همشهری آنلاین _ مریم قاسمی : در کتب تاریخی آمده است که در سال ۱۲٦٣ قمری به دستور محمدشاه قاجار، بازار علافها در جنوب سبزهمیدان ساخته شد. آن دوران محله محمدیه در قُرق خلافکاران و خنزر پنزرفروشان بود و نظم و نَسَق خاصی نداشت. خیابان جلیلآباد در ضلع غرب این راسته کوچهای تنگ و تاریک بود که یکی از مراکز اصلی خلاف طهران آن روزگاران به شمار میرفت. برای بهسازی این راسته و از سوی دیگر برای اینکه بازار عباسآباد از بنبست و رکود خارج شود، محمدشاه قاجار در سال ١٢٦٣ قمری دروازه نو یا محمدیه را بر روی حصار صفوی ایجاد میکند. در این محدوده آثار هویتی بسیاری وجود داشته که بخشی از آن بر جای مانده است که از جمله آنها میتوان به حصار صفوی و املاک نجمالسلطنه مادر مصدق اشاره کرد. این روزها راسته دروازه نو در قُرق صنف نخفروشان قرار دارد، بازارها نوسازی شده است و سقف بازار ترمیم شده است.
قصههای خواندنی تهران را اینجا ببینید
«نصرالله حدادی» تهرانشناس در این باره میگوید: «دروازه نو در دوره محمدشاه قاجار تأسیس شد و بههمین دلیل دروازه محمدیه هم نام گرفت. این دروازه از دروازههای اصلی شهر نبود، چون داخل حصار تهران قرار داشت.» این دروازه را باید ششمین دروازه تهران دانست. برخی از کاشیهای سردر این دروازه که در موزه ایران باستان نگهداری میشود، نقش رستم و دیو را نشان میدهد که بسیار ماهرانه و زیبا و به دست استاد «محمدقلی کاشیپز شیرازی» طراحی شده است. دروازه محمدیه (دروازه نو پیشین) تنها بازمانده دروازههای تاریخی تهران است که بخشهایی از آن، تاکنون باقی مانده است. گذشت روزگار، بخشهای اصلی این دروازه را محو کرده و حالا تنها سه مناره فیروزهای از آن بر جای مانده است.
دروازه محمدیه چهار مناره کوتاه مزین به کاشیهای فیروزهفام اعلا داشت. روی کاشیکاریهای آن که بخشی از آن در موزه ملی ایران نگهداری میشود سال ۱۲۶۲ قمری نقش بسته است.
نظر شما