همشهری آنلاین - سارا جعفرزاده: خیابان قاسم مهاجر برای اهالی محله طیب، نام‌آشناست. آن زمان که خبری از حمام در خانه مردم نبود، اهالی دست بچه‌هایشان را می‌گرفتند و از این خیابان راهی کوچه توکلی‌زاده و گرمابه بوستان می‌شدند. این روزها که خیلی از گرمابه‌های قدیمی در محله‌ها تغییر کاربری داده‌اند یا متروکه شده‌اند گرمابه بستان همچنان پابرجاست و برای قدیمی‌ترها یادآور خاطرات خوش است. خاطراتی که با آویزان شدن لنگ قرمز روی در گرمابه بستان، شامپوهای سلفون پیچ شده قدیمی و کاسه‌های فلزی برای نوشیدن آب و سکوهای سنگی داخل حمام قوت می‌گیرد.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
کوچه حمام و قایم باشک‌بازی
در حال حاضر کوچه‌ای که گرمابه بستان در آن قرار دارد به نام شهید توکلی‌زاده نام‌گذاری شده است اما قدیمی‌های محله اینجا را به نام کوچه حمام می‌شناختند. «بشیر مرتضوی» یکی از اهالی قدیمی محله بیسیم است و درباره این گرمابه می‌گوید: «قدیم‌ها کوچه حمام بستان، باریک بود و در همین کوچه کم عرض، چندین کوچه بن‌بست دیگر هم وجود داشت که با دوستانم در آنجا قایم باشک‌بازی (قایم موشک) می‌کردیم. البته آن موقع اینجا به کوچه حمام معروف و بسیار پر رفت وآمد بود. در زمان کودکی بیشتر اوقات در کوچه بازی می‌کردیم و خوشحال بودیم اما حالا دیگر از کوچه حمام فقط بنای حمام باقی مانده و خبری از بازی‌های کودکانه نیست.»
حاج عباس حمام‌دار پایتخت
در این سال‌ها کابری گرمابه بستان تغییر نکرده و در حال حاضر بنای این گرمابه ۹۰ سال قدمت دارد. مالک این گرمابه «حاح عباس مرادی» و در میان اهالی بسیار خوشنام بوده که چند سال پیش به رحمت خدا رفته‌است. به گفته اهالی او یکی از حمام‌داران بزرگ تهران بود و در نقاط مختلف تهران ۵ حمام داشت. او وضع و روزگار خوبی داشته و بسیاری از زمین‌های کوچه حمام متعلق به حاج عباس بوده است. در حال حاضر ورثه او مالک اصلی حمام هستند. این روزها گرمابه بستان توسط شخصی به نام «عباس» که کارگر خانه‌زاد حاجی بوده، اداره می‌شود.
ردپای بازاریان شوش و میدان خراسان
برخی از تهرانی‌های اصیل جز اولین ساکنان کوچه حمام بودند اما حالا یا به خارج از کشور یا به مناطق دیگر مهاجرت کرده‌اند. «شاهین امیرزاده» یکی از ساکنان کوچه شهید توکلی‌زاده است و درباره ساکنان اصلی این کوچه می‌گوید: «پدرم در خاطراتش می‌گفت: «آن زمان چون حمام در این کوچه قرار داشت همه تمایل داشتند در این کوچه ساکن شوند اما قیمت زمین در این کوچه نسبت به کوچه‌های دیگر محله بیسیم گران‌تر بود و به همین دلیل عده‌ای خاص می‌توانستند در این کوچه خانه بخرند.» اولین ساکنان این کوچه تعدادی از بازاریان تهرانی میدان خراسان و شوش بودند اما از سال ۱۳۶۳ به بعد آذری‌ها و شمالی‌ها هم در این کوچه ساکن شدند.»