همشهری‌آنلاین: یونس شکرخواه مدرس علوم ارتباطات اجتماعی گفت: اساساً عبارت روزنامه‌نگاری حرفه‌ای اختراع روابط عمومی‌ها و شخصی به نام ادوارد برنیس است که برخی از وی به عنوان پدر روابط عمومی‌ نام می‌برند.

به گزارش همشهری‌آنلاین، دکترشکرخواه  روز چهارشنبه سوم خرداد در میزگرد "چالش‌ها و چشم‌اندازهای روزنامه‌نگاری حرفه‌ای در ایران" که با حضور پروفسور معتمدنژاد، محمدجعفر محمدزاده، محمدمهدی فرقانی، فریدون صدیقی و پدرام پاک‌آیین در سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما و به عنوان برنامه اختتامیه چهارمین سمینار «بررسی مسائل مطبوعات ایران» برگزار شد به گفته افزود:

اساساً عبارت روزنامه‌نگاری حرفه‌ای اختراع روابط عمومی‌ها و شخص ادوارد برنیس است. برنیس معتقد بود روابط عمومی‌ها باید آنقدر خوب رفتار کنند که بتوانند برای دولت پنهان که از نظر او همان روزنامه‌نگاری بود؛ آگهی بگیرند و بعد از همین مرحله بود که با ورود گسترده آگهی‌های به روزنامه‌ها اساساً نوعی ژورنالیسم با عنوان روزنامه‌نگاری شرکتی خلق شد.

شکرخواه سپس با اشاره به چهار گونه نظام مطبوعاتی مشتمل بر اقتدار گرا؛ مدل روسی که رسانه‌ها را آژانس فکری طبقه کارگر می‌دانست و مدل اروپایی لیبرال که بخش خصوصی را در روزنامه نگاری به رسمیت شناخت و مدل آمریکایی مصلحت اجتماعی که بر عینی‌گرایی و بیطرفی و استقلال تکیه داشت؛ خاطرنشان ساخت:

در عرصه حرفه‌گرایی دو دیدگاه غالب فرانسوی و آمریکایی وجود دارد که در دو قالب ماده یازده و ماده نوزده با هم رقابت دارند. ماده یازده اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه مصوب سال ۱۷۸۹ علاوه بر تکیه بر آزادی کسب و اشاعه اطلاعات؛ بر مسئول بودن روزنامه‌نگار هم در برابر قانون تاکید می‌ورزد؛ اما ماده نوزده اعلامیه جهانی حقوق بشر عملا مکتب دیگری است که علاوه بر مقوله آزادی به مرزهای جغرافیایی تکیه نمی‌کند.

وی با اشاره به تاکید آمریکائی‌ها بر تعریف روزنامه‌نگاری حرفه‌ای از منظر برابر دانستن روزنامه‌نگاری حرفه‌ای با مفهوم عینی‌گرایی گفت: حتی حالا دیگر خود آمریکایی‌ها هم به جای واژه عینی‌گرایی در تبیین این مفهوم از سه واژه دیگر یعنی از واژه‌های توازن؛ صحت و انصاف استفاده می‌کنند.

وی ادامه داد: من شخصا این مفهوم عینی‌گرایی را قابل دفاع نمی‌دانم. به نظرم روزنامه‌نگاری عینی‌گرا وجود خارجی ندارد؛ من رسانه‌ای نمی‌شناسم که نشود آنرا بر روی نقشه قدرت و ثروت جای نداد. روزنامه‌نگاری ریاضیات نیست که دو به علاوه دو برای همه یک جواب داشته باشد.

این روزنامه‌نگار باسابقه اضافه کرد: آیا روزی که نیویورک تایمز بعد از بمباران اتمی هیروشیما تیتر زد که "خبری از رادیو اکتیو در خرابه‌های هیروشیما نیست" عینی‌گرایی را مد نظر داشت؟ یا وقتی همه در توجیه حمله امریکا به عراق تیتر می‌زدند که سلاح کشتار جمعی دارد عینی‌گرایی را فراموش کرده‌ بودند؟

شکرخواه سپس در بخش دیگری از سخنان خود گفت: موضوع دیگر در مورد مسئله روزنامه‌نگاری حرفه‌ای در ایران این است که حق آزادی متعلق به روزنامه‌نگاران است و باید به آزادی‌های روزنامه‌نگاران پایبند و معتقد بود، اما از طرف دیگر دولت‌ها به نمایندگی از کسانی که به آنها رای داده‌اند، حق مدیریت اطلاعات خود را دارند. ولی متاسفانه در این طرف دنیا که ما در ان هستیم، باورمندان به این دو ایده فوراً در تلاقی با حقوق یکدیگر؛ با هم درگیر می‌شوند. حال آنکه راه حل مسئله این است که در میان این دو حق، یعنی حق آزادی روزنامه‌نگاران برای دسترسی به اطلاعات و حق مدیریت اطلاعات از سوی دولت‌ها؛ لایه دیگری باشد. اما قانون مطبوعات فعلی نمی‌تواند نقش این لایه را ایفا کند چرا که تکالیف آن برای روزنامه‌نگاران بیشتر از حقوقی است که برای آنان در نظر گرفته است. راه حل مسئله این است که بر حقِ دانستن و بر حق مدیریت اطلاعات، سیاست رسانه‌ای حاکم شود

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها