گزارشگر انگليسي زبان اين مراسم، سريع به حضور خانم نعمتي به‌عنوان يك ورزشكار معلول در رقابت‌هاي المپيك اشاره مي‌كند و همت او را مي‌ستايد. اما بانوي ديگري پشت سر قهرمان هميشگي كشورمان ايستاده و با حجاب برتر چادر، به نوعي ديگر توجه رسانه‌ها را به سوي اين انتخابش جلب مي‌كند. سكينه خدابنده‌لو، 17سال مي‌شود كه در رشته تيراندازي فعاليت مي‌كند و حالا سكان هدايت تيم ملي تيراندازي تپانچه كشورمان را به‌عهده گرفته است. او در اين گفت‌وگو از انتخاب چادر به‌عنوان پوشش خودش در مراسم رژه المپيك مي‌گويد و اينكه چطور اين انتخابش باعث تحسين ورزشكاران ديگر كشورها شد.
- رزمي‌كاري كه تيرانداز شد
سكينه خدابنده‌لو مي‌خواست شانسش را در ورزش‌هاي رزمي امتحان كند اما ناخواسته به دنياي تيراندازي و هدف‌هاي ثابت كشيده شد. او ماجرا را اينطور برايمان تعريف مي‌كند: «من با رشته تيراندازي خيلي اتفاقي آشنا شدم. رفته بودم براي اوقات فراغت تابستان در كلاس‌هاي رزمي ثبت‌نام كنم، اما گفتند كه همه رشته‌‌هاي رزمي پر شده و فقط تيراندازي باقي مانده. من و خواهرم هم چاره‌اي نداشتيم جز اينكه ثبت‌نام كنيم. اما به‌تدريج به اين رشته ورزشي علاقه‌مند شدم و ديدم كه استعداد دارم. اول با تفنگ شروع كردم و بعد با تپانچه ادامه دادم. كسب موفقيت در تپانچه به‌دليل سختي‌هايي كه دارد كمي مشكل‌تر است. بعد از 2 سال فعاليت زيرنظر فدراسيون دوره‌هاي مربيگري اين رشته را گذراندم و مدرك گرفتم. ابتدا مربي ورزشكارهاي آماتور بودم و بعد به ليگ و تيم ملي رسيدم. راستش نمي‌خواستم به اين زودي وارد مربيگري شوم اما با آنها كه كار مي‌كردم مي‌گفتند شما خوب مربيگري مي‌كنيد. خلاصه حدود 6سال هم مربيگري كردم و هم به‌عنوان بازيكن، تير مي‌زدم تا همين 2 سال پيش شب‌ها كابوس مي‌ديدم كه دارم آماده مي‌شوم كه بروم خط و تيراندازي كنم. به‌خاطر علاقه‌ام مي‌دانستم كه اگر بازيكن باقي مي‌ماندم موفق‌تر مي‌شدم. ابتدا مربيگري را از استان همدان شروع كردم، بعد مربي تيم ملي و اين 2سال آخر هم سرمربي تيم تپانچه بانوان و آقايان كشور بودم».
- تيراندازي؛ رشته محبوب ورزشكاران غرب كشور
سرمربي تيم تپانچه كشورمان نخستين گامش را با نوجوانان و جوانان محكم برداشت و توانست نخستين سهميه المپيك را براي ورزشكاران بانوي كشورمان كسب كند. او درباره شيوه كسب اين سهميه مي‌گويد: «اولين بار سال 88 بود كه به‌عنوان مربي به مسابقات آسيايي قطر اعزام شديم. آن زمان آقاي آجرلو سرمربي بود و بنده به‌عنوان مربي در كنارشان كار مي‌كردم. خوشبختانه در آن سال ما توانستيم رتبه سوم آسيا را كسب كنيم و حدود 20نوجوان و جوان ما در آنجا خوش درخشيدند. بعد از آن مسابقات، حدود 2 سال از تيم ملي جدا بودم چون سرمربي خارجي آمد و او مي‌خواست با مربي ديگري كار كند. اما بعد از اين دوره دوباره آقاي آجرلو سرمربيگري تيم ملي را عهده‌دار شد و بنده هم همان مربيگري را ادامه دادم. آن سال‌ها سخت كار مي‌كرديم و نتيجه‌اش اين شد كه خانم جان‌بزرگي نخستين سهميه المپيك را در رشته تيراندازي بانوان براي كشورمان كسب كرد. تمريناتمان در استان همدان ادامه داشت. اين نكته را هم بگويم كه بيشتر استعدادهاي تيراندازي كشورمان متعلق به استان‌هاي غربي است. شايد اين موضوع به نوع اقليم و شرايط روحي و اجتماعي آنها برگردد. اما طي اين سال‌هايي كه بنده كار استعداديابي را هم دنبال مي‌كردم به اين نتيجه رسيدم».
- خط خوردن‌هاي هميشگي در دقيقه90
كمبود بودجه در فدراسيون‌هاي مختلف ازجمله مشكلات هميشگي تيم‌هاي ملي ما بوده است. خانم خدابنده لو هم به اين معضل هميشگي انتقاد مي‌كند: «طي سال‌هاي اخير كه هميشه به‌عنوان مربي در كنار تيم تپانچه بودم هميشه در دقيقه90 اعزام‌ها به خارج از كشور اسم‌ام را خط مي‌زدند. شايد اين موضوع به‌دليل كمبود بودجه و منابع مالي اتفاق مي‌افتاد و هيچ وقت فرصت همراهي با بازيكن‌ها در رقابت‌هاي مهم نصيب بنده نشد. اين موضوع باعث مي‌شد بازيكن‌هايي كه ماه‌ها در كنار هم تمرين كرده بوديم هنگام مسابقات نتيجه خوبي نگيرند. اين اتفاق براي بانوان عضو تيم ملي به شكل بدتري رخ مي‌داد چون آنها وابستگي روحي بيشتري داشتند. اواخر سال 93بود كه اعلام كردند من را براي سرمربيگري تيم تپانچه انتخاب كرده‌اند. ما هيچ فرصتي براي برنامه‌ريزي جدي و تمرينات مستمر نداشتيم و از همان ماه بايد خيلي زود براي رقابت‌هاي كسب سهميه المپيك ريو آماده مي‌شديم. ما حدود 10اعزام آسيايي و جهاني داشتيم و بايد حداكثر سهميه را به‌دست مي‌آورديم. خوشبختانه در اين مدت كوتاه اتفاقات بسيار خوبي افتاد و تقريبا تمام بچه‌ها توانستند ركوردهاي خودشان را ارتقا بدهند و به كسب سهميه نزديك شوند».
- پيش به سوي ريو
المپيك جاي بهترين‌هاست؛ رقابتي كه در بالاترين سطح ورزشي برگزار مي‌شود و در برخي از رشته‌ها، حتي كسب سهميه هم اميدواركننده به‌نظر مي‌رسد. خانم خدابنده‌لو از پيشرفت اين رشته ورزشي در ماه‌هاي اخير اينگونه ياد مي‌كند: «اواخر سال93 بود و ما تنها 3 ماه وقت داشتيم تا به نخستين سفرمان به كشور كره‌جنوبي برسيم. شرايط تمريني سخت بود و ما حتي ساچمه هم نداشتيم، چه برسد به فشنگ! قبل از نخستين حضور، يك‌بار براي كسب سهميه اقدام كرده بودند كه نتيجه‌اي دربر نداشت. ما براي تمرين بيشتر فرصت كافي نداشتيم و همين باعث شد تا در كره نتوانيم سهميه تپانچه به‌دست بياوريم. بعد از آن در مسابقات مونيخ ركوردهايمان بهبود پيدا كرد اما باز هم خبري از سهميه نبود. ما مي‌توانستيم حداكثر 6 نفر را براي مسابقات آماده كنيم و سهميه بگيريم. ديديم كه خانم‌ها عملكرد بهتري دارند و براي همين اعضاي تيم ملي شامل 5 بانو و يك آقا بودند. در مسابقات هند بود كه توانستيم سهميه كسب كنيم. هم خانم هريجاني و هم خانم سبقت‌اللهي به فينال رقابت‌هاي تپانچه رسيدند اما در نهايت تنها خانم سبقت‌اللهي بود كه با امتياز بالا توانست سهميه المپيك ريو را كسب كند. در المپيك لندن تنها آقاي برخورداري سهميه تپانچه گرفتند و امسال هم خانم سبقت‌اللهي تنها عضو تيم ملي تپانچه كشورمان بودند. حالا ما مانديم و رقابت‌هاي ريو كه پيش‌رويمان بود».
- شب به يادماندني افتتاحيه المپيك
حالا همه نگاه‌ها به نمايش اقتدار نمايندگان ورزشي كشورها در شب افتتاحيه و مراسم رژه بود. لحظه‌هايي كه براي كشورمان به‌دليل حضور خانم نعمتي و خانم خدابنده‌لو خاطره انگيز شد و نگاه خيلي از رسانه‌هاي جهاني را به سوي خود كشيد. خانم خدابنده‌لو همراهي خانم نعمتي را افتخار بزرگي براي خودش مي‌داند و مي‌گويد: «ما به خط‌خوردن‌هاي هميشگي در روزهاي باقيمانده به همه اعزام‌هاي خارجي عادت كرده بوديم. حتي اين بار هم كه بنده سرمربي تيم تپانچه بودم، اعزام ما در هاله‌اي از ابهام قرار داشت. خانم سبقت‌اللهي در مسابقات خيلي خوب نتيجه گرفته بود و اين اميد وجود داشت كه بعد از ارتقاي رتبه‌اش در رنكينگ جهاني، بتواند در ريو حماسه بيافريند و نخستين مدال بانوان كشورمان را در اين رقابت‌ها كسب كند. در شب افتتاحيه مشخص بود كه پرچمدار كشورمان سركار خانم نعمتي هستند اما به ما گفتند كه از ميان بنده و آقاي اينانلو يك نفرمان مي‌تواند در مراسم رژه حاضر باشد. ما هر دو مي‌خواستيم اين اتفاق بيفتد اما ظاهرا محدوديتي هم اينجا وجود داشت. اما اين دفعه برعكس شد و دقيقه90 به بنده اعلام كردند كه شما برويد پايين و همراه با خانم نعمتي در مراسم رژه حضور داشته باشيد. من احتمال ضعيف مي‌دادم كه بتوانم در مراسم رژه حضور پيدا كنم و براي همين وقتي جريان قطعي شد خيلي خوشحال شدم چون از قبل با بنده هيچ هماهنگي نشده بود و همه‌‌چيز خيلي سريع اتفاق افتاد. اما بيشتر بابت اين خوشحال بودم كه مي‌توانم پشت‌سر خانم نعمتي و در پيشاني كاروان كشورمان حركت كنم. شايد بعضي‌ها بگويند كه شما خودتان سرمربي هستيد و اين همراهي شايد مي‌توانست توسط يكي ديگر از بازيكن‌ها اتفاق بيفتد اما من از اين بابت خيلي خوشحال بودم. خانم‌نعمتي شخصيت بزرگ و دوست داشتني‌اي دارد و همراهي با او افتخار بزرگي براي همه است».
- خودم چادر را انتخاب كرده‌ام
شايد حالا كه فرصت بي‌تكرار حضور در رژه المپيك نصيب سرمربي محجبه تيم ملي شده، بعضي‌ها انتظار داشتند براي يك‌بار طي اين همه سال بخواهد براي همراهي با ديگران چادرش را كنار بگذارد و فقط با همان لباس رسمي ديگر اعضاي كاروان مقابل دوربين‌ها قرار بگيرد. اما خانم‌خدابنده لو اينگونه تصميمش را گرفته بود: «ما چند روز قبل از مراسم افتتاحيه به ريو رسيديم. من سال‌ها قبل و از دوران كودكي چادر را به‌عنوان حجاب برتر انتخاب كرده بودم و در تمام اين سال‌ها هم هيچ وقت آن را كنار نگذاشتم. حتي در دهكده المپيك و پيش از افتتاحيه هم همه جا با چادر حضور مي‌يافتم. اين انتخاب من بود و هميشه به انتخاب خودم افتخار كرده‌ام. هيچ وقت هم حجاب چادر را براي خوشايند كسي يا براي رسيدن به هدفي، وسيله قرار نداده‌ام. من اينجوري هستم و همه‌‌جا هم با همين حجاب حاضر مي‌شوم. موضوع پوشش چادر برايم خيلي عادي بود و وقتي كه قطعي شد قرار است در مراسم رژه و همراه با خانم نعمتي حضور پيدا كنم، اصلا دچار استرس نشدم و همانطوري كه بودم به ديگر اعضاي كاروان پيوستم. كسي هم به من توصيه نكرده بود كه حتما چادر بپوشم و من همان انتخاب هميشگي‌ام را داشتم».
- واكنش‌ها به حجاب برتر مثبت بود
همانطور كه پيش‌بيني مي‌شد، پرچمدار و پيشاهنگ كاروان المپيك كشور ما در مراسم رژه المپيك خيلي زود توجه همگان، به‌ويژه رسانه‌هاي خارجي را به‌خود جلب كردند. خانم خدابنده‌لو از واكنش مثبت اصحاب رسانه‌هاي خارجي نسبت به پرچمدار و پيشاهنگ كشورمان اينطور مي‌گويد: «بعد از اتمام مراسم رژه خيلي‌ها پيش ما آمدند تا به خانم نعمتي تبريك بگويند چرا كه او با همت والاي خود و با وجود معلوليت جسمي توانسته بود سهميه المپيك و فرصت رقابت با افراد سالم را كسب كند و اين خودش اتفاق خيلي بزرگي بود. خيلي‌ها آمدند جلو و با ما عكس يادگاري گرفتند و پوشش ما برايشان جالب بود. همان شب آمدم تا سايت‌ها را بررسي كنم و واكنش‌ها را ببينم و وقتي با حجم عظيمي از توجه رسانه‌ها به حضور سركار خانم نعمتي و همينطور حجاب بنده مواجه شدم كمي تعجب كردم. در كشورهاي ديگر موضوع پوشش براي همه تعريف شده و هر كسي هر طور كه دلش مي‌خواهد در جامعه حضور پيدا مي‌كند. براي همين حجاب ما به اين شكل براي خيلي‌ها جالب به‌نظر مي‌رسيد و نسبت به آن كنجكاوي بيشتري نشان مي‌دادند. اينجا بايد بگويم كه هر چقدر خارجي‌ها با اين موضوع به ديده احترام نگاه مي‌كردند اما متأسفانه گاهي اوقات مي‌ديدم كه برخي‌ها در كشور خودمان در فضاي مجازي خيلي از اين انتخاب حجاب بنده راضي نبودند. شايد به‌نظر آنها مراسم رژه المپيك جاي پوشش چادر نبود و بايد همانطور كه ديگر ورزشكاران بانوي كشورمان بودند رفتار مي‌كرديم. حتي از برخي شنيده بودم كه مي‌گفتند چون فلان خانم، چادري بوده به المپيك اعزام شده و شايد هم به‌خاطر اينكه همسر يك شهيد است. بايد بگويم كه بنده 17سال است كه در رشته تيراندازي فعاليت مي‌كنم و در اين دوران هم خيلي زحمت كشيدم تا استعدادهاي زيادي را به جامعه ورزشي معرفي كنم. حضور بنده و ديگر اعضاي كاروان تنها از روي شايستگي بوده و هيچ نكته ديگري وجود نداشته است. من انتخاب خودم را كرده بودم و بعدا ديدم كه اين حجاب كه براي خارجي‌ها كمي خاص‌تر بود، با واكنش‌هاي مثبتي از سوي رسانه‌هاي خارجي مواجه شد».
- احترامي كه خارجي‌ها به پوشش حجاب مي‌گذارند
تجمع هزاران نفر از بهترين‌هاي ورزشي در رقابت‌هاي المپيك ريو يك نكته ظريف ديگر هم دارد؛ اينكه هر كدام از اين ورزشكارها از يك فرهنگ متفاوت مي‌آيند و با اين حال مي‌خواهند حس برابري و دوستي را ترويج كنند. سرمربي تيم ملي تپانچه كشورمان از برخورد بسيار محترمانه مسئولان برگزاركننده با بانوان مسلمان به‌خوبي ياد مي‌كند و مي‌گويد: «خيلي از ورزشكارهاي خارجي مي‌آمدند و درباره پوشش چادر از بنده سؤال مي‌كردند. آنها قبلا با ورزشكارهاي محجبه مسلمان و پوشش‌شان آشنا شده بودند اما پوشش چادر برايشان تقريبا تازگي داشت. يك روز بعد از تمرين مي‌خواستم با بچه‌ها بروم تا از سالن ماساژ دهكده استفاده كنيم اما نمي‌دانستيم كه اين فرصت براي ما مهيا مي‌شود يا نه. وقتي وارد سالن شديم، آنها از روي حجاب ما متوجه شدند كه معذوريت‌هايي داريم و براي همين ما را به فضايي هدايت كردند كه با پرده از ديگر نقاط جدا شده بود. حتي بعدا وقتي متوجه شدند كه شايد اينجا احساس راحتي نكنيم يك اتاق ويژه همراه با ماساژور بانو به ما اختصاص دادند. كار به اينجا هم ختم نشد و يك نفر را هم كنار در گذاشتند تا آقايان ورزشكار ديگر حتي به‌صورت اتفاقي هم وارد اتاق ماساژ ما نشوند. براي آنها احترام به فرهنگ و آيين ديگر ورزشكارها خيلي اهميت داشت و در عمل هم اين موضوع را ثابت كردند. برخي‌ها هم مي‌آمدند و به ما مي‌گفتند كه بانوان ايراني با اين نوع حجاب باابهت‌تر به‌نظر مي‌رسند».
- از امروز شروع كنيد 4 سال بعد مدال المپيك بگيريد
شايد باور كردن آن كمي سخت به‌نظر برسد اما سرمربي كشورمان به همه قول مي‌دهد كه اگر از همين امروز ورزش تيراندازي را به‌صورت جدي شروع كنند مي‌توانند 2 ساله عضو تيم ملي شوند و حتي در المپيك توكيو 2020به كسب مدال هم بينديشند! «اين را با قاطعيت مي‌گويم كه در ورزش هيچ‌چيز غيرممكن نيست. ما طي سال‌هاي اخير خيلي سخت تمرين مي‌كرديم و الان مي‌بينم كه مجموع تلاش‌هايي كه در اين زمينه نشان داده‌ايم به بهبود ركوردهايمان ختم شده است. شايد راهيابي يكي از بانوان ورزشكار به جمع فيناليست‌هاي رشته تيراندازي و كسب مدال برنز تاريخي خانم عليزاده در تكواندو، اين انگيزه را در خيلي از دخترها به‌وجود آورد كه به‌صورت حرفهاي وارد ورزش شوند. براي آنهايي كه مي‌خواهند ورزش تيراندازي را شروع كنند بايد بگويم كه در حال حاضر تمام استان‌ها باشگاه تيراندازي دارند و مي‌توانند كارشان را زيرنظر مربيان شروع كنند. باشگاه‌ها امكانات و تجهيزات اوليه را در اختيار آنها قرار مي‌دهند و اين امكانات تا مرحله نيمه‌حرفه‌اي شدن ورزشكارها كاملا مناسب است. اما اگر ورزشكارها بخواهند نگاه كاملا حرفهاي به ورزش داشته باشند بعد از اين دوره مي‌توانند تجهيزات اختصاصي را بخرند تا زودتر پيشرفت كنند. خانم سبقت‌اللهي كه امسال توانست سهيمه المپيك ريو را كسب كند، اصلا 4سال پيش و در رقابت‌هاي لندن با ورزش تيراندازي آشنا نبود و تصور مي‌كنم در المپيك بعدي حرفهاي جدي‌تري براي گفتن داشته باشد».
- در تيراندازي پيشرفت خوبي داشته ايم
«نتيجه تيم تيراندازي در المپيك ريو نشان مي‌دهد كه ورزشكاران ما، به‌خصوص بانوان كشورمان توانسته‌اند انتظارها را برآورده كنند و اگر كمي شانس همراه‌شان بود مي‌توانستند به مدال هم برسند». اينها را خانم خدابنده‌لو مي‌گويد و بعد ادامه مي‌دهد:« ما بودجه خيلي زيادي نداريم و براي تأمين حداقل امكانات هم با مشكل مواجهيم. اما مردم در همه ورزش‌ها و حتي تيراندازي انتظار مدال دارند. بايد نگاه كنيم ببينيم كه قبلا كجا بوديم و حالا به كجا رسيده‌ايم. ما در اين دوره 5سهميه كسب كرديم و 2 فيناليست داشتيم كه نسبت به دور قبل توفيق زيادي محسوب مي‌شود. ما فقط مدال نگرفتيم و اگر امكانات جور باشد قول مي‌دهم كه در توكيو 2020 حتما روي سكو خواهيم رفت. اگر مي‌بينيد كشتي و وزنه‌برداري ما صاحب مدال مي‌شود به‌دليل حضور مستمر اين ورزش‌ها در المپيك‌هاي قبلي است و اين اتفاق مي‌تواند براي تيراندازي هم رخ بدهد. حالا هم رقابت‌هاي پاراالمپيك را پيش رو داريم و در آنجا حتما در رشته تيراندازي صاحب مدال خواهيم شد.
- مقام معظم رهبري
توجه ويژه‌اي به ورزش دارند
«به كاروان ورزشي بازگشته از المپيك: قهرماناني كه با مدال‌آوري دل ملت را شاد كردند، به پهلواناني كه از حق خود بر اثر ناداوري‌ها محروم شدند، به ورزشكاراني كه عدم‌موفقيت آنان از ارزش تلاش و كوشش آنها نمي‌كاهد، به بانوان ورزشكاري كه نشانه افتخارآميزِ پوشش زن ايراني را به رخ همگان كشيدند، به بانوي شجاعي كه با حجاب كامل در پيشاني كاروان درخشيد و به مربيان و پيشكسوتان ورزش كشور، خوشامد مي‌گويم و از همه شما سپاسگزاري مي‌كنم. قدر شما را مي‌دانيم». اين پيام تشكر رهبر معظم انقلاب، خطاب به ورزشكاران المپيكي بود؛ پيامي كه در آن به‌صورت مستقيم اشاره‌اي به حجاب برتر خانم خدابنده‌لو شده بود. سرمربي تيم تيراندازي ايران، صدور اين پيام را نشانه توجه معظم‌له به مقوله ورزش مي‌داند و مي‌گويد: «هر شخصي دوست دارد كه مورد تقدير شخص اول كشورش قرار گيرد. اينكه مقام معظم رهبري توجه ويژه‌اي به بحث ورزش دارند باعث شعف همه اعضاي كاروان شده بود، به‌خصوص اينكه پيام ايشان تنها به افتخارآفرين‌ها و مدال‌آوران كشورمان نبود و همه را مورد توجه خود قرار دادند. بعد از شنيدن اين پيام، از آنجا كه در آن اشاره‌اي هم به بنده كرده بودند بر خود لازم دانستم تا با ارسال نامه‌اي از توجه خاص‌شان قدرداني كنم. بنده در حدي نبودم كه به ايشان نامه‌اي بنويسم اما اين كار باعث شد تا نشان بدهم كه ورزشكارهاي المپيكي كشورمان از توجه و دقت نظر ايشان به بحث ورزش خيلي خوشحال و دلگرم شده‌اند».