همشهری آنلاین_مرضیه موسوی: این بخشی از صحبت‌های سخنگوی سازمان انتقال خون برای دعوت شهروندان بهبودیافته از کرونا به اهدای پلاسمای خون است. گرچه درمان قطعی برای بیماری کرونا به حساب نمی‌آید اما نتایج تحقیقات نشان داده که تزریق پلاسما به افراد مبتلا می‌تواند جلو تشدید بیماری در فرد را بگیرد و به بهبود او کمک کند. ماجرایی که پویش اهدای پلاسما در شهرداری‌های مناطق یک و ۲ و ۳ را کلید زد و هفته نخست آبان این افراد را به پایگاه انتقال خون وصال کشاند.
شهرداری تهران نخستین نهادی بود که پویش اهدای پلاسما را راه‌اندازی کرد و از کارکنانی که به کرونا مبتلا شده بودند دعوت کرد تا با اهدای پلاسما به این پویش بپیوندند. شهرداری منطقه یک از نخستین گروه‌هایی بود که به این پویش پیوست.
«مصطفی علیخانی» معاون توسعه منابع انسانی شهردار منطقه یک می‌گوید: «ماجرای این پویش از زمانی آغاز شد که ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد از پلاسمای خون افراد بهبودیافته از کرونا می‌توان به مبتلایان جدید کمک کرد. می‌دانیم که تزریق پلاسما درمان قطعی این بیماری نیست اما تزریق آن به مبتلایان تا حدی می‌تواند جلو پیشرفت بیماری در برخی افراد را بگیرد و به روند بهبود بیماری کمک کند. کارکنان شهرداری هم مثل سایر کارمندان و مردم جامعه به کرونا مبتلا شده‌اند. افراد بهبودیافته از کرونا یک ماه بعد از بهبود در این کمپین، شرکت و پلاسمای خود را اهدا کردند.» نخستین گروه این پویش در منطقه یک، ۸ نفر از کارمندان بودند که طی ۲ مرحله به سازمان انتقال خون اعزام شدند.
- مسئولیت اجتماعی
«اهدای پلاسما یک مسئولیت اجتماعی است.» این را معاون توسعه منابع انسانی شهردار منطقه ۳ می‌گوید که کارکنان شهرداری این منطقه را به پویش اهدای پلاسما دعوت کرده است. «زهرا خوش برش» می‌گوید: «افرادی که به کرونا مبتلا شده بودند خوب درک می‌کنند که به دلیل ناشناخته بودن این بیماری و علائم گسترده‌ای که بروز می‌کند، دوره ابتلا و نقاهت سنگینی را پشت سر گذاشتند.
هیچ دارو و درمان قطعی برای این بیماری پیدا نشده و همین اضطراب افراد مبتلا را بیشتر و ایمنی بدن آنها را کمتر می‌کند.» او این پویش را قدمی برای تشویق شهروندان به اهدای پلاسما می‌داند و با توجه به اوج‌گیری کرونا در کشور امیدوار است استقبال بیشتری از آن شود. خوش‌برش می‌گوید: «این پویش با هدف فرهنگسازی، ترغیب مردم نوع دوست و کمک به روند درمان دیگر مبتلایان به این بیماری اجرا می‌شود.
همزمان در شهرداری دیگر مناطق تهران هم این پویش در حال اجراست. این، اندک تلاشی است که می‌توانیم برای کمک به بهبود مبتلایان کنیم و قدمی برای برگشت شرایط به حالت عادی برداریم.» پیش از این هم پویش «ماسک بزنیم» در شهرداری‌های مناطق راه افتاده بود و همزمان با آن تبلیغات محیطی در معابر و امکان عمومی، شهروندان را به ماسک زدن تشویق می‌کرد. خوش‌برش می‌گوید: «افرادی که به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و اکنون یک ماه از زمان بیماری آنان گذشته است با توجه به مسئولیت اجتماعی می‌توانند با مراجعه به مراکز انتقال خون و ستاد مرکزی سازمان انتقال خون که در نزدیکی برج میلاد واقع شده پلاسمای خود را برای درمان بیماران مبتلا به کووید ۱۹ اهدا کنند.»
- آنتی‌بادی؛ از تشکیل تا ذخیره سازی
افراد بهبودیافته از کرونا سیستم‌های دفاعی طبیعی در برابر این بیماری را در خون خود گسترش می‌دهند که همان آنتی‌بادی نام دارد. جایگاه آنتی‌بادی در پلاسمای خون است و پلاسمای اهدا شده توسط افراد بهبودیافته حاوی این آنتی‌بادی‌هاست. با تزریق این پلاسمای حاوی آنتی‌بادی به افراد درگیر ویروس کرونا تا حدی می‌توان سیستم دفاعی بدن آنها را برای مقابله با کرونا تقویت کرد. پلاسمای اهدایی بعد از فریز شدن غربالگری می‌شود و بعد از گذر از تست سلامت ذخیره‌سازی می‌شود. پلاسمای ذخیره شده به مراکز درمانی که درخواست‌کننده آن باشند ارسال می‌شود تا در صورت نیاز از آن استفاده شود.
- آیا اهدای پلاسما مفید است؟
هنوز از درمان قطعی و دارویی که یک تنه کرونا را زمین بزند خبری نیست. با این حال استفاده از پلاسمای خون بهبودیافتگان کرونا برای کمک به بهبود مبتلایان جدید یکی از روش‌های درمان کرونا در ایران و کشورهای دیگر است.
«عادله دلاکان» مدیر مرکز انتقال خون صدر می‌گوید: «استفاده از پلاسمای بهبودیافتگان کرونا یکی از راه‌هایی است که در کنار دیگر راهکارها برای درمان کرونا در کشورهای مختلف استفاده می‌شود. گرچه هنوز تأثیر قطعی آن روی روند درمان مبتلایان مشخص نیست. به همین دلیل توصیه می‌شود که افراد بهبودیافته یک ماه پس از بهبود با در دست داشتن مدارک آزمایشگاهی معتبر که نشان می‌دهد به کرونا مبتلا شده‌اند به مرکز انتقال خون وصال مراجعه کنند.»
دریافت پلاسما شانس بهبود افراد مبتلا که حال وخیمی دارند را بیشتر می‌کند. با این حال از اردیبهشت تا ۸ آبان ماه، تنها ۲درصد از افراد بهبودیافته از کرونا پلاسمای خون خود را اهدا کرده‌اند. کاهش آنتی‌بادی و سطح پادتن در بدن تصور اشتباهی است که مبتلایان بهبودیافته را از اهدای پلاسما بازمی‌دارد. اما به گفته «بشیر حاجی بیگی» سخنگوی سازمان انتقال خون کشور آنتی‌بادی به‌صورت مداوم در بدن فرد بهبودیافته ساخته می‌شود و بهبودیافتگان درصورت اهدای پلاسما با هیچ مشکلی مواجه نمی‌شوند. بهترین زمان برای اهدای پلاسما برای کمک به بیماران مبتلا به کرونا تا ۳ ماه بعد از بهبود است.
به نظر می‌رسد با توجه به کاهش اهدای خون در سراسر کشور یکی دیگر از دلایل استقبال نکردن مردم از اهدای پلاسما ترس از ابتلا به کرونا باشد.