همشهری آنلاین_شهره کیانوش راد: مخاطبان و هنرجویان این گروه اکنون در فضای مجازی گرد هم آمده‌اند و در کلاس‌های آموزشی”میترا اصانلو» شرکت می‌کنند. اصانلو، نویسنده کتاب‌های «به سپیدی صلح» و «شبیه بی‌صدای تو» است و دبیری کانون بانوی قلم فرهنگسرای آفتاب را برعهده دارد. او معتقد است که فرهنگسراها حتی در شرایط کرونا نقش مؤثر و قابل توجهی در ارتقای فرهنگ و سلامت شهروندان برعهده دارند.
برای داستان‌نویس شدن نیاز به داشتن استعداد ذاتی داریم یا از راه آموزش هم می‌توان این مهارت را به دست آورد؟
هرفردی که قدرت تخیل داشته باشد و به نوشتن علاقه‌مند باشد در هر سن و با هر سطح تحصیلات می‌تواند نوشتن را تجربه کند. البته داستان‌نویسی تکنیک‌هایی دارد که از راه آموزش می‌توان مهارت خود را در زمینه نویسندگی ارتقا داد. ممکن است ما به‌صورت تجربی بتوانیم حرف‌های خوبی بزنیم اما داشتن آگاهی و دانش به ما کمک می‌کند بتوانیم بهتر حرف بزنیم و بهتر بنویسیم. بنابراین آموزش روش‌ها و اصول داستان‌نویسی بسیارضروری است و نویسنده‌ای که می‌خواهد اثر او قابل ارائه، دفاع و نقد باشد باید با این تکنیک‌ها آشنا شود.
دوره‌های آموزش نویسندگی در فرهنگسرای آفتاب و در شرایط کرونا به چه شکل برگزار می‌شود؟
کلاس‌های حضوری فرهنگسرای آفتاب با شیوع کرونا تعطیل شد. اوایل به‌صورت آنلاین برگزار می‌شد اما به دلیل اختلالات اینترنت همه نمی‌توانستد همزمان در کلاس شرکت کنند. تصمیم گرفتیم یک روز در هفته فایل آموزش صوتی برای گروه هنرجویان ارسال شود و بعد آنها نوشته‌های خود را بفرستند تا بتوانیم آنها را در همان گروه مجازی نقد و بررسی کنیم. آموزش‌ها براساس کتاب «آموزش داستان‌نویسی پیشرفته» نوشته ابوالفضل درخشنده ارائه می‌شود. علاقه‌مندان به داستان‌نویسی می‌توانند با عضو شدن در کانون بانوی قلم و فراگرفتن شیوه‌های نوشتن، رؤیاهای خود را تحقق ببخشند.
چرا عموماً خانم‌ها در کلاس‌های داستان‌نویسی شرکت می‌کنند؟
بانوان فارغ از مشغله بیرون، وقت‌های زیادی را با خودشان سپری می‌کنند و در هر زمینه‌ای با خود مکالمه دارند. این مکالمات در واقع روند زندگی و تجربیاتی است که می‌توانند و شاید دوست داشته باشند آنها را روی کاغذ بیاورند. مهم نیست در چه سنی شروع به نوشتن کنیم. در ۱۳ یا ۷۰ سالگی مهم اتفاق خوبی است که با نوشتن برای ما رقم می‌خورد. خانمی ۸۴ ساله از آمریکا متن‌هایی را برای من ارسال کرد و گفت این نوشته‌ها همه زندگی من است و می‌خواهم حتماً چاپ شود. اسم کتاب «سرنوشت شیرین» است. جلد نخست آن به چاپ رسیده و جلد دوم در دست چاپ است.
با توجه به ارتباطتان با مراکز فرهنگی به‌خصوص فرهنگسرای آفتاب، نقش این مراکز در استعدادیابی و ارائه برنامه‌های آموزشی و فرهنگی در محله‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این مراکز نقش بسیار مؤثری در ارتقای فرهنگ شهروندی درمحله‌ها دارند. فرهنگسراها کلاس‌های متنوع را با هزینه‌هایی که قابل مقایسه با مراکز خصوصی نیست برگزار می‌کنند. اقشار مختلفی از شهروندان شامل سالمندان، بازنشسته‌ها، زنان خانه‌دار و... که توانایی شرکت در کلاس‌های خصوصی را ندارند می‌توانند با توجه به سلیقه و نیازشان از این کلاس‌ها استفاده کنند.
کلاس‌های فرهنگسراها برای گروه‌های سنی مختلف طراحی شده و این فرصت را در اختیار همه شهروندان قرار داده تا در محیطی فرهنگی بتوانند بیاموزند و با افراد دیگر ارتباط برقرار کنند. فرهنگسرای آفتاب با مدیریت خوب و دغدغه‌مند در این زمینه بسیار خوب عمل می‌کند.
با وجود تنوع برنامه‌های فرهنگی و هنری در فرهنگسراها، چرا از برخی برنامه‌ها استقبال چندانی نمی‌شود؟
دلیل آن به ضعف اطلاع‌رسانی برمی‌گردد. الان شرایط کروناست و خیلی از کلاس‌ها به‌صورت مجازی برگزار می‌شود اما به‌طور کلی اطلاع‌رسانی از برنامه‌های فرهنگسراها باید وسیع‌تر اتفاق بیفتد. حتی اگر لازم است هر فرهنگسرا در محدوده منطقه‌ای که قرار دارد خانه به خانه تبلیغ و اطلاع‌رسانی کند. حضور شهروندان در برنامه‌های فرهنگی فرصتی است که می‌تواند به سلامت جامعه منجر شود.
موضوع دیگری که در برنامه‌ریزی اهمیت دارد، نیازسنجی از سلایق مخاطبان است. اگر برنامه‌ریزی براساس نیاز مخاطبان و با اطلاع‌رسانی وسیع در محله انجام شود تعداد مخاطبان بیشتر خواهد شد. حتی در فضای مجازی هم می‌توانند برنامه‌هایی را اجرا کنند که به ارتقای آگاهی شهروندان و سلامت جامعه کمک کند.
نوشتن به‌خصوص در این شرایط کرونا چقدر می‌تواند به سر و سامان دادن افکار پریشان و رسیدن ما به آرامش روانی کمک کند؟
ابتدا لازم است این را بگویم که نویسندگی بحث فراگیرتر و جامع‌تری نسبت به نوشتن روزانه و آماتوری دارد. یک نویسنده برای اینکه حرفی برای گفتن داشته باشد باید روی زمان و مکان زندگی، رویکردهای اجتماعی، ملی و مذهبی و تاریخ و فرهنگ جهان پیرامونش اشراف داشته باشد. اما همه می‌توانند آنچه را در ذهنشان می‌گذرد روی کاغذ بیاورند.
نوشتن تخلیه روانی و فکری ایجاد می‌کند و باعث آرامش ذهنی می‌شود. در واقع با نوشتن ذهنمان را تخلیه و فرصت پیدا می‌کنیم بتوانیم مسائل دیگر را تحلیل کنیم. اگر یک مادر این کار را انجام دهد می‌تواند به حفظ سلامت خود و خانواده‌اش کمک کند. وقتی مادر خانواده به سلامت روانی رسیده باشد، کل خانواده از آرامش او تغذیه می‌کنند. ضمن اینکه خود او نیز احساس مفید بودن هم دارد.
محیط پیرامون ما چقدر در نوشتن تأثیر دارد و اصولاً حال و هوای فصل‌ها به‌خصوص پاییز می‌تواند الهام بخش ما در نوشتن باشد؟
رنگ‌ها و فصل‌ها انتقال معانی زیادی دارند. طبیعت و محیط پیرامون، ما را به معرفت و خودشناسی و خداشناسی می‌رساند. جوانه زدن، طی کردن مسیر و ریزش برگ‌ها، سبز شدن و طلایی شدن آنها در هر فصلی روی ما و احساسات ما تأثیر دارد. به‌عنوان مثال نوشتن و خواندن یک متن واحد در پاییز با بهار فرق می‌کند. چون حسی که ما از طبیعت می‌گیریم در این دو فصل متفاوت است. این حس برانگیزی فصل‌ها احساسات ما را تغییر می‌دهد.
پاییز فصل خوبی برای درون‌نگری است و آدم‌ها ناخودآگاه حس در آغوش کشیدن خودشان را دارند. پاییز زمان خوبی برای نوشتن است. الان که به دلیل شرایط کرونا مجبوریم کمتر از خانه بیرون برویم فرصت بیشتری داریم و می‌توانیم از این فرصت‌ها برای نوشتن استفاده کنیم. خاطره‌نویسی هم یکی از روش‌های شیرین و کاربردی است. اتفاقات و تجربیات خود را با نوشتن ماندگار می‌کنیم و از طرفی به آرامش ذهنی و روانی می‌رسیم و حالمان بهتر می‌شود.
- بوفه کاغذی
«بوفه کاغذی» جدیدترین اثر میترا اصانلو به تازگی وارد بازار نشر شده است. او این کتاب را به‌صورت تقویمی و تمرینی برای ۸ ماه تحصیلی دانش‌آموزان طراحی کرده.
برنامه‌های ارائه شده در این بوفه کاغذی در قالب صبحانه فکری، عصرانه هنری و شام حکیمانه طراحی شده است و دانش‌آموزان می‌توانند از اول مهر ماه تا ۳۱ اردیبهشت هر روز، یکی از این برنامه‌ها را مطالعه و تمرین کنند. اصانلو می‌گوید: «در صبحانه فکری به دانش‌آموزان آموزش می‌دهیم که با نگاهی عمیق‌تر به پیرامون خود بنگرند. در عصرانه‌های هنری یک خط شعر یا داستان را کامل می‌کنند یا با چند شخصیت داستان فیلمی را می‌نویسند و برای آن فیلم نامی انتخاب می‌کنند و در شام حکیمانه دانش‌آموزان با سخن بزرگان و ضرب‌المثل‌های ایرانی آشنا می‌شوند.»
این کتاب در چند مدرسه تهران و مشهد توزیع شده و دانش‌آموزان طبق تقویم روزانه تمرین‌های عملی و فکری را انجام می‌دهند و نتیجه را روی کاغذ می‌آورند. به گفته اصانلو این کتاب قدرت خلاقیت و تخیل دانش‌آموزان را به‌طور چشمگیری بالا می‌برد.