فیلم‌های آدم، اخراجی‌ها، باز هم سیب داری؟، پابرهنه در بهشت و مصائب دوشیزه ساخته‌های اول کارگردانانشان هستند.
سازندگان فیلم‌های پاداش سکوت، گوشواره و روز برمی‌آید، جزو نسل تازه فیلمسازی ایران محسوب می‌شوند.
فیلم‌های سبیل مردونه و قفل‌ساز هم توسط کارگردانانی ساخته شده که تا این مقطع حضور چندان محسوسی در سینما نداشته‌اند و راه یافتن آثارشان به بخش مسابقه سینمای ایران می‌تواند یک اتفاق قلمداد شود.
آدم؛ روستایی که سال‌هاست کسی در آن نمرده
عبدالرضا کاهانی یکی از فیلم‌اولی‌های جشنواره امسال است. او «آدم» را به تهیه‌کنندگی علی واجدسمیعی و با همکاری مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی مقابل دوربین برده است.
گفته می‌شود این فیلم، یکی از آثار معناگرای جشنواره امسال است. کاهانی در اولین ساخته‌اش به روستایی دورافتاده پرداخته است؛ روستایی که سال‌هاست کسی در آن نمرده است.
کاهانی در «آدم» در کنار نابازیگران از بازیگران معروف نیز استفاده کرده است. در این فیلم، بازیگرانی چون مهتاب کرامتی، فرشته صدرعرفایی و حامد بهداد حضور یافته‌اند.
فرشته صدرعرفایی قبلا سابقه بازی در فیلم‌هایی که تصویری غریب‌نما را ارائه می‌دهند داشته و بارها نقش زنان روستایی را بازی کرده است. باید دید در این فیلم مهتاب کرامتی و حامد بهداد چگونه حضور یافته‌اند.
اخراجی‌ها؛ کمدی جنگی
مسعود ده‌نمکی را می‌توان از معدود فیلمسازانی دانست که با وجود این‌که فیلم اولش را ساخته خیلی‌ها کنجکاو دیدن کارش هستند.
اولین فیلم سینمایی این فعال سابق سیاسی که قبلا با دو مستند جنجالی‌اش هم به کفایت، شهر را شلوغ کرده است، احتمالا یکی از پرسروصداترین کارهای جشنواره امسال خواهد بود؛ به خصوص این‌که انبوهی از بازیگران مطرح نیز در «اخراجی‌ها» حضور دارند؛ اکبرعبدی، امین حیایی، محمدرضا شریفی‌نیا، نیوشا ضیغمی، کامبیز دیرباز، مریلا زارعی، ارژنگ امیرفضلی، علیرضا اوسیوند و نگار فروزنده، از جمله بازیگران «اخراجی‌ها»هستند.
این فیلم که یک کمدی جنگی است، بر اساس فیلمنامه‌ای از پیمان قاسم‌خانی مقابل دوربین رفته است. ده‌نمکی گویی «اخراجی‌ها» را در زمانی طولانی‌تر از تایم معمول سینمای ایران کارگردانی کرده است.
می‌گویند بعد از تدوین نسخه بالای دوساعته فیلم، همچنان انبوهی از راش‌ها بیرون مانده است. «اخراجی‌ها» به گفته سازنده‌اش با رویکردی طنزآمیز به جنگ، کوشیده تا سینمای دفاع مقدس را از بن‌بست مضامین کلیشه‌ای خارج کند.
«اخراجی‌ها» ماجرای یک گروه تلویزیونی است که در تدارک تهیه برنامه‌ای درباره خاطرات جنگ است. بایرام -یکی از رزمندگان- در بیان خاطرات خود، از شخصیتی به نام مجید می‌گوید که عاشق نرگس دختری جنوب‌شهری می‌شود.
عباس برادر نرگس به خاطر شخصیت جاهل‌مآبانه مجید، با ازدواج خواهرش مخالف است اما میرزا - پدر نرگس- که روحیه‌ای عارفانه دارد جور دیگری با این قضیه برخورد می‌کند.
این البته فقط یکی از خطوط داستانی «اخراجی‌ها»ست. ده‌نمکی گفته اگر فیلمش با استقبال همراه شود، اخراجی‌های2 را هم خواهد ساخت.
بازهم سیب داری؟؛ فیلم تجربی دشوار
پنج سال طول کشید تا بایرام فضلی توانست فیلمبرداری «بازهم سیب‌داری؟» را به پایان برساند. این اولین فیلم فضلی است که به عنوان مدیر فیلمبرداری و سازنده فیلم‌های کوتاه، فعالیت‌های پرتعدادی داشته است.
«بازهم سیب داری؟» تنها فیلم بخش مسابقه سینمای ایران است که قبلا نمایش جهانی هم داشته است.
پابرهنه در بهشت؛ عاشقانه ملتهب
بهرام توکلی که چند فیلم کوتاه را در کارنامه دارد، «پابرهنه در بهشت» را سال گذشته مقابل دوربین برد. این فیلم که در هنگام فیلمبرداری «روز برمی‌آید» نامیده می‌شد امین تارخ، هومن سیدی، نگار جواهریان و افشین هاشمی حضور یافته‌اند. ماجرا در یک آسایشگاه روانی می‌گذرد.
جایی که یک دختر بیمار به جوانی که مانند خودش بیمار است علاقه‌مند شده و با او ازدواج می‌کند. توکلی با اولین فیلم‌اش به بخش مسابقه راه یافته است. می‌گویند امین تارخ در «پابرهنه در بهشت» نقش و گریم متفاوتی دارد.
پاداش سکوت؛ در جست‌وجوی قهرمانان جنگ
در میان فیلم‌های جنگی امسال، «پاداش سکوت» به دلایل متعدد، یکی از مهم‌ترین آثار جشنواره به شمار می‌آید. اولین دلیل، منبع اقتباس «پاداش سکوت» است.
فرهاد توحیدی فیلمنامه این فیلم را براساس یکی از متفاوت‌ترین آثار ادبیات داستانی دفاع مقدس، به نگارش درآورده است. دلیل دوم حضور مازیار میری در مقام کارگردان است.
میری نه متعلق به نسل سینماگران دفاع مقدس است و نه در ساخته‌های قبلی‌اش نشانی از جبهه و جنگ دیده شده. باید دید او چگونه از فیلم‌های جشنواره‌پسندی چون «قطعه ناتمام» و «به آهستگی» به فیلمی جنگی چون «پاداش سکوت» رسیده است.
سومین دلیل اهمیت «پاداش سکوت» هم ترکیب بازیگرانش است. پرویز پرستویی، آتیلا پسیانی، رضا کیانیان، جعفر والی، مهتاب کرامتی، فرهاد اصلانی، پریوش نظریه، سیما تیرانداز، مهدی صفوی و شبنم قدمی بازیگران سومین ساخته میری هستند.
بهرام بدخشانی فیلمبردار فیلم قبلاً با کارهایی چون «دوئل» و «هیوا» توانایی خود را در زمینه فیلمبرداری آثار جنگی نشان داده است. «پاداش سکوت» قرار است در فرمی متفاوت، خاطرات جبهه و جنگ را زنده کند.
روز برمی‌آید؛ فیلم مجهولات
این یکی از غیر منتظره‌ترین فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه است. فیلمی که کمتر کسی حتی در جریان ساخته شدنش بود و هنوز هم اطلاعات چندانی درباره‌اش وجود ندارد.
بیژن میرباقری کارگردان «روز بر می‌آید»، در جشنواره بیست و دوم با «ما همه خوبیم» حاضر بود. «روز بر می‌آید» گویا محصول تلویزیون است و شیرین بینا هم یکی از بازیگرانش است.
سبیل مردونه؛ در آرزوی دوچرخه
راه یافتن «سبیل مردونه» ساخته جواد اردکانی که سالها پیش با «قناری» به جشنواره آمده بود؛ در بخش مسابقه سینمای ایران، از نکات جالب توجه جشنواره بیست‌و‌پنجم است.
«سبیل مردونه» ماجرای خان‌عمو مردی مسن و عقب‌مانده ذهنی است که آرزو دارد یک دوچرخه داشته باشد.
قفل‌ساز؛ یک فیلم کانونی
غلامرضا رمضانی هر چند سال یک‌بار فیلمی در حیطه سینمای کودک و نوجوان می‌سازد و گویا «قفل‌ساز» هم چنین اثری است.
«قفل‌ساز» که پنجمین ساخته بلند رمضانی است بازیگر حرفه‌ای ندارد. این فیلم ماجرای قاسم قفل‌ساز است که به دلایلی دستگیر و به زندان می‌افتد.
در این میان محمد، پسر نوجوان قاسم هم در این گرفتاری، بی‌تقصیر نیست. محمد هم از سویی می‌کوشد تا پدر را آزاد کند و هم شغل او قفل‌سازی را ادامه می‌دهد.
گوشواره؛ کودکانه
«لبخند انار» یکی از موفق‌ترین داستان‌های متاخر هوشنگ مرادی کرمانی به شمار می‌آید. موسائیان پنجمین فیلمش را براساس این داستان ساخته است.
فیلمنامه را هم خود هوشنگ مرادی کرمانی نوشته است.موسائیان بعد از این که در کار قبلی‌اش با بازیگران حرفه‌ای کار کرد؛ در «گوشواره» پا را از این هم فراتر گذاشته و از بازیگران صاحب‌نام استفاده کرده است، آن هم در شرایطی که فیلم متعلق به سینمای کودک است.
اکبر عبدی، مسعود رایگان، رویا تیموریان از جمله بازیگران این فیلم به شمار می‌آیند. «گوشواره» داستان مهین دختر فقیری است که گران‌ترین هدیه تولد را برای دوستش مهتاب می‌خرد اما در این بین با واقعیت‌هایی آشنا می‌شود.
مصائب دوشیزه؛ جوانانه
سیدمسعود اطیابی که پیش از این به عنوان مدیر تولید و تهیه‌کننده فعالیت داشت، در اولین فیلم بلند‌ش در مقام کارگردان به سراغ داستانی جوان‌پسند رفته است.
در این فیلم که توسط سید غلامرضا موسوی تهیه شده، بازیگرانی چون مهدی پاکدل، بهنوش طباطبایی، پوریا پورسرخ، جمشید شاه‌محمدی، مهسا کرامتی، فهیمه رحیم‌نیا، ژانت ویسکانیان و بهزاد فراهانی حضور یافته‌اند.
بازیگرانی که بیشتر در تلویزیون فعال‌اند تا سینما. این فیلم ماجرای یک دختر مسیحی است که در آستانه ازدواجش با یک تصادف رانندگی، زندگی‌اش به مسیری تازه کشیده می‌شود.