همشهری آنلاین - مریم باقرپور: بلوار شهید رسول چوبتراش از شمال محله صادقیه شروع می‌شود و در جنوب به خیابان شهید تیموری در محله طرشت و بزرگراه شیخ فضل‌الله‌نوری می‌رسد. در غرب بلوار، خیابان شهید آیت‌الله کاشانی و شرق محله ستارخان قرار دارد. «علی چوبتراش» از ساکنان و کاسبان قدیمی بلوار می‌گوید: «حدود ۵۰ سال قبل بلوار به کوچه باغ معروف و یک راه باریک ۴ متری و مالرو و خاکی بود. حتی خودروها از آن به ندرت و با سختی عبور می‌کردند. این راه باریک خاکی و مالرو محل گذری برای عبور ساکنان ۲ محله بسیار قدیمی طرشت و پونک به شمار می‌آمد. یعنی اهالی ۲ محله برای رفت وآمد به محله‌های یکدیگر، از این راه باریک با الاغ و قاطر می‌گذشتند.»
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
کوچه‌ای با باغ‌های انار و توت
این روزها قسمت شمالی بلوار شهید رسول چوبتراش را بیش از همه بافت مسکونی تشکیل می‌دهد. البته این معبر اکنون به دلیل وجود ایستگاه مترو طرشت و مسیر اتصالی به بزرگراه شیخ فضل‌الله‌نوری، شاهد تردد بالای خودروهاست و حتی ساختمان‌ها و برج‌های بلند در آن دیده می‌شوند. البته در بخش جنوبی اینجا تعدادی از باغ‌های قدیمی باقی مانده‌اند. به همین دلیل هم در گذشته به این معبر کوچه باغ می‌گفتند. «علی چوبتراش» که اوایل دهه ۵۰ به خیابان آمده است، از گذشته‌های این محدوده اینطور یاد می‌کند: «اطراف کوچه باغ، پر از باغ‌های میوه مانند توت و انار بود. در میان باغ‌ها، خانه‌های خشتی و گلی دیده می‌شد. همچنین اصطبل گاو و گوسفندها خانه‌ها هم در همین محل قرار داشت. در واقع کوچه باغ، زمین‌های کشاورزی و باغ‌های اهالی طرشت به شمار می‌رفت. ساکنان آن هم از اهالی طرشت بودند.»
روزی که ساخت‌وسازها شروع شد
اوایل دهه ۶۰ در کوچه باغ تغییراتی اتفاق افتاد. «داریوش حسنی» از اهالی قدیمی بلوار می‌گوید: «در دهه ۶۰ شاهد ساخت ساختمان‌های ویلایی و شکل گرفتن محله صادقیه در کوچه باغ و در اصل از بین رفتن باغ‌ها بودیم.»
او ادامه می‌دهد: «با گسترش شهرنشینی، در سال ۱۳۶۴ مقدمات ساخت ایستگاه مترو طرشت هم فراهم شد که از طرشت به صادقیه می‌رسید. برای ساخت مترو نیاز بود که در کوچه باغ عقب‌نشینی ایجاد شود. بسیاری از باغ‌ها و بناها در این عقب‌نشینی از بین رفتند. نام کوچه باغ هم به دلیل شهید ساکن محله در زمان جنگ تحمیلی به شهید رسول چوبتراش تغییر کرد.»
باغ‌هایی که مانده‌اند
حسنی باغ‌های معروف کوچه باغ را به یاد می‌آورد که اکنون اغلب آنها از بین رفته‌اند. مانند باغ حاج رحمت حسینمردی، حاج عبدالله، قاسم سالار، غلامحسین حسینمردی و... حالا هم تعداد کمی از باغ‌ها باقی مانده که بیشتر در سمت شمال شرقی بلوار واقع شده‌اند. در بخش جنوبی هم باغ‌های قدیمی وجود دارند.
«ابراهیم حسینمردی» یکی از قدیمی‌های محله هم می‌گوید: «ساکنان جدید بلوار، مهاجران کرد و ترک هستند. به همین دلیل در دهه ۷۰ اهالی جدید حسینیه‌ای به نام امام موسی بن جعفر(ع) در بلوار راه‌اندازی کردند.»
حمامی در مسیر کوچه باغ
این روزها چند مغازه قدیمی لوازم تعمیر خودرو، خواروبارفروشی و... در شمال شرقی بلوار دیده می‌شود. یکی از قدیمی‌ترین مغازه‌ها متعلق به «ابراهیم حسینمردی» است. او می‌گوید: «اوایل دهه ۵۰ چند مغازه قدیمی مانند خواربارفروشی آقای غلامی وجود داشت. اهالی مایحتاج خود را از آنجا تأمین می‌کردند. چند مغازه در حوزه ساختمانی هم دیده می‌شد.»
حسینمردی به یاد می‌آورد: «در یکی از باغ‌های کوچه باغ،استخری وجود داشت که متعلق به ملک «حسین طرشتی» بود. اهالی تابستان‌ها برای تفریح و آبتنی به استخر می‌رفتند. هزینه آن پنج تومان بود. اما حالا نشانی از آن استخر نیست. حمامی هم به نام حمام گلناز، در کوچه باغ بود که خزینه داشت. البته حمام گلناز هنوز در قسمت شمالی وجود دارد. ولی شکل سنتی آن از بین رفته است. دیگر از خزینه در آن نشانی نیست. این حمام هم مانند سایر حمام‌های عمومی و به علت تغییر سبک زندگی اهالی و شهرگرایی، تعطیل شد.»
دسترسی به ۲ محله با زیرگذر
انتهای بلوار چوبتراش امروزی به خیابان شهید تیموری در محله طرشت می‌رسد و در جنوبی‌ترین قسمت بلوار، بزرگراه شیخ فضل‌الله‌نوری قرار دارد. نرسیده به بزرگراه و در میان راه بلوار، زیرگذر قدیمی هست. حدود ۴۰ سال قبل این زیرگذر محل عبور و حلقه اتصال کوچه باغ به محله طرشت است. گویا این زیرگذر ابتدا ۲ طرفه بوده اما با افزایش و تسریع شهرنشینی و افزایش خودروها اکنون تردد در آن یک‌طرفه و به سمت طرشت است.
حالا ساکنان بلوار چوبتراش را اغلب اهالی طرشت یا مهاجران کرد و ترک تشکیل می‌دهند که به نوعی بومی‌های بلوار به شمار می‌آیند. وقتی به ساختمان‌ها و برج‌های مدرن در قسمت شمالی نگاه می‌کنید؛ شاید تصورش غیرممکن باشد که روزگاری جای این ساختمان‌ها، راه باریکی به نام کوچه باغ وجود داشته است؛ هرچند اهالی ساکن بلوار از وجود تعمیرگاه‌های خودرو در باغ‌ها که باعث ترافیک و افزایش خودروها شده‌اند گاه گلایه دارند.