همشهری آنلاین _ رضا نیکنام : به‌تصویری که بنا بر شواهد مربوط به زمان اشغال ایران است دقت کنید؛ تعداد هفت نظامی آمریکایی در میدان توپخانه تهران ایستاده‌اند و عکس یادگاری گرفته اند و لابد هرکدام از این افراد تا مدت‌ها نمونه ای از این عکس را در آلبومشان نگه داشتند و از اینکه روزگاری در ایران، تهران و در میدان توپخانه ایستاده بودند احساس غرور می‌کردند. در ادامه به اختصار از تاریخچه حضورآمریکایی‌ها در ایران و تهران نوشتیم.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
مؤلف کتاب «ایران سراب قدرت» پیرامون حضور گسترده و رو به تصاعد مستشاران نظامی آمریکا در ایران که در دهه ۱۹۷۰ م. رخ داد، چنین نوشته است: «با مجاز کردن فروش سلاح‌های پیچیده به مقادیر بی‌سابقه به ایران، آمریکا خود را متعهد کرد که این سلاح‌ها را مورد استفاده قرار دهد. این امر به معنای حضور کاملاً مشهود آمریکا در ایران به وسیله فرستادن تعداد بسیار زیاد افراد نظامی، غیرنظامی و مشاور برای جبران کمبود شدید نیروی انسانی ماهرِ لازم برای کاربردی کردن این سلاح‌ها بود.
در سال ۱۹۷۶ میلادی معلوم بود اکثریت ۲۴ هزار نفر آمریکایی که در ایران هستند، نظامی و یا وابسته به امور نظامی هستند. انتظار می‌رفت که به علت خرید اسلحه از آمریکا این تعداد تا سال ۱۹۸۰ م (۱۳۵۹هجری شمسی) به ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر برسد که این به‌معنای رشدی معادل ۱۰ هزار نفر در سال بود. بنابراین، اعتبار نظامی ایران، صرفاً به قیمت از دست رفتن استقلال ایران تمام شد.»
جان استمپل، تعداد آنها را تا ژوئیه ۱۹۷۸ (۱۳۵۷ هجری شمسی) رقمی معادل ۵۴ هزار نفر آورده است. کریستین دلانوآ نیز تعداد آمریکایی‌ها را در سال ۱۳۵۶ بالغ بر ۵۵ هزار نفر ذکر کرده است.
امام خمینی(ره) در سال ۵۷: ۶۰ هزار مفت‌خور آمریکایی داریم
«کن فالت» نویسنده کتاب فرار عقاب‌ها، درباره تعداد مستشاران می‌نویسد: «چند ماهی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکا که تمام کنترل خودش را بر اوضاع ایران از دست داده بود، از ترس حمایت‌های ضد آمریکایی مجبور شد تا تعداد ۳۵ هزار نفر مستشار نظامی و غیرنظامی خود را تا آذر ۱۳۵۷ از ایران خارج کند و برای تخلیه حدود ۱۲ هزار نفر آمریکایی باقی‌مانده در تهران، خواب به چشم خود راه ندهد.»
امام خمینی(ره) نیز در یکی از سخنرانی‌های خود که در تاریخ ۲۷ آبان‌ماه۱۳۵۷ ایراد فرموده‌اند، به تعداد ۶۰ هزار نفر نظامی آمریکایی اشاره داشتند. ایشان فرمودند:«وقتی به ارتش نگاه می‌کنیم، یک ارتشی است تحت فرمان مستشاران آمریکا. ما ارتش داریم؟ ارتشی که استقلال ندارد، خودش نمی‌تواند یک کاری را انجام بدهد، مستقل نیست در کارش، ۶۰ هزار مفت‌خور آمریکایی آمده به اسم مستشار، حالا دیگر چه می‌کنند من نمی‌دانم، اما ارتش ما تحت نظر آنهاست، پس ما ارتش هم نداریم. چه چیز ما داریم؟ ایران چه چیز دارد؟»
*منبع و شرح عکس : سده سنگ و الماس همشهری