عمارت‌باغ‌های تاریخی، از نمونه‌های اصیل معماری ایرانی هستند که دیدن آنها در فرصت اندک پایان هفته برای دوستداران میراث فرهنگی، خالی از لطف نیست.

عمارت باغ‌فردوس، نمونه‌ای از این آثار تاریخی زیبا و اصیل ایرانی است که در بخش شمالی شهر تهران قرار دارد.در داخل این عمارت، گچ‌بری‌های کم‌نظیری به چشم می‌خورد که متاسفانه به دلیل بی‌توجهی مسئولان، رو به خرابی گذاشته‌ است.30نفر از بزرگ‌ترین و مجرب‌ترین هنرمندان گچ‌بُر مامور شده بودند این محوطه را بازسازی کنند که مسن‌ترین آنها استادحسن رضایی‌تهرانی با بیش از 90سال و کم‌سن‌ترین آنها فرزند وی علیرضا تهرانی بود.این بنا در زمان قاجاریه ساخته شده است.در عمارت باغ تاریخی فردوس، مجموعه‌ای از گچ‌بری‌های گل و برگ انگور با روش‌ها  سبک‌های رومی، یونانی و ایرانی ترکیب شده و طرحی جدید را به وجود آورده است.به علت حضور گچ‌بران متعدد در دوره ساخت و مرمت بنا، هر اتاق، سقف، ستون و راهرو، به دست یک گروه بازسازی شد؛ به همین دلیل، نوع، سبک و طرح هر اتاق با دیگر اتاق‌ها متفاوت است.

سالن قندیل زیرزمین باغ فردوس، تقلیدی از قندیل، آویز و کاسه است و آن‌چه آن را از دیگر کارها متمایز می‌کند، توخالی‌بودن آویزهایی است که از سقف به پایین‌ آمده و توسط حاج عباس عشقی مرمت شده است.
عمارت‌باغ «فرمانیه» از دیگر خانه‌های اصیل ایرانی است که نمونه‌ای ارزشمند از معماری قاجاریه است.این بنا که مربوط به اوایل دوره قاجار است، با کاشی‌های طرح‌دار دوره ناصری شکل گرفته است.

ملک فرمانیه شامل باغ، زمین بایر و چندین رشته قنات در سال1326هجری قمری، به کامران‌میرزا نایب‌السلطنه قاجار تعلق گرفت و پس از وی به دخترش رسید. بعد از آن نیز میرزافرمانفرما از شاهزاده‌های قاجار، شمال باغ، سهم قنات‌ها و دیگر قسمت‌های آن را خریداری کرد. پس از وی، تمامی بنا و متعلقاتش به سفارت ایتالیا در ایران فروخته شد.
بناهای این باغ دارای جزئیات معماری اصیل ایرانی در اوایل دوره قاجار است.
مجموعه بنای بیرونی شامل یک شاه‌نشین، دو اتاق سه‌دری در طرفین حوضخانه و دو اتاق پنج‌دری در دو طرف شاه‌نشین مشرف به باغ است.

در مرکز این بنا، حوضخانه هشت‌‌ضلعی که با الگوی معماری چهارصفه و طاق‌گنبدی طراحی شده، قرار گرفته است.گچ‌بری حوضخانه به بالای گنبد - جایی که نورگیر آن نور خورشید را به درون می‌کشد و آن را بر حوض مدور زیری و پنجره‌های ارسی سه طرف حوضخانه می‌پراکند - منتهی می‌شود.

مهم‌ترین عنصر تزئینی به‌کار رفته در بنای بیرونی و اندرونی عمارت‌باغ فرمانیه، کاشی‌کاری‌های دوره ناصری است که به طور حتم از ساختمان دیگری به این مکان منتقل شده است.

نمای شمالی بنا به‌سادگی و با ستون‌های آجری مسطح و گچبری‌شده تزئین شده است.
نمای جنوبی و اصلی ساختمان بیرونی نیز با ایوانی سراسری به فضای باغ گشوده می‌شود که ستون‌های موجود در آن، بخشی از تزئینات الحاقی است.