سن ابتلا به بیماری‌های قلبی در ایران ۱۰ سال پایین‌تر از کشورهای اروپایی است

همشهری آنلاین –یکتا فراهانی : بیماری‌های قلبی عروقی از جمله مهم‌ترین بیماری‌هایی هستند که عوامل زیادی در ابتلا به آنها دخیل هستند.  بعضی از این عوامل قابل اصلاح وکنترل هستند. درحالی‌که عوامل‌ خطرزای زیاد دیگری هم تحت کنترل ما نیستند. در واقع هر چه تعداد عوامل خطر بیشتر باشد، احتمال بروز بیماری هم بیشترخواهد شد.

بیماری‌های قلبی عروقی؛ علل ۴۵ درصد مرگ‌ ومیر در ایران 

دکتر بابک حیدری اقدم، متخصص قلب و عروق و فلوشیپ فوق تخصص انژیوگرافی و آنژیوپلاستی درباره ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌گوید: «بیماری‌های قلبی عروقی که شامل سکته‌های قلبی، مغزی و فشار خون می‌شوند از جمله شایع‌ترین علل مرگ و میر در دنیا به حساب می‌آیند.»

به گفته این متخصص قلب و عروق، درحال‌حاضر ۴۵ درصد علل مرگ و میر در ایران به دلیل ابتلا به این بیماری‌ها ست که آمار بالایی است. همان‌گونه که سن شیوع بروز بیماری‌های قلبی حداقل ۱۰ سال پایین‌تر از کشورهای اروپایی است. یعنی در ایران افراد در سنین کمتری دچار بیماری‌های قلبی می‌شوند.

پیشگیری از  بیماری‌های قلبی

حیدری اقدم می‌گوید به طور کلی می‌توان بعضی بیماری‌های قلبی عروقی  را کنترل و از ابتلای به آنها جلوگیری کرد. این بیماری‌ها عوامل مهم و  عوامل خطرسازی دارند که مانند ژنتیک، سن و جنسیت قابل تغییر نیستند. چنانچه مردان بیشتر  از زنان به بیماری‌های قلبی دچار می‌شوند. البته بعد از یائسگی، این میزان بین زنان و مردان یکسان خواهد شد.  

با تغییر و کنترل بعضی عوامل هم می‌توان خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش داد. فشارخون، دیابت، چربی خون و کشیدن سیگار، نداشتن تحرک کافی، نحوه زندگی و چاقی و اضافه وزن از جمله عوامل خطرآفرین برای ابتلا به بیماری‌های قلبی به شمار می روند که قابل‌کنترل  هستند.

کنترل فشارخون

به گفته این متخصص قلب و عروق، کنترل و درمان فشارخون می‌تواند کمک زیادی به کاهش بیماری‌های قلبی عروقی کند. در ایران ۵۰ درصد افراد بالای ۵۵ سال مشکل فشار خون دارند  که نصف آنها از بیماری فشارخون خود بی اطلاع هستند.  افرادی هم که از بیماری خود مطلع هستند فقط ۵۰ درصد شان فشارخون خود را  کنترل می‌کنند. چون یا دارو درست تاثیر نمی‌گذارد یا خودشان درست آن را مصرف نمی‌کنند. در واقع ابتلا به این بیماری  تا زمانی که عوارضی  مانند نارسایی قلبی یا کلیه ایجاد نکند معمولا هیچ گونه علایمی  ندارد.

کسانی که سابقه ابتلا به این بیماری را در خانواده دارند باید فشارشان را بررسی کنند. به‌علاوه در صورت ابتلا به فشارخون بالا و هنگام  شروع مصرف دارو هم باید به طور مرتب فشار خون خود را بررسی کنند و آن را به پزشک معالج خود اطلاع دهند. البته این کار نباید به طور وسواس‌گونه انجام شود.

البته بهتر است افراد از هجده سالگی یک بار فشارخون خود را چک کنند که اگر طبیعی نبود آن را ادامه دهند و پس از آن همیشه آن را کنترل و بررسی کنند. درغیراین صورت می‌توانند فقط به طور سالانه آن را  چک کنند.

حیدری اقدم می‌گوید مشکلات مربوط به فشار خون از جمله عوامل قابل پیشگیری و کنترلی هستند که با معاینات دوره‌ای و اندازه‌گیری‌های منظم، مصرف دارو و رعایت رژیم غذایی درست و مصرف نمک بسیار کم  می‌توان آن را مهار کرد.

استفاده از میوه و سبزیجات هم باید جایگزین غذاهای چرب و شور و سنگین شود. همچنین تحرک کافی و ورزش روزانه منظم هم کمک زیادی به کنترل فشار خون خواهد کرد.

مشکلات دیگر مانند ابتلا به بیماری دیابت هم می‌تواند در تغییرات فشار خون مؤثر باشد که حتما باید توسط پزشک درمان و مهار شود.

مصرف سیگار

به گفته این متخصص قلب و عروق، مصرف سیگار یکی دیگر از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در بروز بیماری‌های قلبی است. افرادی که سیگار مصرف می‌کنند؛ علاوه بر خطر ابتلا به انواع سرطان با خطر ابتلا  به بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی هم مواجه هستند.

اضافه وزن و چاقی  

حیدری اقدم می‌گوید  قطعا احتمال  ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته‌های قلبی و مغزی و دیابت در افرادی که اضافه وزن دارند  بیشتر است. در واقع چاقی یکی از عوامل مهم  قابل کنترل در بروز بیماری‌های قلبی است. ورزش و برخورداری از رژیم ‌غذایی درست هم  می‌تواند کمک زیادی به کاهش وزن این افراد کند.

ژنتیک

به گفته این پزشک متخصص قلب و عروق، یکی از عوامل مهم و غیرقابل کنترل در بروز بیماری‌های قلبی، ژنتیک است. یعنی گاهی حتی  افرادی با داشتن بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون بالا، وقتی در خانواده سابقه ژنتیکی ابتلا به بیماری‌های قلبی ندارند هرگز دچار این بیماری‌ها نمی‌شوند. در صورتی که ممکن است افراد کاملا سالم با سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در خانواده به این ‌گونه بیماری‌ها مبتلا شوند.

در واقع داشتن سابقه ژنتیک بیماری‌های قلبی عروقی احتمال این را که هر کدام از این عوامل بر قلب و عروق تاثیر بگذارد چندین برابر خواهد کرد.

بنابراین افرادی که در خانواده  سابقه  ابتلا به بیماری‌های قلبی دارند باید حتما بیشتر موارد پیشگیری از ابتلا به بیماری را رعایت کنند و معاینات دوره‌ای خود را به‌طور منظم  ادامه دهند و بیشتر به خودشان توجه نشان دهند.

 دلایل سن پایین ابتلا به بیماری‌های قلبی در ایران

دکتر حیدری اقدم می‌گوید استرس بالا یکی دیگر از دلایل بروز بیماری‌های قلبی است و باعث شدت یافتن بسیاری از بیماری‌ها از جمله فشار خون، قند و چربی خون و همچنین  احتمال افزایش بروز سکته‌های قلبی و مغزی در افرادی  می‌شود که سابقه ابتلا به بیماری‌های قلبی دارند.

 افزایش فشارهای محیطی در ایران استرس زیادی به دنبال دارد که البته اغلب افراد هم معتقدند نمی‌توان در برابر این گونه استرس‌ها کاری کرد.

درصورتی که به عقیده این پزشک متخصص قلب و عروق می‌توان تا حدودی که به خود ما مربوط است از جمله نوع پاسخ‌دهی و عکس‌العمل به استرس‌های محیطی است.

فقدان غربالگری، بیماریابی، پیگیری و کنترل بیماری در ایران نیز از جمله علل و عوامل دیگر پایین‌تر بودن سن ابتلا به بیماری‌های قلبی در ایران است.

ورزش

دکتر حیدری اقدم، ورزش کردن را یکی از موارد مهمی می‌داند که می‌تواند در کاهش استرس‌های محیطی موٍثر باشد و پاسخ بدن به استرس‌های محیطی را نیز مدیریت کند. همچنین ورزش می‌تواند تاثیر عوامل خطرزا را هم کاهش دهد و به گونه‌ای باعث شود افراد بهتر بتوانند  مشکلات را تحمل کنند و آستانه تحمل بیشتری داشته باشند.هم‌چنین مطالعه و خواندن کتاب هم می‌تواند در این خصوص مؤثر  باشد.

البته انتخاب نوع ورزش برای بیماران قلبی باید تحت نظر پزشک معالج شان باشد. اما به طور کلی ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا و دوچرخه‌سواری هم ورزش‌های مناسبی هستند.

به گفته این متخصص قلب و عروق، مهم‌ترین نکته در مورد ورزش، داشتن تحرک کافی یعنی انجام آنها ۳ تا ۴ بار در هفته و هر بار نیز حداقل  به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه  و همچنین به طور مداوم و منظم است؛ به گونه‌ای که ضربان پایه قلب ۵۰ درصد افزایش پیدا کند وبتواند سوخت و ساز و متابولیسم بدن را تحت‌تاثیر قرار دهد.   

کاهش استفاده از فضای مجازی و مدیا

به عقیده این پزشک متخصص قلب و عروق کمتر استفاده کردن از فضای مجازی و مدیا هم می‌تواند به کاهش استرس‌های محیطی کمک کند و می‌گوید در پاسخ به کسانی که ادعا می‌کنند  برای ورزش کردن وقت ندارند باید گفت آنها روزانه چقدر وقت صرف گشت و گذار در صفحه‌های مختلف مجازی می‌کنند؟ اگر نصف آن را هم به ورزش اختصاص می‌دادند برای ورزش کردن وقت کم نمی‌آوردند.

حیدری اقدم می‌گوید البته افرادی هم که به طور کلی استرس‌های شدید دارند باید به متخصص یعنی روان‌پزشک یا روان‌شناس مراجعه کنند. چون استرس می‌تواند عامل مهمی  برای ابتلا به بیماری‌های قلبی و همچنین کاهش طول عمر به حساب بیاید.