همشهری آنلاین- سمیراباباجانپور: رسم پخت کاچی و پخش کردن آن در میان زائران امامزاده شعیب (ع) در محله کن رسمی قدیمی است که همچنان نفس میکشد و هنوز هم میتوان بو و عطر کاچی را در مراسم زنانهای که در این امامزاده برگزار میشود حس کرد.
امامزاده شعیب (ع) در میان باغهای بههمتنیده محله کن، همچون مامنی امن و معنوی، سالهاست که میزبان دوستداران اهلبیت (ع) است. نقلقولهای بیشماری از کرامات این امامزاده نسل به نسل بیان شده است، ازاینرو یکی از مکانهای مذهبی مهم و ثابت برای نذریها و برگزاری آیینهای مذهبی محله است.
قصههای خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
رسم نذری کاچی به نیت این امامزاده (ع) یکی از همین رسمهاست که زنان محله سالهاست عهدهدار آن هستند. زهره علینقی، یکی از بانوان معتمد محله کن، میگوید: «دورهمی زنانه در محله قدیمی کن زیاد بود. بهخصوص دورهمی های مذهبی که همچنان به قوت خود باقی است. مراسم پخت کاچی را از همان دوران کودکی به یاد دارم، نذری که در امامزاده شعیب (ع) این محله ادا میشد. معمولاً خانمها کاچی را در خانه درست میکردند و بعد از نماز و روضه و دعا در امامزاده میان زوار پخش میکردند. برخی هم وسایل پخت کاچی را به امامزاده میآوردند و همانجا نذری را آماده میکردند.»
در اطراف محله کن گندمزارهای زیادی وجود داشت. اغلب آرد اهالی نیز از همین گندمزارها تأمین میشد. پایه اولیه پخت کاچی نیز آرد گندم است، در نتیجه پخت حلوا و کاچی در نذریها بسیار رواج داشت. کاچی خوراکی سنتی و آیینی است که بیشتر برای نذریهای زنانه با توسل به حضرت زهرا (س) پخته میشد. اگر زنی باردار نمیشد، برایش کاچی نذر میکردند.
جالب اینکه اگر حاجتروا میشد و خداوند کودکی به او عطا میکرد، بعد از زایمان برای تقویتش کاچی با روغن حیوانی میپختند تا جان تازهای بگیرد. در زمان پخت کاچی رسم براین بود که مردی پای دیگ نباشد. حتی عامه مردم باور داشتند که بعد از پخت کاچی رویش را بپوشانند تا به وجود حضرت زهرا (س) متبرک شود. اگر هم روی کاچی شکلی میدیدند آن را به حضرت زهرا (س) نسبت میدادند.
کاچی در فرهنگ تهرانیها فقط یک غذای نذری نبود، بلکه طعامی برای افزایش عشق هم محسوب میشد. عبدالله مستوفی، یکی از شخصیتهای دوره قاجار، در کتاب «شرح زندگانی من» روایتهای زیادی از آدابورسوم تهرانیها نقل کرده است. یکی از این موارد مربوط به پخت کاچی است: «در عروسیهای دوران قاجار اعتقاد داشتند پختن کاچی با قند سابیدهشده بر سر عروس و داماد و صرف آن توسط این دو، عشق آنها را افزایش می دهد.» هنوز هم در برخی خانواده ها در روز اول ازدواج برای صبحانه عروس و داماد کاچی میبرند.»