همشهری آنلاین - پریسا نوری: طبق آمار بیش از ۱۰۰ دکل برق فشارقوی در بخش شمال‌شرقی پایتخت پراکنده‌است که ۲۰ دکل در دل محله‌های گلشن (خاک سفید)، شمیران‌نو، اوقاف، حکیمیه و نزدیکی بافت مسکونی قرار دارند و سلامت بخشی از ساکنان این محله‌ها را به خطر می‌اندازند. از این رو به محله گلشن سر زدیم و با شهروندان، کارشناسان خانه بهداشت و دست اندرکاران بهداشت حرفه‌ای محیط از دردسرهای همسایگی با دکل‌های برق فشار قوی پرسیدیم و راوی شدیم.
سکونت ۱۵هزار نفر در حریم برق فشارقوی
اگر در محله گلشن گشت بزنید متوجه می‌شوید، دکل‌های برق فشارقوی درست مثل لشکری آهنی، محله را محاصره کرده‌اند. «فرهاد صادقی» دبیر شورایاری محله گلشن با بیان اینکه حدود ۱۵ هزار نفر از جمعیت محله در حریم دکل‌های برق فشار قوی زندگی می‌کنند، می‌گوید: «مشکل دکل‌ها مربوط به امروز و دیروز نیست. سال‌هاست که این دکل‌ها جان و سلامت مردم را به خطر انداخته‌اند.»
او ادامه می‌دهد: «حدود ۱۰ سال پیش با توافق شهرداری و اداره برق قرار شد کابل‌های برق زیرزمینی شوند اما تا الان اجرا نشده است.»
او می‌افزاید: «درست است که خانه‌ها اغلب بدون مجوز ساخته شده و سند ندارد اما الان مسئله در خطربودن سلامت تعداد زیادی از ساکنان است و باید مدیران شهری و اداره برق این مشکل را حل و فصل کنند.»
۲ مورد برق گرفتگی را خودم دیدم
در خیابان «بهشت» ۴ غول آهنی درست بیخ گوش خانه‌های مسکونی جا خوش کرده‌است. زنگ خانه را به صدا در می‌آوریم تا از چند و چون همسایگی با غول آهنی باخبر شویم. بانوی میانسالی در را باز می‌کند. وقتی متوجه می‌شود خبرنگاریم روی خوش نشان نداده و پاسخ درستی به سوالاتمان نمی‌دهد. چند قدم بالاتر از مرد جوانی که صاحب سوپرمارکت است، درباره مشکلات همسایگی با دکل برق فشار قوی می‌پرسیم. او سیم‌های برقی که از بالای پشت بام رد شده را نشان می‌دهد، می‌افزاید: «این سیم‌ها بارها باعث برق گرفتگی اهالی شده‌اند که چند مورد آن را خودم شاهد بوده‌ام.» او ادامه می‌دهد: «همین ۶ ماه پیش بچه‌ها در کوچه توپ بازی می‌کردند. توپشان بالای پشت بام افتاد. مرد جوانی که افغانستانی بود، دلش سوخت و خواست با چوب توپ را به پایین بیاندازد که جلوی چشم همه دچار برق گرفتگی شد و جان داد. یک مورد دیگر هم پارسال یک دختر ۱۲ ساله و خواهر رفیقمان را برق گرفت. این دختر همراه پدرش برای راه انداختن کولر به پشت بام رفته بود که دچار برق گرفتگی شد و فوت کرد.»
کاش باران نبارد
کنار یکی از دکل‌ها کارگاه سنگ‌بری است. مرد میانسالی که جلوی کارگاه نشسته، درباره مشکلات همسایگی با دکل‌های برق اینطور می‌گوید: «دکل‌ها و سیم‌های برق فشار قوی خیلی خطرناک هستند. کاش باران به این محله نیاید، وقتی باران می‌بارد احتمال برق گرفتگی چند برابر می‌شود و مردم جرات نمی‌کنند از خانه بیرون بیایند یا به پشت بام بروند.»
او که خانه‌اش دورتر از دکل برق فشار قوی است، ادامه می‌دهد: «با وجودی که اهالی دل خوشی از این دکل‌ها ندارند، اما جرات نمی‌کنند، حرف بزنند. چون ۵۰ سال پیش که دکل‌ها نصب شده، اینجا بیابان و حریم شهر بوده و بعدها مردم کم کم آمده و بدون مجوز خانه‌هایشان را اینجا ساخته‌اند. حالا می‌ترسند که اگر اعتراض کنند خانه‌هایشان را خراب کنند. از طرفی خانه‌های زیر حریم برق، پول برق نمی‌دهند و این موضوع برای این بندگان خدا که جزو اقشار کم درآمد جامعه هستند یک مزیت است.»
فراوانی سرطان و سقط جنین
همنشینی با خطوط برق فشارقوی علاوه بر برق گرفتگی، تبعات پنهان دیگری از جمله ابتلا به سرطان در کودکان را به دنبال دارد. «زهرا رزمی» که سال‌ها در مرکز بهداشت محله به عنوان ماما فعالیت داشته و از ساکنان قدیمی محله است، دراین‌باره می‌گوید: «در سال‌های اخیر با ده‌ها مورد اختلال بارداری از جمله تشکیل نشدن قلب جنین در بانوان بارداری که به مرکز بهداشت مراجعه می‌کردند مواجه شدیم. وقتی نشانی خانه‌شان را پرسیدیم متوجه شدیم در همسایگی دکل‌های برق فشار قوی زندگی می‌کنند.»
او ادامه می‌دهد: «علاوه بر این به گفته پزشکان مرکز بهداشت سرطان‌های خون و دستگاه گوارش، سقط جنین و نارسایی‌های مادرزادی که به وفور در نوزادان و کودکان این محله دیده شده، می‌تواند از اثرات همجواری با شبکه برق فشار قوی باشد.»
تاثیر سوء دکل‌های برق بر سلامت انسان ثابت شده است
اما خطوط برق فشارقوی برق چگونه می‌تواند سلامت انسان را به خطر بیندازد؟ دکتر «حسن اصیلیان» دکترای بهداشت حرفه‌ای و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در پاسخ به این سوال می‌گوید: «خطوط برق فشارقوی میدان‌های مغناطیسی ایجاد می‌کنند و هر قدر ولتاژ برق بالاتر باشد قطعاً می‌تواند میدان‌های مغناطیسی قوی‌تری را ایجاد کند که بر سلامت انسان اثرات سوء به جا بگذارد.»
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: «براساس تحقیقات انجام شده وجود امواج الکترومغناطیسی ناشی از دکل‌های فشارقوی برق در مناطق مسکونی منجر به معلولیت، مشکلات مغزی، موتاسیون و جهش خونی به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی که گلبول‌های سفید و قرمز در حال رشد هستند، می‌شود.»
تا پایان سال خطوط برق ایمن‌تر می‌شوند
به نظر می‌رسد شرکت برق منطقه‌ای تهران برای کاهش خطرات خطوط برق فشارقوی در محله‌های شهر برنامه‌هایی در دست اجرا دارد. مهندس «محراب رضازاده» معاون بهره‌برداری شرکت برق منطقه‌ای تهران دراین‌باره می‌گوید: «در حال حاضر مشغول تعویض سیم‌های برق فشارقوی هستیم و سیم‌های جدید را مقداری بالاتر می‌بریم تا خطرات و آسیب‌های همجواری با آنها کاهش پیدا کند.»
او با بیان اینکه تعویض و بالا بردن سیم‌ها در محل گلشن تا پایان سال تکمیل می‌شود، تأکید می‌کند: «در حال حاضر اداره برق هیچ برنامه‌ای برای جابه‌جایی دکل یا جمع‌آوری سیم‌ها ندارد، فقط تا جایی که به لحاظ فنی ممکن باشد سیم‌ها را بالا می‌بریم تا وقتی مردم به پشت بام می‌روند خطر برق گرفتگی کمتر شود.»
معاون برق منطقه‌ای تهران می‌افزاید: «طبق قانون هیچ خانه‌ای نباید زیر خطوط برق باشد، اما مردم خانه‌هایشان را غیرقانونی ساخته‌اند، پس لازم است خیلی احتیاط کنند چون ولتاژ برق خطوط به قدری زیاد است که تا فاصله ۲ و نیم متری هم موجب برق گرفتگی می‌شود و این خطر زمان بارندگی تشدید می‌شود.»
او درباره سرنوشت پروژه قدیمی جابه‌جایی دکل‌ها و انتقال خطوط برق به زیر زمین هم می‌گوید: «جابه‌جایی دکل‌های برق و انتقال خطوط به زیر زمین هزینه بسیار زیادی دارد، اگر شهرداری و سازمان‌های ذیربط این هزینه را پرداخت کنند، اداره برق خطوط و انتقال دکل‌ها را زیرزمینی می‌کند.»