به گزارش همشهری آنلاین به نقل از گاردین اگر این رابطه تایید شود، پژوهش‌ها ممکن است در نهایت به یافتن راه‌های جدید غربالگری (شناسایی زودرس) برای زوال عقل و درمان‌هایی برای کُند کردن روند این بیماری بینجامند.
اغلب افراد گاه به گاه رویاهای بد می‌بینند، اما حدود ۵ درصد بزرگسالان دست کم یک بار در هفته کابوس‌هایی می‌بینند که باعث بیدار شدن آنها با وحشت از خواب می‌شود. استرس، اضطراب و محرومیت از خواب همگی عوامل محرک بالقوه برای این کابوس‌ها هستند، اما پژوهش‌های پیشین در افراد دچار بیماری پارکینسون نیز رویاهای مکرر آزارنده را با پیشرفت سریع‌تر توانایی‌های شناختی و افزایش خطر زوال عقل در آینده مربوط کرده است.
کنترل عواطف در رویا مختل می‌شود
پژوهشگران دانشگاه بیرمنگام انگلیس در ان بررسی جدید به داده‌های مربوط به سه بررسی قبلی روی آوردند که کیفیت خواب افراد را ارزیابی و بعد آنها را برای چندین سال از لحاظ سلامت مغز و سایر پیامدها پیگیری کرده بودند. این داده‌ها شامل بیش از ۶۰۰ فرد میانسال (۳۵ تا ۶۴ ساله) و ۲۶۰۰ فرد ۷۹ ساله و بالاتر می‌شد.
آنالیز این داده‌ها با نرم‌افزارهای آماری نشان داد که افراد میانسالی که دست کم یک بار در هفته دچار کابوس شده بودند، نسبت به افرادی که ندرتا کابوس دیده بودند، با احتمال چهار برابر بیشتر در طول دهه بعدی زندگی‌شان دچار اُفت توانایی‌های شناختی شده بودند. در میان افراد سالمند نیز آنهایی که کابوس دیدن‌های مکرر را گزارش کرده بودند، با احتمال دو برابر بیشتر در سال‌های بعدی زندگی دچار زوال عقل تشخیص داده شده بودند.
ممکن است کابوس‌های مکرر شبانه که خواب شبانه را مختل می‌کند، تشکیل کلافه‌های پروتئینی سمی مربوط به زوال عقل را در مغز این افراد تسریع کرده باشد. یک توضیح دیگر این است که یک عامل ژنتیکی مشترک زمینه‌ساز هر دو پدیده باشد.
اما فرضیه پژوهشگران انگلیسی این است که تحلیل رفتن سلول‌های عصبی در لب قدامی راست مغز باعث می‌شود که این افراد در کنترل عواطفشان در هنگام رویا دیدن دچار مشکل شوند و این وضعیت به دیدن کابوس‌های مکرر منجر می‌شود.
کابوس مکرر به عنوان نشانه زودرس زوال عقل؟
دکتر ابیدمی اوتایکو، سرپرست این پژوهش یافته‌های آن در ژورنال eClinicalMedicine منتشر شده است، می‌گوید: «ما می‌دانیم که بیماری‌های تحلیل‌برنده سلول‌های مغزی مانند بیماری‌های پارکینسون و آلزایمر اغلب سال‌ها پیش از تشخیص آغاز می‌شوند. در برخی از افرادی که از قبل این بیماری‌های زمینه‌ای را دارند، کابوس‌های و رویاهای آزارنده ممکن است یکی از نخستین نشانه‌ها باشد.»
او تاکید کرد که فقط زیرگروه اندکی از بزرگسالانی که به طور مکرر رویاهای آزارنده دارند، ممکن است در سال‌های آینده به زوال عقل مبتلا شوند. اما اگر این رابطه ثابت شود، کابوس‌ها و رویای ناراحت‌کننده مکرر ممکن است در نهایت برای شناسایی افراد در معرض خطر مبتلا شدن به زوال عقل به کار رود.
به گفته اوتایکو، بهترین راه برای مقابله با زوال عقل پیشگیری از ایجاد آن است و ما می‌دانیم که عوامل خطرساز متعددی مانند رژیم غذایی ناسالم، ورزش نکردن، سیگار کشیدن و نوشیدن زیاد الکل وجود دارند که قابل اصلاح هستند. اگر بتوان افرادی را که در معرض خطر بالاتر زوال عقل هستند، سال‌ها یا حتی دهه‌ها زودتر شناسایی کرد، ممکن است بتوانیم روند پیشرفت بیماری را آهسته‌تر کنیم یا حتی به کلی جلوی آن را بگیریم.»
تفاوت کابوس‌های زنانه و مردانه
جالب اینکه این بررسی نشان داد رابطه میان کابوس‌های مکرر شبانه و زوال عقل در مردان قوی‌تر از زنان است. برای مثال در حالیکه در میان مردان سالمند آنهایی که به طور هفتگی کابوس می‌دیدند، نسبت به مردانی که کابوس نمی‌دیدند، با احتمال ۵ برابر بیشتر دچار زوال عقل شدند- اما در زنان این افزایش خطر فقط ۴۱ درصد بود.
پژوهش‌های قبلی نیز نشان داده‌اند که کابوس دیدن در میان زنان در سن جوانی و میانسالی شایع‌تر است، اما در مردان خطر کابوس دیدن مکرر در سنین بالاتر بیشتر می‌شود. به گفته اوتایکو، یک احتمال ممکن است این باشد که کابوس‌های مرتبط با زوال عقل آن کابوس‌هایی هستند که در سنین بالاتر رخ می‌دهند و مردان زمینه بیشتر مستعد آنها هستند.