که حکم تاریخ شفاهی تهران را دارند. این بار هم سراغ قدیمیهای محله ضرابخانه رفتیم تا از تاریخچه این محله قدیمی مطلع شویم.
-
تهران بدسرپرست | نگاهی به اداره دارالخلافه تا قبل از تاسیس بلدیه
اولین نهاد شهری و رسمی در ایران دایره احتسابیه بود.کاراین نهاد اداره شهرها تا پیش ازتشکیل بلدیه بود. اما به مرور زمان فعالیت این نهاد کمرنگ شدتا اینکه در دوران صدرات امیر کبیر با اعلام نارضایتی مردم از اداره دارالخلافه دوباره احیا شد. در این گزارش علیرضا زمانی از فعالیت اداره احتسابیه روایت می کند.
-
راز نامگذاری محله درب دوم | پای انگلیسیها در میان است
درب دوم یکی از محله های قدیمی و به قول معروف شناسنامه دار پایتخت است که از دوران رفت و آمد انگلیسی ها در باغ سفارت سر و شکل گرفت و نام آن هم برگرفته از همین ماجراست.
-
مشاهیر ایران در این مدرسه درس خواندهاند | از آیت الله رفسنجانی و ولایتی تا کارگردانهای مشهور
ابتدا نام این مدرسه «جم» بوده و به دبیرستان شناخته میشده. بعدها «ایران» نام گرفته و دبستان شده است. حالا اما به «فردوسی» شناخته میشود که زیر تابلواش نوشتهاند ایران قدیم.
-
این محله خانه ابدی سربازان جنگ جهانی است | گورستانی برای دفن سربازان انگلیسی و آمریکایی
اگر ساکن منطقه ۳ تهران باشید، حتما از مقابل باغ سفارت انگلیس که سالهاست متروکه مانده عبور کردهاید. کمتر کسی میداند که این مکان محل دفن تعدادی از سربازانی است که در جریان جنگ جهانی کشته شدند.
-
یادی از حاج حسین رضی که حلال مشکلات اهالی محل بود | ایستادگی شیخ در برابر زمینخوارهای محله شمیراننو
آقا شیخ «محمدحسین رضی» شاگرد آیتالله «سید محمدرضا گلپایگانی» بود و زمانی که مرحوم حاج محسن ابوالمعالی دستاندرکار مسجد جامع شمیراننو غایب بود، پیش نماز مسجد میشد و اقامه نماز میکرد.
-
راز نامگذاری محله «زرگنده» چه بود؟ | داستان عجیب پیچ امینالدوله
به گفته موسپیدکردههای محله زرگنده، اینجا دهی در شمال شرقی تهران بوده که به آن پایین تپه نیز گفته میشده و قدمتی ۱۸۰ ساله برای آن نوشتهاند.
-
خالق شاهکار تالار آینه کیست؟ | ماجرای گم شدن الماس تخت طاووس چه بود؟
کاخ، قصر و ارگ سلطنتی گلستان را تقریبا بیشتر تهرانیها و ایرانیها میشناسند. شاهکاری در قلب پایتخت که هنر معماری، فرشبافی، آیینهکاری و در یک کلام همه هنرهای ظریف ایرانی در آن یکجا جمع شده تا شاهدی باشد بر این مدعا که "هنر نزد ایرانیان است".
-
آشنایی با خانوادهای که بسیاری از محلههای تهران را پایهگذاری کرد | از ونک تا یوسف آباد و بهجت آباد
همه کسانی که تاریخ تهران قدیم را مطالعه می کنند حتما با نام مستوفیالممالک آشنایی دارند. او از تبار معروف مستوفی و وابسته به دربار قاجار بود و پایه بسیاری از محلههای قدیمی تهران از جمله ونک را بنا کرد.
-
قصههای یک قلعه قدیمی در جنوب تهران | رمزگشایی از نامگذاری محله جی
اینکه میگویند موسپیدکردههای محله یک جورهایی تاریخ شفاهی تهران قدیم به حساب میآیند سخنی به گزاف نیست. حاج احمد عبدی یکی از همین موسپیدکردههای محله جی یا به عبارتی قدیمیترین ساکن این محله است که خاطراتی شنیدنی از روزگار قدیم قلعه جی و زندگی مردمان این محله در سالهای دور روایت میکند.
-
ساکن مشهور پلاک ۳۵ محله گیشا که بود؟ | از سهراب سپهری تا عادل فردوسیپور
برخی محله های با اصالت پایتخت از روزگار قدیم محل زیست افراد مشهور و به قول امروزی ها سلبریتی ها بوده و دلیلش هم برای کسی روشن نیست. کوی نصر یا گیشا یکی از همین محله هایی است که چنین مختصاتی دارد و برخی خانه های آن به واسطه اینکه محل زندگی افراد سرشناس بوده به شهرت رسیده اند.
-
اداره لانهزنبوری تهران کجاست؟ | زنبور از بالای این ساختمان ٨٩ساله تکان نمیخورد!
این اداره متفاوت در چهارراه لشکر معماری سمبولیکی دارد. ابتکار طراحی و اجرای کندوی زنبور عسل در معماری بنا برای هر رهگذری جالب توجه است و توانسته ساختمان یادشده را بهعنوان یکی اززیباترین و قدیمیترین ساختمانهای تهران مطرح کند.
-
عکس | قلیان ناصری در موزه لیون فرانسه | راز قتل مرموز پزشک تولوزان
قلیان و قلیانکشی یکی از تفریحات رایج ایرانیهای زمان قاجار بود؛ پولدار و بیپول و جوان و پیر هم نداشت. همه قلیان میکشیدند.
-
حمام کشوریه؛ در فهرست اولین حمامهای نمره تهران
ورودی حمام کشوریه از خیابان سیروس _شهید مصطفیخمینی_ است با یک درچوبی منبتکاری شده ۴ لنگه، و کاشیکاری بالای آن و سقفی دارای آئینه کاری؛ البته بعدها برای حفاظت از حمام و جلوگیری از آتشسوزی و از بین رفتن در چوبی، در آهنی دیگری روی آن نصب شده است.
-
داستان «کاروانسراهای چهلخانه» کشتارگاه تهران
دوروبر کشتارگاه تهران _میدان بهمن_ از ابتدا که اینطور نبود، کوچهها شکل هندسی خود را پیدا نکرده و خانهها در همسایگی هم ردیف نشده بودند. بیابان بود و در گوشهوکنار باغهای زردآلو کاروانسرا، بیشتر جایی برای نگهداری دام و طیور بود.
-
عکسهویت | ساختمان قماش اثر معمار «مارسل دوبرل» کجاست؟
ساختمان قماش اثر معمار فرانسوی «مارسل دوبرل» که در ضلع شمال غربی میدان راهآهن تهران قرار گرفته اواخر دوره پهلوی اول در قالب سبک مدرن طراحی و ساخته شده است.
-
مدیر بافت تاریخی تهران:
پیگیری شهرداری برای تملک خانه مستوفی الممالک | تهاتر شهرداری و شرکت پست اجرایی خواهد شد
مدیر بافت تاریخی تهران گفت: شهرداری تهران و شرکت پست، برای تملک خانه تاریخی مستوفی الممالک تهاتر میکنند تا پس از سالها این بنا مرمت و احیا شود.
-
ساعتی در قلعه فیروزبهرام در حاشیه منطقه١٨
تکهای جدامانده از تاریخ در جنوبیترین نقطه تهران
کمی بعد از ورودی بزرگراه خلیج فارس در محدوده منطقه۱۸ یک دوربرگردان هست که اولین تابلویش یک نام آشنا دارد: «به طرف فیروز بهرام». داخل خیابان که شوید تازه میفهمید توی جنوب تهران خودمان هم میتوانید نقاط سرسبز و تماشایی پیدا کنید.
-
از باغ اناری یوسفآباد چه خبر
تهران روزگاری پردار و درخت بود و سرسبز. تا چشم کار میکرد باغ بود و باغ، باغهای انار، توت و.... باغهای انارش اما معروفتر بود؛ «انار طهرانی». در کتاب تهراننامه هم به انار طهران اشاره و به استناد آن بیش از هزار و ۴۰۰ باغ در داخل و خارج از حصار ناصری شناسایی و ثبت شده است.
-
ترفند عجیب یک وزیر شیرینعقل برای پیروزی در جنگ | بر سر شتران میدان نبرد چه آمد؟
در تهران قدیم، جایی نزدیک سرقبر آقا، گودی وجود داشت که آن را زنبورکخانه میگفتند و زنبورکچیباشی (یعنی رئیسکل زنبورکخانه) در نزدیکی باغ ایلچی که حالا گذر عباسآباد است، اقامت داشت.
-
نخستین دانشجویان پزشکی دارالفنون را ببینید | تدریس عملی در خانه بیماران انجام میشد
در زمان ناصرالدینشاه بود که «میرزا تقیخان فراهانی» ملقب به امیرکبیر بانی راهاندازی نخستین مدرسه مدرن در ایران شد و اولین دانشجویان رشته پزشکی نیز از همین مدرسه فارغالتحصیل شدند.
-
از شورای شهر چه خبر؟ / ۴
روایت علوی از سینماهای متروک لالهزار | ساختمان تاریخی گراند هتل به پاساژ تجاری تبدیل شده است
عضو شورای اسلامی شهر تهران در نطق پیش از دستور خود گفت: ساختمان تاریخی گراند هتل، قدیمیترین هتل ایران و از آثار معماری اواخر دوره قاجار بود که الان تبدیل به پاساژ تجاری شده است.
-
مرور تاریخچه ایستگاه «دوراهی قپان» | قپان کجاست و قپاندار کیست؟ | ضربالمثل «مرا چوب قپان خودت کردی» از کجا آمده؟
دوراهی قپان؛ نامی است بهجامانده از احوال تهران قدیم در تقاطع مکان و زمان گذشته. جایی که از یک شغل قدیمی و فراموش شده به نام قپانی حکایت دارد. اگر از خیابان قزوین به سمت میدان شمشیری بروید، درست در تقاطع خیابان امینالملک و آذری به این محل میرسید.