وی فرزند حیدر علی اف، رئیس جمهور پیشین کشور جمهوری آذربایجان است.
وی در سال 1977 دوره متوسطه را به پایان برد و در انستیتوت دولتی روابط بین‌المللی مسکو مشغول تحصیل شد و در سال 1982 مدرک خود را دریافت کرد. الهام علی‌یف در رشتهٔ روابط خارجی تحصیل خود را ادامه داد و دارای مدرک دکترای تاریخ است.
وی از سال 1991 مشغول فعالیت‌های تجارتی شد و در سال 1994، که پدرش سمت ریاست جمهوری آذربایجان را به دست آورد، به عنوان معاون اول شرکت دولتی نفتی جمهوری آذربایجان انتخاب شد.
از آن سال به بعد او در تمام بازدیدهای رسمی حیدر علی اف شرکت داشت. در سال 1995 الهام علی اف به عنوان نماینده ملی مجلس انتخاب و در سال 2000 مجددآ به عنوان نماینده پارلمان انتخاب و در سال 1997 به رئیس کمیته ملی المپیک آذربایجان شد.
در سال 2000 علی‌اف به عنوان معاون اول رئیس حزب حاکم آذربایجان نوین انتخاب شد و یک سال بعد او به عنوان رئیس هیات آذربایجان در شورای اروپایی انتخاب شد.
در سال 2003 حیدر و الهام علی‌اف خود را برای ریاست جمهوری آذربایجان کاندید کردند. الهام علی اف در عین حال می‌گفت که این کار را به خاطر رقابت نه، بلکه به خاطر حمایت از نامزدی پدر خود در مبارزات انتخاباتی انجام داده است.
در تابستان همان سال وضع جسمی حیدر علی اف رو به وخامت گذاشت و وی عملآ نامزدی خود را بازپس گرفت و از مردم خواست تا به جانشین او رای دهند و به این ترتیب توانست قدرت را به پسر خود انتقال دهد.
الهام علی اف در ژانویه ۲۰۱۷ طی حکمی، همسر خود را به عنوان معاون اول خود منصوب کرد
علی‌اف برای چهارمین بار در سال 2018 رئیس جمهوری آذربایجان شد