به گزارش همشهری آنلاین شیرین‌کننده‌های با کالری پایین یا بدون کالری به جای قند و شکر برای شیرین کردن غذاها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شوند و در فراورده‌هایی از جمله دسرها و غذاهای آماده، کیک‌ها، نوشیدنی‌ها، آدامس‌ها و خمیردندان‌ه به کار می‌روند.
بسیاری از افراد شیرین‌کننده‌های غیر قندی را به عنوان جایگزین شکر به غذاهایشان اضافه می‌کنند.
اما دستورالعمل جدید سازمان جهانی بهداشت (WHO) از افراد می‌خواهد از شیرین‌کننده‌های غیرقندی (NSS) به عنوان ابزاری برای کنترل وزن استفاده نکنند.
گفته می‌شود مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی بدون کالری با افزایش درصد افراد دچار اضافه وزن یا چاقی و نیز افزایش مواد دیابت نوع ۲، بیماری قلبی-عروقی، سرطان و پوسیدگی دندان ارتباط دارد.
سازمان جهانی بهداشت در بیانیه‌اش می‌گوید در حالیکه تمرکز کنونی بر کاهش دریافت قند یا شکر برای کاهش دریافت کالری و جلوگیری از چاقی و سایر بیماری‌ها است، «علاقه به شیرین‌کننده‌های غیرقندی به عنوان جایگزین احتمالی آنها افزایش یافته است.»
بحث‌ها درباره تاثیر شیرین‌کننده‌ها بر چاقی
با توجه به توانایی شیرین‌های کننده‌های بدون کالری طبیعی و مصنوعی برای ایجاد طعم شیرین بدون وارد کردن کالری به بدن، برخی از افراد پیشنهاد کرده‌اند که می‌توان از آنها برای کمک به جلوگیری از اضافه وزن یا چاقی استفاده کرد.
اما کارشناسان دیگر معتقد بوده‌اند این شیرین‌کننده‌ها برعکس ممکن است خطر اضافه وزن و چاقی را افزایش دهند.
در نتیجه سازمان جهانی بهداشت به بازبینی بررسی‌هایی پرداخت که درباره اثرات شیرین‌کننده‌ها تحقیق کرده بودند.
پژوهشگران WHO در مجموع به بازبینی داده‌های مربوط به به ۲۸۳ بررسی پرداختند که در بزرگسالان، کودکان یا زنان باردار یا جمعیت‌های مخلوط انجام شده بودند.
به گفته این سازمان نتیجه این تحقیق این بود که استفاده از شیرین‌کننده‌های غیر قندی یا NSS «هنگامی استفادهاز آنها به کاهش دریافت کلی انرژی همراه باشد» ممکن است به کاهش وزن در حد جزئی بینجامد. اما به گفته این سازمان همچننین ممکن است «اثرات نامطلوبی» در اثر مصرف طولانی‌مدت آنها رخ دهد، از جمله افزایش خطر دچار شدن به دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی-عروقی و مرگ.
البته این پژوهشگران می‌گویند پژوهش بیشتری در این باره باید انجام شود.
به قندهای طبیعی میوه‌ها روی بیاورید
فرانچسکو برانکا، رئیس بخش تغدیه و ایمنی غذایی سازمان جهانی بهداشت در این باره گفت: «جایگزین کردن قندهای معمول با NSS در درازمدت به کاهش وزن کمک نمی‌کند.»
به گفته او، افراد باید راه‌های دیگری را برای کاهش دریافت قند و شکر پیدا کنند، از جمله مصرف غذاهایی که به طور طبیعی حاوی قند هستند، مانند میوه‌ها یا غذاها و نوشیدنی‌های شیرین‌نشده که حاوی قندهای طبیعی هستند.
به گفته برانکا، شیرین‌کننده‌های غرقندی یا NSS جزء اجزای ضروری رژیم غذایی نیستند و ارزش تغذیه‌ای ندارند.
او توصیه کرد: «افراد باید میزان دریافت شیرین‌کننده‌ها در رژیم غذایی‌شان را به طور کلی کاهش دهند و این کار را از ابتدای زندگی شروع کنند تا سلامتشان را بهبود بخشند.»
سازمان جهانی بهداشت با توجه به این بررسی یک دستورالعمل «مشروط» دیگر منتشر کرد که در آن توصیه می‌شود شیرین‌کننده‌های غیرقندی یا NSS برای کنترل وزن یا کاهش خطر بیماری‌های غیرواگیردار به کار نروند.
این توصیه‌ها در مورد همه افراد صادق است، به استثنای افرادی که از قبل دچار دیابت هستند.
این دستورالعمل همچنین درباره فراورده‌های شخصی و مراقبت بهداشتی حاوی NSS مانند خمیردندان، کرم پوستی و داروها هم صادق است.
کارشناسان می‌گویند در مجموع این یافته‌ها نشان می‌دهند که جایگزینی کلی قند با شیرین‌کننده‌ها کار لزوما مطلوبی نیست و فقط با این اقدام تنها نمی‌توان کیفیت رژیم غذایی را بهبود بخشید و تغییرات ضروری در کنترل درازمدت وزن را به دست آورد.