همشهری آنلاین_حسن حسن‌زاده: شاید طی سال‌های اخیر نام محله فرحزاد را در کنار انواع آسیب‌های اجتماعی، کمبود امکانات شهری و مشکلات ریز و درشت شنیده باشیم، اما آبادی کهن فرحزاد با حضور اقوام و فرهنگ‌های مختلف، آب و هوای خوش، رستوران‌ها و اماکن گردشگری ظرفیت بالایی برای توسعه همه‌جانبه در ابعاد مختلف دارد.
حس همبستگی و تعلق محلی فرحزادی‌ها، وجود مشاغل متعدد و افراد ماهر و توانمند، جوانان تحصیلکرده، بانوان هنرمندی که هرکدام در ساخت و تولید صنایع‌دستی قومیت‌های مختلف مهارت دارند از ظرفیت‌های بالای این محله برای توسعه کارآفرینی بر پایه دانش و مهارت خبر می‌دهد. این روزها با همکاری دفتر توسعه محله فرحزاد، سازمان نوسازی شهرداری تهران و شهرداری منطقه ۲ گام‌های مهمی برای اجرای پروژه رشدکده فرحزاد به‌عنوان یکی از پروژه‌های توسعه محلی برای کارآفرینی دانش بنیان برداشته شده است. در گفت‌وگو با مدیر پروژه رشدکده فرحزاد، ابعاد این طرح و تأثیر آن بر کارآفرینی برای بانوان سرپرست خانوار، جوانان و صاحبان حرفه‌های فرحزاد و... را بررسی کرده‌ایم.
پروژه رشدکده فرحزاد یکی از طرح‌های توسعه محله‌ای فرحزاد است که زمینه توسعه همه‌جانبه محله از کارآفرینی برای بانوان سرپرست خانوار، مهارت‌آموزی به افراد جویای کار تا بسترسازی برای توسعه گردشگری در این محله کهن از پهنه شمیران را فراهم می‌کند. این طرح با مشارکت سازمان نوسازی شهرداری تهران، ستاد مدیریت محله‌ها و شهرداری منطقه ۲ برنامه‌ریزی شده و مسئولیت تسهیلگری و اجرای آن هم برعهده دفتر توسعه محله فرحزاد است.
«مژگان احمدیه» مدیر پروژه رشدکده فرحزاد درباره جزئیات این طرح که زمینه توسعه کارآفرینی دانش‌بنیان در فرحزاد را فراهم خواهد کرد می‌گوید: «طرح رشدکده یا همان کارگاه نوآوری فرحزاد تلفیقی از حوزه کارآفرینی و دانش و به عبارت دیگر پیوند میان این ۲ حوزه است. در این طرح که به نوعی کارآفرینی دانش‌بنیان محسوب می‌شود واحدهایی مثل ابزارخانه، کتابخانه، واحد توانمندسازی و مهارت‌آموزی به جوانان، بانوان و... با کمک سمن‌ها، واحد IT و... برای توسعه کارآفرینی بر پایه دانش در نظر گرفته شده است.»
احمدیه از همکاری شهرداری منطقه ۲ برای آغاز فعالیت‌های این پروژه توسعه محله‌ای می‌گوید: «با همکاری شهرداری منطقه ۲ یکی از طبقات ساختمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران در بوستان گلپاد فرحزاد در اختیار پروژه رشدکده قرار گرفته و به‌زودی این طرح با مشارکت اهالی فرحزاد به مرحله اجرا می‌رسد.»
- ابزارخانه فرحزاد
یکی از طرح‌های توسعه محله‌ای فرحزاد، توسعه گردشگری در این‌آبادی کهن از پهنه شمیران است. از آنجایی که در توسعه گردشگری فرحزاد، بادوام‌سازی منازل مسکونی و توسعه اماکن گردشگری جایگاه ویژه‌ای دارد، در واحد ابزارخانه پروژه رشدکده به مشارکت افراد ماهر و توانمند محله در اجرای این پروژه‌ها توجه شده است.
احمدیه می‌گوید: «در توسعه گردشگری فرحزاد، بادوام‌سازی خانه‌ها، توسعه و بادوام‌سازی اقامتگاه‌ها و اماکن گردشگری که از سالیان دور میزبان گردشگران و زائران بوده‌اند اهمیت ویژه‌ای دارد. در پروژه رشدکده فرحزاد و در واحد ابزارخانه این پروژه، قرار است برای بادوام‌سازی این اماکن زمینه به کارگیری صاحبان مشاغل و حرفه‌ها فراهم شود. در واقع، اکنون بانک اطلاعاتی جامعی از مشاغل و حرفه‌های محله از تعمیرکاران، نجاران، کارگران ساختمانی و... تهیه و ثبت شده است تا سرمایه‌گذاران و سازندگانی که در حوزه فعالیت‌های ساختمانی در فرحزاد مشارکت می‌کنند، صاحبان مشاغل و افراد توانمند فرحزاد را هم برای به کارگیری در پروژه‌ها در نظر داشته باشند.
واحد ابزارخانه رشدکده فرحزاد، اطلاعات جامعی از افراد ماهر و توانمند محله را در اختیار سرمایه‌گذاران و سازندگان قرار می‌دهد تا زمینه مشارکت و کسب درآمد بیشتر برای صاحبان حرفه‌ها و افراد توانمند محله فراهم شود.» احمدیه درباره یکی از نمونه‌های موفق مشارکت صاحبان مشاغل و حرفه‌های فرحزاد در اجرای یک پروژه توسعه محله‌ای می‌گوید: «پروژه احیای کافه پاچنار یک نمونه موفقیت‌آمیز از به کارگیری ظرفیت‌ها و مشارکت صاحبان حرفه‌های فرحزاد در اجرای یک پروژه توسعه محله‌ای و گردشگری بود. در واقع تمام فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی برای احیای این نماد هویتی فرحزاد با مشارکت نجاران، نقاشان، کاشیکاران و دیگر افراد توانمند محله انجام شد و به بهترین شکل به بهره‌برداری رسید.» احمدیه از دیگر ویژگی‌های ابزارخانه می‌گوید: «ابزارخانه با مشارکت صاحبان حرفه‌ها تجهیز می‌شود و یکی از خدمات آن امانت دادن تجهیزات مورد نیاز به اهالی محله با هدف تسهیل در بادوام‌سازی و بهسازی واحدهای مسکونی است.»
- یک کتابخانه متفاوت
افزایش مهارت و توانمندی در یک حرفه بدون تقویت دانش فنی امکانپذیر نیست. بنابراین در طرح رشدکده فرحزاد به افزایش دانش فنی صاحبان حرفه‌ها هم توجه شده است. احمدیه از برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی کتابخانه‌ای ویژه برای حرفه‌آموزی و مهارت‌آموزی به جوانان فرحزاد می‌گوید: «در کنار ابزارخانه، کتابخانه‌ای با رویکرد افزایش دانش فنی صاحبان حرفه‌ها راه‌اندازی می‌شود.
توافقاتی با شهرداری منطقه انجام داده‌ایم تا با مشارکت سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای، کلاس‌هایی برای افزایش مهارت و دانش فنی صاحبان مشاغل و حرفه‌هایی مثل نجاری، تأسیسات ساختمانی و... برگزار شود. همچنین افراد ماهر و توانمند محله برای توانمندسازی و مهارت‌آموزی به جوانان فرحزاد کنار ما خواهند بود. آنها مهارت‌ها و تجربیات خود را به جوانان علاقه‌مند آموزش می‌دهند تا افرادی که فرصتی برای حرفه‌آموزی و ورود به بازار کار نداشته‌اند با راهنمایی و هدایت آنها زودتر وارد بازار کار شوند.»
- کارآفرینی برای بانوان سرپرست خانوار
اگرچه مهاجرت‌های بی‌رویه اقوام مختلف به فرحزاد طی ۲ دهه اخیر پیامدهای بسیاری مانند رشد ساخت‌وسازهای ناایمن، آلونک‌سازی و... به همراه داشته است اما همین تنوع فرهنگ ناشی از سکونت اقوام مختلف در فرحزاد فرصتی برای توسعه گردشگری، مهارت‌آموزی و توانمندسازی اقشار مختلف است. در پروژه رشدکده فرحزاد، برنامه‌ریزی ویژه‌ای برای توانمندسازی و مهارت‌آموزی به جوانان، مردان، زنان و به‌ویژه بانوان سرپرست خانوار انجام شده است.
احمدیه از شناسایی بانوان سرپرست خانوار محله و همکاری با سمن‌های فعال در فرحزاد برای مهارت‌آموزی و اشتغالزایی بانوان می‌گوید: «در محله فرحزاد علاوه بر ساکنان قدیمی فرحزاد، اقوام مختلفی از سراسر کشور زندگی می‌کنند. قومیت‌هایی که هرکدام نوع پوشش، صنایع‌دستی، رسوم، خوراک و... مختص به خود را دارند. در نتیجه، این تنوع فرهنگی به معنای فرصتی طلایی برای کارآفرینی در حوزه‌های مختلف است. از طرفی نمایندگان سمن‌های فعال در فرحزاد هم در رشدکده مستقر می‌شوند تا با کمک آنها زمینه برای مهارت‌آموزی به به گروه‌های علاقه‌مند و بانوان سرپرست خانوار مهیا شود.
این مهارت‌آموزی با همکاری بانوان هنرمند قومیت‌های مختلف در حوزه‌هایی مثل پته‌دوزی، چرم‌دوزی، طبخ انواع غذاهای محلی ویژه اقوام در کارگاه‌های آشپزی و... انجام می‌شود. همچنین با همکاری شهرداری در محوطه امامزاده صالح(ع) فرحزاد فضایی برای برگزاری نمایشگاه و فروش محصولات بانوان در نظر گرفته خواهد شد.»
- حمایت از جوانان خلاق محله
در بافت فرسوده فرحزاد و در دل کوچه‌های پلکانی این محله، پیدا کردن املاک ریزدانه و خانه‌هایی با مساحت ۳۰مترمربع چندان دشوار نیست. زندگی در فضای محدود این خانه‌ها نه تنها مشکلات بسیاری برای ساکنان املاک ریزدانه به همراه دارد، بلکه زمینه را برای ساخت‌وسازهای ناایمن مهیا می‌کند.
در طرح رشدکده فرحزاد، بخشی به جوانان علاقه‌مند به حوزه IT اختصاص داده می‌شود تا با خلاقیت و نوآوری علاوه بر مشارکت در پروژه‌های بادوام‌سازی خانه‌ها، ساکنان املاک ریزدانه را هم در استفاده بهینه از فضای محدود خانه یاری کنند. احمدیه می‌گوید: «به تازگی طرح تفصیلی محله فرحزاد هم ابلاغ شده و راه را برای بادوام سازی، نوسازی و ساخت‌وساز در فرحزاد هموار می‌کند.
رشدکده می‌تواند برای تجمیع واحدهای ریزدانه با جلب مشارکت مالکان و سرمایه‌گذاران هم نقش مهمی ایفا کند. در طرح رشدکده فرحزاد به کارآفرینی در حوزه IT توجه ویژه‌ای شده است. دانشجویان معماری محله شناسایی شده‌اند تا علاوه بر همکاری در پروژه‌های بادوام‌سازی خانه‌ها و توسعه اماکن گردشگری از ظرفیت نوآوری و خلاقیت دیگر جوانان علاقه‌مند به این حوزه هم استفاده شود. با همکاری سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای مهیا شرایطی مهیا می‌شود تا این افراد در کنار جوانان ماهری که شناسایی شده‌اند، علاوه برآموزش و مهارت‌آموزی، در طراحی داخلی نوآورانه برای استفاده بهینه از فضای محدود خانه‌های کوچک مشارکت کنند.»
در رشدکده فرحزاد فضایی هم برای استقرار استارتاپ‌های گردشگری در نظر گرفته می‌شود. احمدیه می‌گوید: «با توجه به ظرفیت‌های گردشگری فرحزاد یکی از اهداف رشدکده ارائه طرح‌های نوآورانه در حوزه گردشگری است که با استقرار استارتاپ‌های گردشگری دنبال می‌شود. استقرار خبرگزاری‌های شهری هم در این مجموعه به معرفی ظرفیت‌ها و طرح‌ها کمک می‌کند.»