البته اگر به این موضوع، احساسات ناشی از تنهاگذاشتن کودک در خانه و بازگشت به کار را هم بیفزایید، آنگاه سختی و عظمت مادری شاغل‌بودن بیشتر نمایان می‌شود. این کار در واقع هنری است که مستلزم شهامت و جسارت خاصی نیز هست.
هر مادر شاغلی پس از تولد فرزند خود و در آستانه بازگشت به کار با سؤالاتی مانند اینها روبهرو خواهد شد: آیا می‌توانم به خوبی به فرزندم رسیدگی کنم؟ آیا قادر خواهم بود همزمان از عهده وظایف خانوادگی و کاری خود برآیم؟ این موضوع چه تأثیری بر فرزند و همچنین روند کاری‌ام در محل کار خواهد گذاشت؟ آیا فرزندم آزرده‌خاطر نخواهد شد؟ و... .
هنگام تصمیم‌گیری درباره کارکردن، عوامل گوناگونی مانند ارزش و معنای شغل، استفاده از مهدکودک یا پرستار بچه، سپردن فرزند به خویشاوندان و همچنین احساسات و عقاید ، در مورد نقش مادر به میان می‌آید. اما آنچه مهم است این است که بتوانیم با توجه به شرایط موجود بهترین راه را انتخاب کنیم؛ به‌گونه‌ای که نه فرزندمان آسیب زیادی ببیند و نه به کارمان لطمه جدی‌ای وارد شود.در واقع شما بهترین کسی هستید که می‌توانید درباره کیفیت نگهداری از فرزندتان تصمیم بگیرید و خوب می‌دانید که تصمیم‌تان چه اندازه در آینده او و خودتان مؤثر خواهد بود.
بازگشت به کار پس از به‌دنیاآوردن یک نوزاد، فصل تازه‌ای در زندگی شما به وجود خواهد آورد. پس از تولد فرزند، احتمالا احساس متفاوتی نسبت به شغل خود خواهید داشت.
بعضی مادران آن‌قدر شیفته کارشان هستند که علاقه زیادی به ماندن در منزل و نگهداری از فرزندشان ندارند و دوست دارند بیشتر در کارهای اجتماعی بیرون از منزل موفق باشند تا اینکه صرفا به عنوان مادر شناخته شوند. اما عده‌ای دیگر از مادران هم هنگامی که برای اولین بار پس از مرخصی به محل کارشان برمی‌گردند احساس خاصی دارند و به نظرشان می‌رسد میان انتخاب ماندن در منزل و برگشت مجدد به محل کار در نوسان هستند. در واقع هرگونه هم که فکر کنید، تنها گذاشتن نوزاد در این شرایط یکی از دشوارترین کارهایی است که با آن روبهرو می‌شوید. به علاوه مشکل زمانی بیشتر نمایان می‌شود که فرزندتان چهاردست و پا راه می‌رود و گاهی هنگام خداحافظی تا مدت‌ها صدای گریه‌اش در گوش‌تان می‌پیچد! همچنین ممکن است وقتی به سن و سال مدرسه می‌رسد سختی‌های دیگری به وجود بیاید و فرزندان از این وضعیت شکایت کنند و بخواهند شما زمان بیشتری را به آنها اختصاص دهید.
در این هنگام بهتر است نیازهای کودکان و موقعیت خود و آنها را بسنجید، درباره‌اش با همسرتان گفت‌وگو کنید و تصمیم بگیرید چه چیزی به نفع همگی‌تان خواهد بود و آرامش بیشتری به شما می‌دهد.ممکن است اطرافیان هم عقاید مختلفی داشته باشند و حتی خانواده یا دوستان و همکارانتان اصرار داشته باشند که مبادا شغل به این خوبی را فدای وظایف خانه‌داری و نگهداری از فرزندتان کنید. البته خوب است که نظر همه را بشنوید و از تجربیاتشان استفاده کنید ولی فراموش نکنید این تصمیم‌گیری کاملا شخصی و خصوصی است و به وضعیت و احساس خاص خودتان و همسرتان مربوط می‌شود.
تصمیم‌گیری
هنگام بازگشت به کار می‌توانید احتمالاتی را برای خود در نظر بگیرید و در صورت امکان در چند ماه اول- تا زمانی که فرزندتان به نبود شما عادت کند- شرایط را به گونه‌ای تغییر دهید. شما ببینید آیا کارفرمایان شما مایلند تا ساعت کاری متغیری را برای شما درنظر بگیرند. این را حتما از آنها سؤال کنید. زمان کاری متغیر، این امکان را برای شما فراهم می‌سازد تا اوقات شروع و پایان کار و استراحت‌تان را خودتان تعیین کنید. بنابراین در مدتی معین و ساعاتی که توافق کرده‌اید در محل کار خود حاضر خواهید بود. شاید بتوانید ساعات کارتان را فشرده‌تر کنید، یعنی تعداد روزهای کمتری سرکار بروید ولی آن را به‌گونه‌ای در روزهای دیگر جبران کنید؛ برای مثال 4روز در هفته به صورت تمام‌وقت یا 9روز در هر 2هفته، با یک روز تعطیل.به علاوه شاید بتوانید ترتیبی فراهم آورید که حداقل چند روز از هفته را در خانه کار کنید. به این ترتیب در زمان رفت‌وآمد به محل کار صرفه‌جویی می‌کنید و می‌توانید با انعطاف بیشتری کار کنید. انتخاب کار پاره‌وقت نیز گزینه مناسبی است و راه‌حل ایده‌آلی برای معضل ترکیب کار و خانواده به حساب می‌آید زیرا بدین‌ترتیب هم کارتان را ترک نمی‌کنید و هم درآمدی خواهید داشت، به علاوه از سایر مزایای زندگی افراد شاغل نظیر جنب‌وجوش‌های کاری، فعالیت‌های اجتماعی و همکاری با دیگران هم بهره‌مند می‌شوید.
از همه مهم‌تر، اینکه وقت بیشتری دارید تا با فرزندتان باشید و کمی هم به کارهای خانه برسید در ضمن بتوانید بیشتر مطالعه و استراحت کنید؛ بدون آنکه مجبور باشید با وجود خستگی، همه کارها را طی چند ساعت (بعد از پایان کار تمام‌وقت) یا تعطیلات آخر هفته به صورت فشرده سروسامان دهید.
البته این موضوع مستلزم آن است که بتوانید کاری نیمه‌وقت پیدا کنید. در بعضی کارها این موضوع چندان سخت نیست اما در بعضی دیگر امکان کارکردن به طور نیمه‌وقت وجود ندارد.
کار در خانه نیز موضوعی است که در این شرایط می‌توانید به آن فکر کنید اما آیا واقعا امکان چنین کاری وجود دارد؟! کسی که آشنایی کمی هم با وظایف نگهداری از کودکان داشته باشد می‌داند که این موضوع به سادگی امکان‌پذیر نیست!
فکر نکنید که مادرتان یا شخص دیگری می‌تواند از فرزندتان مراقبت کند تا شما در خانه کار اداری‌تان را انجام دهید. نشستن پشت میز کامپیوتر و نادیده گرفتن آنچه بیرون از اتاق شما می‌گذرد کاری بسیار سخت به‌نظر می‌آید! در بسیاری از مواقع اگر کودک‌تان بداند که شما در خانه هستید ترجیح می‌دهد در کنار شما بماند، نه کس دیگر. به این ترتیب تنها کاری که می‌شود کرد این است که او را به جایی بیرون از خانه- خانه والدین یا خویشاوندان- ببرید که البته در آن صورت هم باید ذهن‌تان را به‌گونه‌ای روی کار متمرکز کنید که نخواهید دائم نگران فرزندتان باشید که این هم چندان آسان به نظر نمی‌رسد.البته مزیت کار در منزل آن است که از مزاحمت‌های وقت و بی‌وقت اطرافیان، رفت‌وآمدهای محل کار، حضور در جلسات بیهوده و... آزاد هستید و هر زمان دوست داشته باشید می‌توانید کار کنید. اما اگر واقعا تصمیم دارید که کارتان را ترک کنید و در خانه کار کنید، باید تمامی شرایط را در نظر بگیرید و بعد اقدام به چنین کاری کنید. برای مثال بهتر است قبل از تصمیم‌گیری نهایی، چند وقتی آن را امتحان کنید.
نگهداری از کودک
بعد از بازگشت به کار، مهم‌ترین موضوع پیدا کردن مهدکودکی مناسب برای نوزادتان است. شاید هم می‌خواهید فرزندتان را به دوست یا یکی از خویشاوندتان بسپارید. در هر صورت فراموش نکنید که هزینه نگهداری از کودک در چند سال آینده یکی از مخارج اصلی شما خواهد بود. یکی دیگر از مشکلات موجود برای مادران، بی‌خوابی فرزندانشان است. اگر فرزندتان دوست ندارد شب‌ها بخوابد به این موارد توجه کنید:
- هنگام شب محیط خانه را آرام و لذت‌بخش کنید تا فرزندتان بداند که زمان خواب رسیده است. همچنین استحمام، شیردادن، لالایی خواندن و قصه گفتن و بوسه شب‌به‌خیر را نیز فراموش نکنید.
- شب‌ها را تا حد امکان از روزها متفاوت سازید تا کودک‌تان متوجه این تفاوت شود و بداند شب‌ها باید استراحت کند. برای مثال وقتی او را در تخت‌اش می‌گذارید تا بخوابد دوباره او را بیرون نیاورید تا مشغول بازی‌کردن شود.
- کودک‌تان را در رختخواب بخوابانید و موسیقی یا داستان مورد علاقه‌اش را برایش بخوانید. چراغ‌ها را خاموش کنید. احتمالا او قبل از اتمام قصه یا موسیقی به خواب می‌رود.
چگونه زمان را مدیریت کنیم
شاید یکی از چیزهایی که زنان بیش از هر چیز دیگری به آن احتیاج دارند این است که از طرف دیگران- به ویژه همسر خود- درک شوند. آنها فکر می‌کنند در واقع اگر کسی در خانه به امور خانه و بچه‌ها رسیدگی می‌کرد یا حداقل تنها نبود و همه کارها را یک تنه برعهده نمی‌گرفت، چقدر خوب می‌شد. اما می‌دانیم که متأسفانه در اکثر مواقع مادر تنها می‌ماند و علاوه بر انجام کار بیرون، باید بیشتر کارها را نیز خود به تنهایی انجام دهد ولی بسیاری از مادران شاغل خیلی زود در مدیریت زمان تبحر پیدا می‌کنند. اما پیشنهادهایی هم وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر بتوانید از وقت باارزش‌تان استفاده کنید.
- یادداشت کنید. هنگامی که مشغله زیادی دارید و می‌ترسید که بعضی از کارهای مهم‌تان از قلم بیفتد حتما آنها را به ترتیب اولویت، زمان‌بندی و یادداشت، کنید. یادداشت‌کردن موضوعات مهم افراد خانواده در تقویم یا تابلوی یادداشت‌ها موجب می‌شود که موضوعات آن در دسترس همه باشد و بدین‌ترتیب کاری فراموش نشود.
- از قبل آماده باشید. گفتن این موضوع آسان‌تر از عمل کردن به آن است. سعی کنید از شب قبل موارد مورد نیاز خود را برای روز بعد آماده کنید. به کارهای فرزندتان هم از شب قبل رسیدگی کنید اما بعدها که بزرگ‌ترها شد، به او بگویید که انجام این وظایف برعهده خود اوست. فراموش نکنید به محض آنکه تقویم سال جدید را تهیه می‌کنید فهرست تاریخ‌تولدهایی که برایتان مهم هستند در آن یادداشت کنید و نگذارید هیچ چیز مهمی از قلم بیفتد.
- زمان‌تان را در محل کار مدیریت کنید. شاید به کاری اشتغال داشته باشید که ساعات مشخصی دارد و می‌توانید رأس ساعت معین، کارتان را ترک کنید. در هر صورت مادری شاغل‌بودن ذهن شما را به‌گونه‌ای تمرکز می‌دهد تا در‌یابید که دیگر تمایلی به امور بی‌حاصل و بیهوده ندارید و سعی می‌کنید هرچه زودتر کارهایتان را در محل کار انجام دهید و به خانه برگردید.در واقع همه ما می‌توانیم با برنامه‌ریزی صحیح در زندگی، زمانمان را به‌گونه‌ای مؤثرتر اداره کنیم.
- در وقت لزوم «نه» بگویید. هنگامی که کسی از شما می‌خواهد تا پروژه‌ای اضافی را قبول کنید، تا دیر وقت کار کنید یا به جای شخص دیگری در محیط کار خود باشید، قبول نکردن کار سختی به‌نظر می‌رسد اما سعی کنید پس از این، بدون فکر فورا موافقت نکنید تا بعدا از این کار پشیمان نشوید. حالا دیگر وقت شما فقط به خودتان اختصاص ندارد و فرزندتان در خانه منتظر شماست تا هرچه زودتر شما را ببیند. پس در چنین شرایطی به خود وقت دهید تا بتوانید درست تصمیم بگیرید که آیا واقعا می‌خواهید این کار را قبول کنید یا نه.
- استراحت را فراموش نکنید! هنگامی که کارتان خیلی زیاد است و تحت فشار قرار دارید و می‌ترسید که نتوانید به خوبی به همه کارهایتان رسیدگی کنید شاید وسوسه شوید که حتی در ساعات ناهار هم کار کنید. ولی این کار را فراموش کنید و نگذارید سختی کار زیاد، سلامت‌تان را به خطر بیندازد. اگر هم خودتان را زیاد از حد خسته کرده‌اید بهتر است حتما چند روز استراحت کنید و مرخصی بگیرید تا دوباره با انرژی بیشتر سرکار حاضر شوید.
Life Magazine