همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: با وجود آنکه هر فرد در هر سنی ممکن است دچار بیماری تنگی کانال نخاع شود اما افزایش سن و تغییرات مرتبط با آن در ستون فقرات نقش زیادی دارند و می‌توان گفت از جمله شایع‌ترین علل تنگی کانال نخاعی مشکلات مربوط به افزایش سن است.
در واقع با افزایش سن، ممکن است رباط‌هایی که مهره‌های ستون فقرات را در جای خود نگه می‌دارند ضخیم و کلسیف شوند؛ یعنی بر اثر رسوبات نمک‌های کلسیم سفت شوند. ضمن آنکه استخوان‌ها و مفاصل نیز معمولاً بزرگ‌تر می‌شوند.
همچنین تنگی ستون فقرات هنگامی اتفاق می‌افتد که فضای داخل ستون فقرات خیلی کوچک باشد. بنابراین به نخاع و اعصابی که از طریق ستون فقرات حرکت می‌کنند فشار وارد می‌آورد. به همین دلیل تنگی کانال نخاعی اغلب در ناحیه کمر و گردن ایجاد می‌شود.
دلایل بروز تنگی کانال نخاع
کوثر حیدری، کارشناس فیزیوتراپی (فیزیوتراپیست) در مورد بیماری تنگی کانال نخاع می‌گوید: تنگی کانال نخاعی یکی از دلایل مهم درد در ناحیه کمری و پاها در بسیاری افراداست. عوامل ایجاد این عارضه را می‌توان به سه دسته اولیه، ثانویه و ترکیبی تقسیم کرد.
تنگی کانال اولیه می‌تواند شامل عوامل مادرزادی و ژنتیکی باشد. در صورتی که عامل تنگی کانال ثانویه، عوامل اکتسابی هستند. در نوع سوم نیز ترکیبی از هر دو عامل در ایجاد تنگی کانال نقش دارند.
بررسی انواع تنگی کانال نخاع
به گفته این فیزیوتراپیست در تنگی نخاع مادرزادی عواملی طی رشد وجود دارند که باعث می‌شوند کانال تنگ‌تر از حالت عادی شود.
در حالت اکتسابی هم عواملی که از جمله عواملی که باعث تنگی کانال نخاعی و فشار روی آن می‌شوند می‌توان به لیز خوردگی مهره‌ها، شکستگی در آن‌ها، بیرون زدگی دیسک‌های بین مهره‌ای، تومور عفونت و کیست کانال نخاعی، ضخیم شدن رباط‌های ثبات دهنده ستون مهره‌ها اشاره کرد. که در اطراف کانال نخاعی قرار دارند. ضمن آنکه بیماری‌های استخوانی مختلف هم می‌توانند باعث رشد نامناسب و غیرمعمول استخوان‌ها شوند.
نشانه‌های تنگی کانال نخاع
حیدری در مورد نشانه‌های ابتلا به بیماری تنگی کانال نخاع می‌گوید: علائم تنگی کانال نخاعی با توجه به میزان و شدت آسیب می‌تواند به صورت یک طرفه در یک سمت یا دو طرفه در هر دو سمت پاها ظاهر شود.
همچنین از نشانه‌های ابتلا به تنگی کانال نخاعی می‌توان به درد در ناحیه کمر، عضلات باسن و همچنین درد دو طرف ساق پا، حالت گرفتگی هر دو ساق پا به خصوص شب‌ها و هنگام استراحت اشاره کرد. ضمن آنکه درد در حالت ایستاده نیز تشدید خواهد شد.
گاهی نیز این بیماران نمی‌توانند خوب راه بروند و در واقع هنگام راه رفتن به اصطلاح لنگ می‌زنند؛ احساس ضعف کلی در عضلات دارند و علائم عصبی مانند بی‌حسی، گزگز یا سوزن سوزن شدن اندام‌ها نیز آن‌ها را آزار خواهد داد.
ضرورت تشخیص درست بیماری
توجه داشته باشید وجود این علائم به تنهایی نشان دهنده تنگی کانال نخاعی نیست و برای تشخیص دقیق و قطعی مراجعه به پزشک و تهیه عکس رادیوگرافی به صورت MRI و یا CT SCAN ضروری است.
درمان
به گفته این کارشناس فیزیوتراپی، درمان تنگی کانال نخاعی با توجه به تشخیص پزشک متخصص به چند صورت انجام می‌شود؛ درمان جراحی در موارد شدید و درمان غیر تهاجمی که شامل دارودرمانی و فیزیوتراپی می‌شود.
معمولاً هنگامی فرد نیاز به درمان جراحی پیدا می‌کند که چنین علائمی داشته باشد:
* بیماری تنگی کانال نخاع به عوامل زیادی مرتبط باشند و تک عاملی نباشد
* بیمار دچار اختلالاتی مانند بی‌اختیاری و اختلالات مربوط به کنترل ادرار و مدفوع شده باشد
* بیمار دچار drop foot یا افتادگی مچ پا به سمت پایین شده باشد
در غیر این صورت با درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی می‌توان درد و التهاب بیمار را کاهش داد.
اهمیت تقویت عضلات
حیدری می‌گوید: یکی از عوامل مهم در بهبود تنگی کانال نخاع، تقویت عضلاتی است که باعث فشار بر ستون فقرات و کانال نخاعی می‌شوند. در واقع باید به نوعی این فشارها را کم کرد. به این ترتیب نشانه‌های بیماری و درد کمتر می‌شود که می‌تواند بربهبود حال بیمار و کیفیت زندگی او تأثیر گذار باشد.
فیزیوتراپی
به گفته این فیزیوتراپیست، درمان‌های فیزیوتراپی این عارضه شامل استفاده از مدالیتی‌های ضد درد، کم کردن اسپاسم و گرفتگی‌های عضلات اطراف ستون فقرات و ناحیه باسن و پاها، تقویت عضلات ثبات دهنده به ستون فقرات و آموزش نحوه درست حرکات به صورتی است که کمترین فشار به ناحیه ستون فقرات و نخاع وارد شود.
بیشتر بدانیم :
این درد دیگر بازگشتی ندارد!
۳ دلیل اصلی که دچار کمردرد می‌شوید
چهفیزیوتراپی؛ جایگزینی برای روش‌های درمانی تهاجمی دارویی برای درمان اسپاسم عضلات استفاده می‌شود؟