همشهری آنلاین _ رضا نیکنام : حوالی سال ١٣١٠ برای نخستین بار، موضوع شبانه روزی کردن برق شهروندان در تهران میان دولتمردان آن زمان مطرح گردید و اقدامات اولیه برای تحقق آن صورت گرفت تا آنکه بعد از گذشت ٦ سال بالاخره در ۲۵ شهریور ماه سال ۱۳۱۶ یک نیروگاه بخاری ساخت کارخانه اشکودا از کشور چکسلواکی با ٤ واحد ١٦٠٠ مگاواتی جمعاً به قدرت ٦٤٠٠ کیلو وات در محل کنونی شرکت برق منطقه ای تهران واقع در میدان شهدا(ژاله) نصب و زیر نظر شهرداری تهران بهره برداری از آن آغاز شد. البته اینجا نخستین کارخانه برق تهران نبود و تا قبل از در کاخ سلطنتی ناصرالدین شاه و خیابان چراغ برق تهران به واسطه امین الضرب، برق آمده بود. در ادامه با این فراز و نشیب تاریخی آشنا می‌شوید.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
برای نخستین بار اولین مولد برق در تهران به قدرت تقریبی٣ کیلو وات حدود سال ١٢٦٤ هجری شمسی برای تأمین روشنایی بخشی بخشی از کاخ سلطنتی ناصرالدین شاه، مورد بهره برداری قرار گرفت. ١٩سال بعد از این واقعه یعنی در سال ١٢٨٣ هجری شمسی امتیاز تأسیس کارخانه برق در تهران به یکی از تجار خوش نام آن زمان مرحوم حاج حسین امین الضرب واگذار شد.
این کارخانه در سال ١٢٨٥ درست ٦ ماه بعد از صدور فرمان مشروطیت با یک ماشین بخار پیستونی با ٣ دیگ بخار که سوخت آن زغال سنگ بود با مولدی به قدرت ٤٠٠ کیلو وات ساخت کارخانه آ. ا.گ. از کشور آلمان با ولتاژ٣٨٠/٢٢٠ ولت آماده بهره برداری و پذیرش مشترکان شد. محل این کارخانه در خیابان چراغ برق تهران (امیرکبیر کنونی) قرار داشت که فقط برای تأمین روشنایی شب‌ها بین ٥ تا ٧ ساعت کار می‌کرد. از اوایل سال‌های ١٣٠٠ به بعد دو دستگاه نیم دیزل به قدرت ٥٠ اسب بخار ساخت کارخانه بلژیکی در همان محل نصب و به ظرفیت کارخانه امین الضرب افزوده شد.
درست ۳۱ سال بعد از کارخانه برق امین الضرب، قصه‌کارخانه برق میدان ژاله تهران آغاز می‌شود؛ چون در این سال‌ها به تدریج با آگاهی و علاقه‌مند شدن بخش خصوصی به مزایای برق، رفته رفته شرکت‌های خصوصی برای تولید، توزیع و فروش برق ایجاد شد. در همین دوران برخی از کارخانه های صنعتی جدیدالتأسیس هم دارای مولد برق اختصاصی شدند؛ مثل کارخانه برق بعثت و ...