در این میان نقش رسانههای سعمی و شنیداری غیر قابل توصیف است. از آنجایی که کودکان بیش از نیمی از زمان خود را صرف تماشای برنامههای مخصوص خود میکنند، توجه به این برنامهها امری است بسیار مهم. با نگاهی گذرا به برنامههای کودک و نوجوان خواهید دید که بسیاری از این برنامهها، ساخته کشورهای غربی و به نوعی اشاعه دهنده فرهنگ و تمدن غرب هستند. این در حالی است که کشور ایران، از تمدن و فرهنگ کم ندارد.
فرهنگی که سرشار از صلح، دوستی، عشق و محبت است. به همین منظور پای صحبت نادر یغمائیان، تهیه کننده برنامههای انیمیشن نشستیم. یغمائیان از تهیهکنندگان تلویزیون است که تا به امروز کارهای انیمیشنی از جمله یوسف و زلیخا را در کارنامه کاری خود قرار داده است. فیلم انیمیشن «جمیشد و خورشید» از ساختههای جدید او ست که به زودی اکران میشود.
- شما به عنوان تهیهکننده برنامههای تلویزیون، استقبال کودکان را از انیمیشن ایرانی چهطور ارزیابی میکنید؟
به نظر من استقبال بچهها از برنامهها خوب است.
- بر چه اساسی این حرف را میزنید؟
در اطراف خودم که نگاه میکنم. همچنین من یک سری از برنامهها را برای دوست، آشنا و مدارس میفرستم. طی نظرسنجی که انجام میدهم، همیشه استقبال خوب بوده و مخصوصاً خانوادهها خواهان پخش چنین برنامههایی هستند.
- شما میگویید خانواده، اما بیشتر بچهها طالب تماشای برنامههای غربی هستند.
درست است. بچهها بیشتر به فیلمها و بازیهای خشن و مخرب غرب تمایل نشان میدهند. به صورتی که ذائقه آنها به سمت خشونت کشیده شده است.
- پس قبول دارید که انیمیشن ایرانی چندان طرفداری بین بچهها ندارد؟
تا جایی که من میدانم بچهها به دفعات انیمیشنهای ایرانی را نگاه کردهاند و از آن لذت بردند. کار «خانه ما» که سال گذشته از تلویزیون پخش شد طرفداران زیادی داشت. طوری که حالا سری دوم این مجموعه در 26 قسمت در حال تکمیل است. خانوادهها گاهی تقاضا میکنند که ما فیلمها را برایشان بفرستیم. انیمیشنهای ایرانی سرشار از عشق و محبت است. اگر هم استقبالی وجود نداشته باشد در بین پسرها است که طرفدار جنگ و خونریزی هستند.
- پس با این حساب، چه کاری از دست شما ساخته است؟
باید ذائقه را عوض کرد. ذائقه بچهها به سمت اکشن و خشن کشیده شده است. یک پسر 4 ساله از طریق خانوادهاش با من در تماس است. از آنجایی که با این فرد از کودکی کار کردهاند، به فیلمهای عاطفی ایرانی علاقه نشان میدهد. هنرمند باید ذائقه را عوض کند.
- اما شما میبینید که همچنان از تلویزیون فیلمهایی با موجودات عجیب فضایی و جنگ پخش میشود. به طوری که خواب کودکان هم در این موضوع خلاصه میشود؟
تقصیر کیست که این همه فیلم خشن پخش میشود. کارتونها و گیمهایی که در بازار تولید میشود، بچهها را به این فیلمها عادت میدهد. ما فیلمهای عاطفی، آرام، بامحتوا، آموزشی و سرگرمی کم نداریم. این همه تغییر از کجا آمده است. اگر کمی به عقب برگردیم، حدود 10 سال پیش همه کارتونها-حتی آنهایی که ساخته غرب بودند- خانوادگی بود.
یادم میآید پسرم که کارتون بل و سباستین را میدید گریه میکرد و برای تنهایی این دو نفر دل میسوزاند. شما حق دارید اگر احساس خطر میکنید. متولیان امر هم احساس خطر میکنند. ما به جهتی میرویم که بچهها به دیدن فیلم خشن عادت کنند. بیگانه راههای مختلفی برای تخریب فرهنگی دارد. دیگر نیاز به لشگر کشی به ایران نیست.
- ضرر این کار که از لشکرکشی بیشتر است.
مسلماً این لشگرکشی محسوس نیست. دشمن همه جا هست، در خانه و مدرسه. ما همرنگ و همشکل دشمن شدهایم.
- بازتاب این موضوع هم کاملاً مشهود است، چهارشنبه سوری؟
دقیقاً چهارشنبه سوری نمودی از این چیزها است. بچهها آن چیزی را که دیدهاند اجرا میکنند. به نوعی تمرین استفاده از تیر و فشنگ است. کم حادثه هم به دنبال ندارد.
- پس بهتر است هر چه سریعتر اقدام کنیم. فکر نمیکنم چندان فرصتی برای تغییر نگرش کودکان وجود داشته باشد.
ما اگر ساکت بنشینیم و چیزی نسازیم، فیلمی مثل 300 ساخته میشود که فرهنگ ما را تخریب میکند و به زیر سؤال میبرد. بهتر است به پیشینه و فرهنگ خودمان برگردیم. چرا مرد عنکبوتی باید جانشین رستم و جمشید شود.
چرا دیجیمون باید قهرمان فرزندان ما شود. امروز کمپانی برادران وارنر با ساخت این فیلم ما را باید به این فکر بیاندازد که باید حرکت کرد.
- یعنی انیمیشن جمشید و خورشید در مقابله با 300 ساخته شده است؟
در تقابل با 300 نیست. این فیلم 4 سال پیش کلید خورد. اما میتواند فرهنگ ایرانی را به خوبی نشان دهد. تاریخ تمدن مدیون تأثیرات ایرانی است. با وجود چنین اساطیری، اما کار انیمیشن زیادی نداریم. تلویزیون بیشتر به پخش انیمیشن یوسف و زلیخا میپردازد. بچهها به تنوع احتیاج دارند. این یک بعد قضیه است.
قصص قرآن نقش بسیار مؤثری در تربیت بچهها خواهند داشت اما نمیتواند به تنهایی مؤثر باشند. باید از زوایای ملی و میهنی به این امر پرداخت. ما قهرمان کم نداریم. آریو برزن دقیقاً همان کاری را میکند که در فیلم 300 رخ میدهد؛ یک نوع مقاومت در برابر ظلم. اما هیچ کس این موضوع را نمیداند ما باید این چیزها را نشان دهیم. در فیلم «جمشید و خورشید» در صدد بیان این چیزها هستیم.
- این فیلم چه زمانی اکران میشود؟
امیدوارم که تا ماه آینده به اکران برسد. فعلاً که در تلاش هستیم و نتایج مطلوبی هم به دست آوردیم.
- فکر میکنید استقبال چگونه باشد؟
بستگی به خودمان دارد. اگر در فیلم شرک ادی مورفی به جای خر شرک صحبت میکند. در این فیلم هم از پرویز پرستویی، ترانه علیدوستی، امین حیایی، ثریا قاسمی و دیگران استفاده شده است. این انیمیشن کار بسیار خوبی است و هزینه بسیار زیادی برای آن شده است.
- و در آخر؟
ما نباید پیشقراولان بیگانه شویم. فرهنگ ما غنی است و بچهها میتوانند با این فرهنگ رشد پیدا کنند و بزرگ شوند. جوانان ما در رشتههای مختلف موفق هستند. میتوانیم با ساخت انیمیشنهای ایرانی، کاری کنیم که آنها به ایرانی بودن خود افتخار کنند و به آن ببالند.