اختلال بیش فعالی و کاهش تمرکز تنها به کودکان محدود نمیشود. 30 تا 70 درصد کودکان مبتلا به چنین اختلالی این نشانهها را تا زمان بزرگسالی هم ادامه میدهند. همچنین افرادی که بیش فعالی آنها در کودکی تشخیص داده نشده باشد. علائم مشخصتر و مشهودتری را در بزرگسالی نمایان میکنند که مشکلاتی را برایشان در کار، زندگی شخصی و ارتباطات اجتماعی ایجاد میکند.
علائم این اختلال در بزرگسالی به گونهای دیگر بروز میکند به صورتی که این افراد هرگز نمیتوانند به موقع به سر کار یا قرارهایشان برسند. نمیتوانند بر کاری که میکنند تمرکز نمایند. مطالعات نشان میدهد این افراد رانندگی پر خطری دارند؛ آنها به سرعت علاقه دارند، رانندگیهایشان اکثراً منجر به تصادف میشود و گواهینامه رانندگیشان را گم میکنند.
- علائم بیش فعالی در بزرگسالی
1. حواس پرتی: افراد مبتلا به بیش فعالی نامنظم هستند و در زمان مطالعه تمرکز ندارند.
2. طغیان (عصبانیت): این افراد نمیتوانند عصبانیت خودشان را کنترل کنند.
3. انجام کارها بدون فکر قبلی: آنها کارهایشان را به بدون اینکه به عواقب آن فکر کنند انجام میدهند.
4. تمرکز فراوان بر چیزی که به آن تمایل دارند: در عین حال بر چیزی که برایشان خسته کننده باشد نمیتوانند تمرکز کنند.
5. بی قراری: آرام بودن و در آرامش به سر بردن برایشان سخت است.
6. بسیاری از بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی به افسردگی، اضطراب، اختلالات جذب و... مبتلا هستند. سیگار میکشند و به نسبت افراد عادی داروهای بیشتری مصرف میکنند.
با این اوصاف شاید فکر کنید در این روزها که افراد دارای کارهای بسیار و متعدد هستند، دارای اختلال بیش فعالی میباشند. اما نه؛ فرد بیش فعال آن قدر حواس پرت و بیقرار است که در انجام کارهای ضروری، وظایف منزل و محل کار خود به مشکل میخورد.
- رژیم غذایی در افراد بیش فعال
مطالعات نشان میدهد که غذاهایی که سوخت با کیفیتی برای مغز تأمین کنند، میتوانند علائم بیش فعالی را کاهش دهند. شیرینیهای طبیعی مانند کشمش، مویز و خرما مناسب و شیرینیجات مصنوعی مانند انواع شکلات، شیرینی، کیک و ... نامناسب هستند.
- پروتئین باکیفیت
یکی از علائم مهم در بیش فعالی، کاهش تمرکز و در نتیجه حواس پرتی است. مواد غذایی سرشار از پروتئین تمرکز را بهبود میبخشند. مواد غذایی سرشار از پروتئین های با کیفیت بالا مانند تخم مرغ و شیر و سایر مواد غذایی پروتئینی برای این حالات مؤثر میباشند. مواد غذایی پروتئینی عبارتند از:
1. مغزها و دانههای روغنی (پسته، بادام، گردو، فندق، تخمه کدو، تخمه آفتابگردان، تخمه هندوانه، کنجد، شاهدانه و ...)
2. حبوبات (لوبیا سفید، لوبیا قرمز، عدس، ماش، لپه و..)
3. دانههای سویا و محصولات تهیه شده از سویا مانند شیر سویا
4. انواع گوشت (مرغ، بوقلمون، شتر مرغ، ماهی، گوسفند و ...)
- کربوهیدرات پیچیده
باید کربوهیدراتهای پیچیده را جایگزین کربوهیدراتهای ساده کرد. کربوهیدراتهای پیچیده به دلیل دارا بودن مقادیر فراوانی سبوس، سرشار از ویتامینهای گروه B هستند و برای انواع اختلالات عصبی و روانی مفید میباشند. افراد مبتلا به بیش فعالی باید از مصرف برنج سفید، نان سفید، نان باگت، مواد غذایی تهیه شده از آرد سفید گندم و ... اجتناب نمایند در عوض در رژیم غذایی خود از غلات سبوسدار مانند انواع نان های سبوسدار، نان قهوهای، برنج قهوهای، مواد غذایی تهیه شده از آرد کامل گندم، ذرت و ... که میتوانند باعث ثبات سطح انرژی و بهبود خلق و خو شوند، استفاده کنند. در نتیجه حالتهای مرتبط با افسردگی، اضطراب، حواس پرتی و عدم تمرکز بهبود مییابد.
آیا شکر بیش فعالی را بدتر میکند؟
بسیاری عقیده دارند مواد غذایی شیرین مانند انواع شکلاتها، شیرینیجات و ... در بدتر کردن علائم بیش فعالی مؤثر هستند.
در حقیقت بسیاری از مطالعات در کودکان نشان میدهد که شیرینکنندههای مصنوعی مانند آسپارتام که به برخی مواد غذایی اضافه می شوند نیز مضر میباشد.
- اجتناب از مصرف مواد غذایی کم ارزش
افراد مبتلا به بیش فعالی باید به نسبت افراد عادی بیشتر مراقب تغذیه خود باشند و از مصرف بسیاری از مواد غذایی مضر و کم ارزش اجتناب کنند و به سمت مصرف غذاهای طبیعی و با ارزش غذایی بالا متمایل شوند. مصرف این مواد غذایی را متوقف کنید: انواع سوسیس و کالباس، نوشابههای گازدار، نوشیدنیهای صنعتی، آبمیوههای غیر طبیعی، انواع هله هوله (چیپس، پفک، کراکر، شکلات، آبنبات، ژله و ...)، غذاهای آماده، غذاهای نیمه آماده، فست فودها، مواد غذایی بسته بندی شده و ...
- اجتناب از سیگار
استفاده از سیگار به دلیل اثر مستقیم و مخربی که بر سلولهای عصبی دارد حالتهای بیش فعالی را تشدید میکند.
- سخن آخر
در افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی ترکیبی از رفتار درمانی، رژیم درمانی و دارو درمانی میتواند در کاهش علائم و بهبود خلق و خو در فرد اثر گذار باشد.
منبع: تبيان