این پیشنهاد در حالی اعلام شد که همدان اکنون دوخواهرخوانده دارد و براساس شواهد موجود هنوز اقدام قابل‌توجهی برای گسترش روابط با این شهرها صورت نگرفته است.
پیوند خواهرخواندگی میان دوشهر همدان و کولاب تاجیکستان سال1382 منعقد شد و دلیل اصلی این پیوند خواهر خواندگی دفن میرسیدعلی همدانی، عارف قرن هشتم هجری، در کولاب است.
مهر ماه 1388 نیز یک هیأت بلندپایه تجاری و اقتصادی متشکل از 56 نفر از مدیران اقتصادی و تجار استان به سرپرستی استاندار وقت همدان به دعوت استاندار اسپارتای ترکیه وارد شهر اسپارتا شدند و به این ترتیب مسئولان زمینه خواهرخوانندگی همدان با شهر اسپارتا را نیز فراهم کردند. اکنون نیز با پیشنهاد شهردار همدان، قرار است تا 2 ماه دیگر مشخصات شهری همدان برای خواهرخواندگی با یکی از شهرهای ایتالیا به سفارت این کشور ارسال شود تا همدان برای بار سوم پیمان خواهرخواندگی ببندد. حال باید دید که رهاورد دوخواهر‌خواندگی پیشین برای همدان چه بوده است که مدیران شهری در پی سه‌گانه کردن این پیوند هستند؟
نام کولاب بر بلواری که در یکی از نقاط تفریحی و خوش آب و هوای همدان قرار دارد و در بخشی از مسیر همدان تا کتیبه‌های میخی گنجنامه و نیز راه دسترسی به موزه دفاع مقدس به شمار می‌رود، گذاشته شده است. خانه کولاب را نیز در گوشه‌ای از پارک مردم همدان ساخته‌اند که اکنون کاربرد چندانی ندارد. در کولاب تاجیکستان هم‌خانه همدانی‌ها و موزه میرسیدعلی همدانی ساخته شده است.
با این حال علی جیحونیان که مستند خواهرخوانده‌های همدان را ساخته است، می‌گوید:« ارتباطات فرهنگی نباید در حد چند نامگذاری بماند، بلکه با گسترش روابط چهره به چهره و رفت‌وآمدها می‌توان کار درخوری انجام داد.»
این مستندساز می‌افزاید: «کولاب نخستین خواهرخوانده همدان است و بعد از گذشت 7سال از انعقاد این قرارداد فــرهنگی، انتظار می‌رفت مسئولان ذی‌ربط پیوندی عمیق میان این دو جامعه شهری برقرار کنند، اما گویا این موضوع فراموش شده است.
شهردار همدان در پاسخ به این انتظار می‌گوید: «شاید از نظر ظاهری رفت‌وآمدی نباشد، اما از نظر مراودات فرهنگی و اجتماعی اقداماتی هرچند مختصر انجام شده است و سعی می‌کنیم این مراودات را گسترش دهیم.»مسعود عسگریان می‌افزاید: «ما در جشنواره‌ها و برنامه‌های گوناگونی که در همدان برگزار شده است، از مسئولان شهرهای کولاب و اسپارتا دعوت کرده‌ایم و باز هم دعوت می‌کنیم، اما گویا امکان آمدن به همدان برای آنان مهیا نشده است.
دریغ از یک پیغام تسلیت
جیحونیان به یاد می‌آورد که هنگام ساخت مستند 14قسمتی«سفر نغز تاجیکستان» در شهر کولاب سیل آمد و خسارت‌های جانی و مالی زیادی بر جاگذاشت. او اضافه می‌کند: «با این وجود مسئولان شهری همدان حتی یک پیام تسلیت هم به کولاب نفرستادند.»
وی خاطرنشان می‌کند: «پیوند خواهرخواندگی موجب ظهور و بروز فرصت‌های فرهنگی و اجتماعی می‌شود که می‌توان از آن برای مطرح کردن فرهنگ دیرینه ایران و شناساندن جمهوری اسلامی به دیگر ملل بهره برد، اما این پیوند در همدان تاکنون منجر به اتفاق بزرگی نشده است.»
شهردار همدان در این باره توضیح می‌دهد: «با شهرهای خواهرخوانده همدان در مورد مباحث فرهنگی و اجتماعی از طریق ای‌میل تبادل نظر کرده‌ایم و فعلا ارتباط گسترده‌تر مقدور نشده است.»
شهردار همدان با بیان اینکه شهرداری همدان با ایجاد خواهرخواندگی با شهرهای دیگر به‌دنبال توسعه فرهنگی، اجتماعی و پس از آن اقتصادی است، می‌افزاید: «ارتباط با دنیای خارج از کشور نیاز به مقدمات و گذشت زمان دارد و نباید انتظار داشت به محض تصویب تفاهمنامه خواهرخواندگی هیأت‌های دو طرف رفت‌وآمدهایشان را شروع کنند.»
سید محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، نوروز امسال در مراسم هفته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان بر گسترش روابط میان همدان وکولاب تأکید کرد و گفت: «هیأت دولت ایران به مرکز هر استان که سفر می‌کند آن استان را مأمور می‌کند با شهرهای یکی، دو کشور دیگر مرتبط باشند بنابراین می‌توان ارتباط بیشتری میان همدان - کولاب ایجاد کرد.»
محمد حسینی افزود: «شخصیت‌هایی مانند میرسیدعلی همدانی از موضوعاتی است که هم جای انتشار کتاب دارد و هم می‌توان درباره آنها فیلم و سریال ساخت.» این در حالی است که امین‌الله علیمرادی که در سال‌های اخیر سفری به تاجیکستان داشته است در سایت ملایر نیوز می‌نویسد: «در حالی که تاجیکستان به واسطه فرهنگ، زبان، دین و تاریخ مشترک با ایران به‌عنوان عقبه فکری و تاریخی ایران در آسیای میانه شناخته می‌شود، متأسفانه نه در کولاب به‌عنوان خواهرخوانده همدان و نه در آرامگاه میرسیدعلی همدانی اثری از همدان و یادمان‌ها و مفاخر آن دیده نمی‌شود.»
وی در ادامه، چند پیشنهاد به مسئولان می‌دهد: «تأمین استاد کرسی زبان فارسی دانشگاه کولاب از طریق دانشگاه بوعلی‌سینای همدان، تقویت موزه آرامگاه میرسیدعلی، چاپ قرآن با ترجمه فارسی و ترجمه سیریلیک با توجه به گران بودن کتاب مقدس مسلمانان در تاجیکستان، ارسال فیلم‌های آموزشی و انیمیشن برای انتقال فرهنگ ایرانی و آداب و رسوم محلی همدان به این کشور، نیز برگزاری نمایشگاه‌های مختلف و سفر مدیران مسئول نشریات و جراید استان همدان به کولاب از کارهایی است که می‌توان برای تقویت رابطه این دو خواهرخوانده انجام داد.» با اینکه شهردار همدان نسبت به افزایش تعداد خواهرخوانده‌های این شهر به‌ویژه ایجاد پیوند و خواهرخواندگی بین همدان و شهری از ایتالیا خوشبین است، اما به‌نظر می‌رسد انجام اقدامات دیگری در کنار افزایش تعداد خواهر‌خوانده‌ها برای رسیدن به اهداف این پیمان لازم و ضروری است.
