همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: باتوجه به اینکه غده تیروئید مسوول تمام فعالیت‌های متابولیک بدن است باید برای همه شناخته شده باشد. اما ممکن است شنیدن این موضوع که افرادی که از مشکلات تیروئید رنج می‌برند ممکن است در معرض خطر زانو درد یادردهای مفصلی هم باشند، عجیب به نظر برسد.
اما توجه داشته باشیم از بین رفتن تعادل هورمون تیروئید می‌تواند منجر به تراکم استخوان ضعیف و همچنین دردهای مفصلی خصوصاً زانو درد شود.
ضرورت تشخیص و درمان به موقع کم کاری تیروئید
پروفسور کامران آزما، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و استاد دانشگاه در مورد ارتباط کم کاری تیروئید با دردهای مفصلی می‌گوید: «در کم کاری تیروئید غده تیروئید به میزان کافی هورمون‌های تیروئیدی تولید نمی‌کند. بنابراین اگر مشکلات مربوط به تیروئید به موقع درمان نشوند می‌توانند مشکلات زیادی به دنبال داشته باشند. ممکن است کم کاری تیروئید علامت خاصی نداشته باشد و به مرور و به تدریج ایجاد شود.
احساس ضعف و بی‌حالی، کم تحمل بودن نسبت به سرما، افزایش وزن و یبوست و خشکی پوست از شایع‌ترین نشانه‌های کم کاری تیروئید هستند. ولی تعدادی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید از دردهای مفصلی هم شکایت دارند که ممکن است از دردهای ساده و بدون تورم مفصل (آرترالژی Arthralgia به معنی درد مفصلی) تا التهاب واقعی (آرتریت) متفاوت و متغیر باشند.»
عوامل تأثیر گذار بر دردهای مفصلی
به گفته دکتر آزما عوامل بسیار زیادی بر سلامت مفاصل و غضروف‌های مفصلی نقش دارند. از جمله هورمون تیروئید که اگر سطح خونی آن کاهش یافته باشد می‌تواند باعث خشکی و درد مفاصل شود.
بیشترین مفاصل درگیر در بزرگسالان مبتلا به کم کاری تیروئید نیز مربوط به زانو و دست‌هاست. همچنین تورم و افزایش مایع مفصلی در زانو هم از دیگر علائم شایع آن به شمار می‌رود.
دلایل زیادی برای ابتلای بیشتر افراد مبتلا به کم کاری تیروئید به دردهای مفصلی وجود دارد. یعنی به غیر از تأثیر هورمون تیروئید بر سلامت مفاصل می‌توان از تورم و تجمع مایع در اطراف مفاصل ناشی از کاهش متابولیسم نام برد که
دیگر عوارض ابتلا به این بیماری است.
ارتباط روماتیسم مفصلی با کم کاری تیروئید
به گفته این متخصص طب فیزیکی، بیمارانی که کم کاری غده تیروئید آن‌ها به دلیل بیماری خود ایمنی باشد (هاشیموتو) باشد احتمال تداخل با بیماری‌های خود ایمنی دیگر هم در آن‌ها بیشتر است که یکی از شایع‌ترین حالت‌های آن همراهی با روماتیسم مفصلی است.
از دیگر دلایل دردهای مفصلی در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید التهابات روماتیسمی است. البته رابطه کم کاری تیروئید با روماتیسم مفصلی رابطه دو طرفه است؛ یعنی احتمال اینکه بیماران مبتلابه روماتیسم هم دچار کم کاری تیروئید شوند تا ۲۵ درصد (یعنی یک و نیم تا دو برابر) بیش از دیگر افراد است.
به این ترتیب ضروری است بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی هم در صورت اضافه وزن، درد و تورم غیر طبیعی یا احساس خستگی، تست‌ها و آزمایشات مربوط به تیروئید را انجام دهند.
التهابات روماتیسمی
دکتر آزما می‌گوید کم کاری تیروئید عامل خطری در شدت التهابات روماتیسمی هم به شمار می‌رود. یعنی می‌توان در بیمارانی با دردهای روماتولوژیک نامشخص، احتمال کم کاری تیروئید را هم مد نظرقرار داد و آن راهم بررسی کرد.
همچنین در صورت وجود درد مچ، انگشتان دست و احساس کرختی و سوزن سوزن شدن؛ احتمال همراهی با سندروم تونل کارپ نیز زیاد است.
البته افزایش وزن مربوط به کم کاری تیروئید نیز می‌تواند در بروز درد مفاصل نقش داشته باشد. ضمن آنکه ضعف عضلانی ناشی از این بیماری هم باعت می‌شود هنگام راه رفتن طولانی فشار بیشتری به مفاصل زانو وارد شود.
درمان
به گفته این استاد دانشگاه در بسیاری موارد درمان کم کاری تیروئید، دردهای مفصلی به خصوص دردهای غیر التهابی را بهبود می‌بخشد؛ مگر در مواردی که که غضروف آسیب دیده باشد.
البته اگر در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید با مصرف داروهای تیروئیدی دردهای مفصلی و تورم از بین نرفت، احتمال روماتیسم مفصلی و چک کردن دیگر علل که نیاز به درمان‌های بیشتر دارد الزامی است.
تقویت عضلات اطراف مفاصل بزرگ، ورزش‌های سبک مثل شنا و دوچرخه سواری در کاهش دردهای مفصلی در این گونه بیماران مؤثر است و می‌تواند تا حدودی عملکرد تیروئید را هم بهبود بخشد.
داشتن خواب کافی، دوری از استرس، مصرف مکمل‌ها، رعایت رژیم غذایی سالم نیز ازدیگراقدامات و توصیه‌های درمانی مهم به شمارمی روند.