همشهری محله
-
سرپناهی با ملاط مهر و برادری
نذر ساختن خانه میان اهالی قدیم تهران رواج داشت. از آنجا که برخی توان نوسازی یا بازسازی خانههای خود را نداشتند، اما اهالی دلسوز محله آنها را از یاد نمی بردند به گونهای که معیشت این خانوارها و سقف بالای سرشان، دغدغه شب و روز آنها بود.
-
جام چهلکلید و زمزمه سلام بر حسین(ع)
خانههای تهرانیها در دهه ۲۰ و ۳۰ هنوز به آب لولهکشی مجهز نشده بود. در آن دوران برخی از کسبه به یاد سقای کربلا و همچنین اهل بیت امام حسین(ع) و برای اینکه رهگذران و عابران تشنه نمانند، نذر آب میکردند.
-
متفاوتترین حلواپزان تهران | داستان متفاوت این نذری را بخوانید
نذر حلوا در تهران قدیم رایج بود و تهرانیها با نیتهای مختلف برای حاجتروا شدن حلوا نذر میکردند. این میان نذرحلوا در چهارراه گلوبندک روایت متفاوتی دارد؛ نذری که چند دهه است از یک نذر خانگی به خیابان کشیده شده و روز تاسوعا دهها نفر با پخت حلوا در این خیابان نذر خود را ادا میکنند.
-
غذایی که به نیت همسایه، بار گذاشته میشد
قدیمیها اعتقاد داشتند که همسایه از برادر و خواهر به آنها نزدیکتر است؛ الجار ثم الدار: اول همسایه، بعد خانه خود. برای انتخاب خانه هم میگفتند نخست همسایه را بشناس، سپس خانه بخر. به همین دلیل در توزیع نذریها، نخست همسایهها را در نظر میگرفتند.
-
شروری که نگهبان خیمههای کربلا شد
چو و آوازه شرارتهایش در تهران پیچیده بود و همه نبایدها را انجام میداد. از عرقخوری گرفته تا لاتبازی و درگیری. اسمش رسول بود و اهل تبریز، به همینخاطر تهرانیها به او رسولترک میگفتند.
-
راز سیبهای روی نخل تکیه حصاربوعلی چیست؟
مراسم عزاداری محرم در تکیه حصاربوعلی برای اهالی قدیمی این محله با عطر سیب شمیران آمیخته است. شب تاسوعا اهل محل گرد هم میآیند تا مراسم کهن نخلگردانی در این تکیه تاریخی اجرا شود. این نذر متفاوت که در مراسم نخلگردانی ادا میشود ریشه در تاریخ و هویت این محله قدیمی دارد.
-
مرامنامه عجیب و غریب لوطیها
جماعت لوطیها برای خود مرامنامهای نانوشته مبتنی بر نکات اخلاقی و انسانی داشتند. در تهران قدیم، لاتهایی که توبه میکردند و تغییر و تحولی در زندگیشان ایجاد میشد نیز با بازگشت به مرام لوطیگری، خود را ملزم به رعایت این موازین، اصول فتوت و جوانمردی میدانستند.
-
خیر و برکت باغبان و زدودن گناه | نذری به نام کاشت درخت توت و خرزهره
دعای خیری که رهگذران با خوردن هر دانه توت برای صاحب باغ و امواتش میفرستادند برای برکت یک سال باغبان کافی بود. اهالی محلههای کن، طرشت و فرحزاد که به باغهای توتشان شهرهاند از دیرباز رسم نیکی داشتند که همچنان جاری و پابرجاست.
-
فیلم | هزار سال سمنوپزون در دولاب
به دلیل فراوانی گندمزار، اهالی دولاب از گذشتههای دور در ایام شهادت خانم فاطمه زهرا(س) نذر سمنوپزون داشتند که تا امروز پابرجاست. هنوز هم در چنین روزهایی بوی سمنو در کوچه پسکوچههای این محله قدیمی به مشام میرسد.
-
لعنخوانی قالیشویان کنار چشمهعلی
آب زلال چشمهعلی شهرری محلی برای ادای نذر بود که با زدودن خاک و شستن فرشهای مساجد و امامزادههای تهران، مردم را به مقصد و مقصودشان میرساند. در سالها نه چندان دور، ۲-۳دهه قبل، شستن فرش مساجد در چشمهعلی یکی از نذرهای تهرانیها محسوب میشد.
-
لوطیها در کدام هیئتها توبه میکردند؟
محرم و صفر که میشد انگار از دنیا و متعلقاتش دست میکشیدند. آنها را میدیدی که اگرچه رخت و لباسشان با ظاهر معمول هیئتیها فرق دارد اما پیش از دیگران پای کار آمدهاند تا چراغ هیئت روشن بماند. لوطیها پای ثابت برپایی تکایا بودند و در همین هیئتها بود که توبه کرده و مسیر دیگری در پیش میگرفتند.
-
عبور از تاریکی در فاصله یک دهه
توبه کردن لاتها و لوطیهای تهران هر کدام حکایتی شنیدنی دارد که نشاندهنده تحول دورنی آنها و شجاعتشان است که توانستند در پی یک اتفاق شاید ساده اما مهم بهترین تصمیم زندگی خود را بگیرند.
-
لاتی که دیوانه اهلبیت شد
مصطفیدیوانه یا همان مصطفی دادکان لات محله پاچنار بود. بهخاطر شجاعتش و اینکه زیر حرف زور نمیرفت به او لقب دیوونه داده بودند تا اینکه اوایل دهه ۳۰ به کربلا مشرف شد و همان جا با مولای خودش عهد بست تا دری به جز در آستان مقدس اهلبیت(ع) را نکوبد و اینبار دیوانه اهلبیت(ع) شد.
-
مرد بیدماغ و ماجرای عجیب استجابت دعای باران
وقتی تنبکش را بهدست گرفته بود و در بازارچه میچرخید و گریهکنان میخواند: «نمنم باران به میخواران خوش است / رحمت حق بر گنهکاران خوش است» بیدرنگ باران شروع به باریدن کرد.
-
پنجه طلای حرم حضرت عباس(ع) و توبه نصوح یک لوطی
محله پامنار و حوالیاش پر از قصه مردانی است که زندگیشان سراسر درس و پند بود، بهخصوص لوطیهای محله که برخلاف بزنبهادرها رفتار و کرداری نیک پیشه کرده و مردمدار بودند.
-
اصغر شاطر و باشگاهی که عیار پرورش میداد
اصغر بنایی، معروف به اصغرشاطر، از لوطیهای بامرام دوران حکومت پهلوی اول بود. همان روزها که هیاتداری و عزاداری برای امام حسین (ع) جرم محسوب می شد او بزرگترین و پرشورترین دسته عزاداری تهران را مدیریت میکرد.
-
وقتی مصطفی طبیب، طبیب خویشتن شد | «قصاب ۵۰۰تومانی» که بود؟
مردمداری و خوشمرامی مصطفی طبیب نقل صحبتهای اهالی محله سنگلج است. او آبان ۱۳۲۵ در محله سنگلج متولد شد و هنوز بعد از گذشت ۴سال از مرگش، اگر بخواهند در جوانمردی فردی را مثال بزنند، عمومصطفی، نخستین نفر فهرست آنهاست.
-
نفوذ کلام لوطی عباس خلافکاران را به راه میآورد
لوطی عباس خدابخش در چهارراه معینالسلطان محله شاپور به دنیا آمد، ولی از ۲۰سالگی به محله جوادیه آمد و باقی عمرش را در جوادیه زندگی کرد و به شغل قصابی مشغول بود. به همین خاطر هم به عباسقصاب معروف شد.
-
مکه لوطیها کجا بود؟ | بازگشت به زندگی پس از «زیارت آقا»
با اینکه زندگیشان یک روی تاریک داشت و کسی از قلدری و درگیریهای خیابانی آنها در امان نبود، اما چرخ گردون برای آنها نیز فرصتی برای توبه و بازگشت مهیا میکرد.
-
چطور یک چغالهمشدی باباشمل میشد؟ | ۷ وصله اختصاصی لوطیها چه بود؟
در جرگه لوطیها سلسله مراتبی وجود داشت که جایگاه لوطیها بر اساس آن تعریف میشد. آن لوطی که تازه وارد بود برای صعود در این سلسله مراتب و رسیدن به درجات بالاتر باید آزمونها و امتحانهای بسیاری را با موفقیت پشت سر میگذاشت.
-
پرونده گردشگری کتاب-۱۰
ردپای شاعران و نویسندگان بر کوچه ها و گذرها
از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب پایتخت، نام مشاهیر دنیای ادبیات روی تابلوهای آبیرنگ خیابانها و کوچهها نقش بسته است.
-
یک سلسبیل بود و یک ناصر خان سنگتراش
ناصر کرمی، معروف به ناصر سنگتراش، از لوطیهای محله سلسبیل بود که از همان دوران جوانی وارد مسلک لوطیگری شد.
-
گندهلاتی که دل در گرو امام خمینی (ره) گذاشت
گندهلات جنوب تهران بود و پای ثابت دعواها و درگیریهای بزرگ. حرف که میزد باید همان میشد. برای خودش دار و دستهای راه انداخته بود و نوچه و مریدان بسیار داشت. طیب در کودتای ۲۸ مرداد و خلع مصدق نقش محوری داشت و لقب تاجبخش و نشان رستاخیز از شاه گرفت.
-
حکایت چالمیدان و مسجد مطربان توبهکار
۲۰۰سال قبل دزدان و مطربان پایتخت با تصمیم اینکه توبه کنند و باقیاتالصالحاتی از خود به جای بگذارند، مسجدی در چهارراه سیروس بنا کردند. این مسجد سال ۱۲۱۶ در دوره سلطنت محمدشاه قاجار ساخته شد و نخست به مسجد چالانچیخان و طالانچیخان معروف بود.
-
فیلم | ماجراهای عبرتآموز گندهلاتهای پایتخت
قصه زندگی و مرگ گندهلاتها برای عموم مردم جذاب است. بخشی از این جذابیت به اتفاقهای خارقالعاده و غریبی برمیگردد که این اشخاص در طول حیاتشان از سر میگذرانند؛ اتفاقهایی سرشته با خشونت و خون و عصیانگری و شورش.
-
تهران؛ شهر هزار حکیم | حکمای اربعه که بودند؟ | وقتی تهران پایگاه فلسفه و عرفان شد
تهران در عصر قاجار به شهر هزار حکیم شهره شد آنقدر که اندیشمندان و فیلسوفان از شهرهای دیگر برای کسب درس و اندیشه راهی پایتخت میشدند.
-
فیلم | وضعیت زنان نویسنده قبل و بعد از انقلاب
اگرچه تاریخ تهران مملو از بانوان نویسندهای است که با وجود همه مشکلات سهم بهسزایی در توسعه فرهنگ و ادب داشتهاند، اما شمار نویسندهگان زن در دو و سه دهه اخیر نسبت به سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی رشد قابل توجهی داشته است.
-
یادی از «جمشید فیضی» قدیمیترین مسئول فنی تلهکابین توچال که چند روز پیش درگذشت
روز به یادماندنی در تلهکابین توچال | ۱۰۰ شمیرانی پای کار آمدند
ساخت تلهکابین در ارتفاعات توچال از آن دست خبرهایی بود که خیلی زود به گوش اهالی شمیران رسید و آنها را خوشحال کرد؛ چرا که قرار بود مرکزی تفریحی در محلهشان راهاندازی شود.
-
سرقت آیفون مالباخته را به سارقی حرفه ای تبدیل کرد + فیلم گفت و گو
وقتی پسری جوان به دام یک سارق موبایل قاپ گرفتار شد، تصمیم عجیبی گرفت و سر ازدنیای تبهکاران در آورد.
-
ماجرای کتابفروشهای دورهگرد در تهران
وقتی پای صنعت چاپ و دستگاههای مختلف چاپ به ایران باز شد، در تهران علاوه بر کتابفروشی شغل جدید دیگری شکل گرفت که تا پیش از آن در پایتخت وجود نداشت. کتابفروشهای دورهگرد را میگوییم؛ آنها کتابهایی که خواهان بیشتری داشتند را دستهبندی میکردند و در کوچه و خیابان به دنبال مشتری میگشتند.