همشهری آنلاین _ سمیرا باباجانپور: این تفاهمنامه هفته گذشته امضا شد و ۲۹ سرای محله منطقه ۵ به‌عنوان خانه استارتاپ‌های غرب تهران معرفی شدند. غرب تهران زمینه شکوفایی استارتاپ‌های مختلف، کارآفرینی مجازی و به‌ویژه کارآفرینی در حوزه گردشگری را بیشتر از دیگر نقاط پایتخت در اختیار دارد. به باور کارشناسان حوزه کارآفرینی، نوسازی محله‌های غربی، وجود شبکه ارتباطی بزرگراهی، ساخت مگامال‌ها و مراکز تجاری مدرن و قول پیکر همگی زمینه شکل‌گیری محله‌هایی را فراهم کرده است که پتانسیل خوبی برای راه‌اندازی مشاغل مختلف دارند. در اصطلاح کسب و کار، هنوز جای کار وجود دارد و می‌توان در زمینه‌های مختلف شغلی سرمایه‌گذاری کرد.
- تفاهمنامه ای برای کارآفرینی فرهنگی و خلاق
بسیاری از محله‌های غرب تهران، عمری کمتر از ۲۰ سال دارند، به‌ویژه در منطقه ۲۲ که منطقه‌ای نوساز و مدرن است. شهروندان ممکن است برای تهیه ساده‌ترین نیازهای خود دچار مشکل شوند. این مشکل زمانی خود را بیشتر نشان داد که رشد ساخت‌وساز و هجوم جمعیت به غرب تهران با زیرساخت‌های مناسب زندگی شهری هماهنگ پیش نرفته است. برای مثال، غرب تهران از نظر زیرساخت‌های آموزشی و فرهنگی در مضیقه است. همه این موارد سبب شده است تا بستری برای شکوفایی مشاغل مختلف ایجاد شود. بی‌شک نگاه تیز بین کارآفرینان می‌تواند جای خالی مشاغل ضروری را در این محله‌ها پر کند.
هفته گذشته، نخستین تفاهمنامه کارآفرینی بین معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۵ با پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی بسته شد. در این تفاهمنامه اداره کل امور زنان و خانواده استانداری تهران نیز حضور داشت تا زمینه حضور زنان برای راه‌اندازی استارتاپ‌های فرهنگی و آموزشی فراهم شود.
- حمایت از شرکت‌های نوپا در پایگاه‌های کارآفرینی
در این تفاهمنامه، منطقه ۵، ۲۹ سرای محله خود را پایگاه ویژه برای شکوفایی کارآفرینی محلی قرار داد. «سید حسین دلبری»، معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه ۵، درباره این تفاهمنامه می‌گوید: «پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی که در غرب تهران قرار دارد، دارای ۵۳ شرکت فعال در حوزه‌های مختلف فرهنگی است که هرکدام از این شرکت‌ها ظرفیت‌های خوبی برای رونق کسب و کار فرهنگی دارند برای همین مجموعه اداره کل بانوان استانداری تهران و شهرداری منطقه ۵ نیز می‌توانند در سطح حمایت‌های اجتماعی و سرمایه‌گذاری‌ها مشارکت خوبی در این‌باره ارائه دهند.
هم‌چنین با توجه به ساختاری که پارک علوم و فناوری دارد، حمایت و تجاری‌سازی استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا که از دل فرهنگسراها و مجموعه‌های فرهنگی نیز بیرون آمده‌اند، می‌توانند در دستور کار این پارک قرار گیرند. امیدواریم بتوانیم‌سراهای محله را به‌عنوان یک پاتوق فرهنگی، محلی و کانون فرهنگی و اجتماعی محله‌ها معرفی کنیم و از توانمندی‌های کشف نشده این حوزه بهره‌ببریم و این حرکت علمی و فرهنگی را به کل کشور سوق دهیم.»
- دستاوردهای نگاه‌تخصصی به اشتغالزایی
این تفاهمنامه ارتقای توسعه کارآفرینی فرهنگی و حمایت از فعالیت‌های دانش بنیان، فرهنگی و خلاق، توسعه فضای استقرار واحدهای فناور برای حمایت از نوآوری و اشتغالزایی در زمینه‌های مرتبط با صنایع فرهنگی، تسهیل و کمک به حضور بخش کسب و کارهای محلی در کسب و کارهای نوآورانه و بازارهای جدید، حمایت از تجاری‌سازی صنایع فرهنگی و فناوری‌های نرم‌افزاری مبتنی بر دستاوردهای علمی، پژوهشی، جلب حمایت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای توسعه فضاهای فرهنگی، صنایع فرهنگی و خلاق را در دستور کارخود قرار داده است.
تولید محتوای دیجیتال، برگزاری رویدادهای فرهنگی، هنری، رسانه مشترک، همکاری در برگزاری دوره‌های توانمندسازی آموزشی عمومی و تخصصی مورد نیاز برای ترویج فرهنگ مشارکت عمومی و کارآفرینی، همکاری در تألیف، چاپ و انتشار مقالات و کتب تخصصی، حمایت از ایجاد پردیس‌ها، مراکز رشد و مراکز مشاوره کارآفرینی، انجام مطالعات و پژوهش‌های تخصصی و کاربردی مرتبط با موضوعات کارآفرینی از دیگر محورهای این تفاهمنامه در نظر گرفته شده است.
- اولویت با صنایع‌دستی و محصولات غذایی و پوشاک است
حمایت از مشاغل مرتبط با صنایع‌دستی، تولید محصولاتی غذایی فاسد نشدنی و پوشاک در اولویت طرح حمایتی شهرداری منطقه ۵ است. «محمدمهدی قشقایی»، رئیس اداره خدمات اجتماعی منطقه ۵، در این‌باره می‌گوید: «۳ حوزه اصلی کسب و کار خانگی در شهرداری منطقه ۵ مورد حمایت ویژه قرار می‌گیرد. مشاغل مرتبط با صنایع‌دستی، تولید محصولات غذایی فاسد نشدنی و پوشاک در اولویت طرح حمایتی جا گرفته‌اند چون قابل دسترس‌تر و پر مخاطب‌تر هستند. البته این به این معنا نیست که از حوزه‌های دیگر غافل باشیم. هرگونه فعالیت کارآفرینی، استارتاپ و فعالیت دانش بنیان مرتبط با کسب وکار مورد حمایت قرار خواهند گرفت.
خوشبختانه پتانسیل خوبی درسراهای محله‌ها در این زمینه وجود دارد. تا به امروز ۱۵درصد ظرفیت ۲۹ سرای محله منطقه ۵ به موضوع کارآفرینی اختصاص داده شده بود و تلاش داریم این ظرفیت را افزایش دهیم. خوشبختانه در منطقه ۵ کارآفرینان در ۳ مرحله مهم شغلی مورد حمایت قرار می‌گیرند. آموزش، فراهم کردن زیرساخت‌های مورد نیاز که شامل فضای مناسب و شرایط تولید، می‌شود در مرحله بعد، امکان عرضه محصول و درآمدزایی وجود دارد. یعنی کارخانه‌های نوآوری و مؤسسات دانش‌بنیاد یا هر فردی که به کارآفرینی علاقه داشته باشد با مراجعه به‌سراهای محله‌ها دست خالی بیرون نمی‌رود. از سویی با اجرای طرح «میزفروش»، زمینه برای فروش و درآمدزایی محصولات فراهم شده است. کارآفرینان ۲ روز در هفته این امکان را دارند تا محصولات خود را درسراهای محله‌ها برای فروش عرضه کنند.»
قشقایی در ادامه درباره کارآفرینی در حوزه مدیریت شهری می‌گوید: «نکته دیگر، حمایت از کارآفرینانی است که طرح‌هایی همسو با اولویت‌های مدیریت شهری ارائه می‌دهند. برای مثال، طرح‌های دانش بنیانی که در زمینه حمل‌ونقل و ترافیک، زیباسازی، آلودگی هوا، ورزش همگانی، آسیب‌های اجتماعی، مدیریت پسماند و... باشد، تنها از سوی‌سراهای محله‌ها حمایت نمی‌شوند بلکه به معاونت مربوطه در شهرداری ارجاع داده می‌شوند و در صورت موفقیت و پذیرش طرح، قراردادهای‌کاری و اجرایی منعقد خواهد شد.»
نگاهی به رونق کسب‌وکارهای اینترنتی در گفت‌وگو با محمدحسین نظری، استاد کارآفرینی و دیجیتال مارکتینگ
- رونق حجره‌های مجازی در روزهای کرونایی
ظرفیت بالای کارآفرینی در غرب تهران تنها محدود به تولید محصولات خانگی نمی‌شود. آنچه کارشناسان از ظرفیت کارآفرینی در این محدوده نام می‌برند، طرحی به نام «حجره‌های مجازی» است. دکتر «محمدحسین نظری»، دکترای مدیریت و برنامه‌ریزی و کارآفرین، که سال‌ها است در حوزه کارآفرینی دیجیتال در غرب تهران فعالیت می‌کند، باور دارد ظرفیت‌های کارآفرینی مجازی یا همان دیجیتال مارکتینگ در این محدوده از پایتخت، بسیار است. او به سبد خرید خانواده‌های غرب‌نشین اشاره می‌کند و می‌گوید: «در ارزیابی که در مؤسسه کارآفرینی داشتیم با ظرفیت بالای سبد خرید غرب‌نشینان روبه‌رو شدیم.
در حقیقت سبد خرید بیشتر شهروندان این محدوده از تأمین نیازهای ضروری فراتر رفته و نیازهای جدیدی تعریف شده است. در کارآفرینی نیز همین نیازهای جدید اهمیت پیدا می‌کند و باید روی آن مانور داد.» او درباره طرح حجره‌های مجازی می‌افزاید: «در گذشته، برای آغاز یک کسب وکار، بی‌شک به یک فضای فیزیکی با کلی هزینه اولیه که شامل اجاره ملک، آب و برق و... است، نیاز بود. اما در فضای مجازی یا همان حجره‌های مجازی شما در یک فضای هوشمند با موقعیت فرامکانی و فرا زمانی قرار می‌گیرید و در این فضا همه مرزها ومحدودیت‌ها برداشته می‌شود.»
این استاد کارآفرینی دانشگاه علوم و تحقیقات، درباره اهمیت کارآفرینی مجازی و حمایت نهادها وسازمان‌ها از آن می‌گوید: «شیوع ویروس «کرونا» درس‌های زیادی در زمینه کسب و کار به ما داد. در بلبشوی همه ضررهای اقتصادی مشاغل آن دسته از کسب وکاری که از قبل وارد فضای مجازی شده بودند و در حقیقت یک حجره مجازی به حساب می‌آمدند، نه تنها ضرر نکرده‌اند بلکه سود هم کرده‌اند.»او تأکید می‌کند که ورود به این کسب وکار بی‌شک باید با آموزش همراه باشد و ادامه می‌دهد: «شما در این فضا مخاطب حقیقی را نمی‌بینید. باید یاد بگیرید که چگونه یک انسان معمولی را به مخاطب خود تبدیل کنید. سپس این مخاطب چگونه به دنبال‌کننده شما تبدیل شود و این دنبال‌کننده چگونه مشتری کالای شما شود و در نهایت این مشتری چگونه تمایل پیدا کند تا برای کالای شما کارت بکشد و پول پرداخت کند.