همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: گرمازدگی به وضعیتی گفته می‌شود که بدن در دفع گرما توانایی خود را از دست میدهد و دمای درون بدن به حدود چهل درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد این وضعیت به علت فعالیت شدید یا گرمای هوا ایجاد می‌شود.
گرمازدگی چیست؟
گرمازدگی یک بیماری شدید مرتبط با گرما است که زمانی رخ می دهد که سیستم تنظیم دمای بدن تحت تاثیر گرمای بیش از حد قرار گیرد. این وضعیت با دمای مرکزی بدن بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد مشخص می‌شود و با علائمی مانند گیجی، تشنج و از دست دادن هوشیاری همراه است. درک عوامل خطر گرمازدگی برای پیشگیری، به ویژه در دوره‌های گرمای شدید بسیار مهم است. در میان این عوامل خطر، برخی شرایط سلامتی مانند کمبود ویتامین D و فشار خون بالا نقش مهمی دارند.
چه چیزی باعث گرمازدگی می‌شود؟
قبل از پرداختن به شرایط خاص سلامتی که خطر گرمازدگی را افزایش میدهد، لازم است بدانیم گرمازدگی چگونه اتفاق می‌افتد. بدن انسان دمای اصلی خود را از طریق تنظیم حرارتی که شامل مکانیسم‌هایی مانند تعریق و افزایش جریان خون به پوست است، حفظ می‌کند. هنگامی که این مکانیسم‌ها تحت تاثیر دمای بالای محیط قرار می‌گیرند، به‌ویژه در هنگام فعالیت بدنی شدید، توانایی بدن برای دفع گرما به خطر می‌افتد. این منجر به افزایش سریع دمای هسته بدن و در نتیجه گرمازدگی می‌شود.
خطر کمبود ویتامین D و گرمازدگی: خاصیت این ویتامین به دلیل نقش آن در سلامت استخوان‌ها شناخته شده است، همچنین نقش مهمی در عملکردهای مختلف بدن از جمله پاسخ ایمنی و تنظیم التهاب ایفا می‌کند. کمبود ویتامین D می تواند به طور غیرمستقیم خطر گرمازدگی را از طریق چندین مسیر افزایش دهد. کمبود ویتامین D می‌تواند توانایی بدن برای پاسخ به استرس از جمله استرس گرمایی را تضعیف کند. این پاسخ ضعیف می‌تواند اثرات دمای بالا را بر بدن تشدید کند. ویتامین D به تعدیل پاسخ التهابی کمک می‌کند. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به واکنش التهابی مبالغه آمیز به گرما شود و علائم گرمازدگی را بدتر کند. سطوح کافی ویتامین D برای عملکرد مطلوب عضلات ضروری است. کمبود این ویتامین همچنین می‌تواند توانایی ماهیچه‌ها را برای عملکرد موثر در هنگام استرس گرما مختل کند و احتمال بیماری‌های مرتبط با گرما را افزایش دهد.
خطر فشار خون بالا و گرمازدگی: یکی از بیماری‌های شایع فشار خون است که به طور قابل توجهی خطر گرمازدگی را افزایش میدهد. فشار خون بالا فشار اضافی بر قلب و عروق خونی وارد می‌کند. در گرمای زیاد، سیستم قلبی وعروقی باید سخت‌تر کار کند تا بدن را خنک کند، که می‌تواند برای افراد مبتلا به فشار خون بسیار طاقت‌فرسا باشد. بسیاری از داروهای ضد فشار خون، مانند دیورتیک‌ها و بتابلوکرها، می‌توانند با کاهش تعریق یا تغییر جریان خون، تنظیم حرارت بدن را مختل کنند. این امر حساسیت به گرمازدگی را افزایش میدهد. افراد مبتلا به فشار خون بیشتر مستعد کم آبی هستند که یک عامل خطر مهم برای گرمازدگی است. کم آبی توانایی بدن برای تنظیم دما را مختل کرده و دفع گرما را سخت‌تر می‌کند.
خطر چاقی و گرمازدگی: این عامل خطر گرمازدگی را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد. چربی اضافی دفع گرما توسط بدن را مختل کرده و خنک شدن آن را سخت تر می‌کند. افراد چاق اغلب ظرفیت کمتری برای فعالیت بدنی دارند که این مساله باعث تشدید استرس گرمایی می‌شود. شرایط مرتبط با چاقی مانند بیماری‌های قلبی و عروقی و دیابت می‌تواند توانایی بدن در تنظیم دما را بیشتر به خطر بیندازد. هیدراته ماندن، پرهیز از فعالیت‌های شدید در زمان اوج گرما و استفاده از اقدامات خنک کننده برای کاهش خطر گرمازدگی در افراد چاق ضروری است.
خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و گرمازدگی: این بیماری‌ها خطر گرمازدگی را افزایش میدهد. شرایطی مانند نارسایی قلبی و بیماری عروق کرونر، توانایی سیستم قلبی وعروقی را برای مدیریت استرس گرمایی به خطر می‌اندازد. کاهش کارایی در گردش خون، مکانیسم‌های خنک کننده بدن را مختل می‌کند. داروها برای این شرایط ممکن است بر تنظیم حرارت و تعادل مایعات تاثیر بگذارند. برای کاهش خطرات، افراد باید هیدراته بمانند، از فعالیت‌های شدید در طول گرمای شدید اجتناب کنند و به دنبال محیط‌های خنک باشند.
خطر دیابت و گرمازدگی: این بیماری خطر گرمازدگی را به دلیل عوارضی مانند نوروپاتی و گردش خون ضعیف افزایش میدهد که باعث اختلال در تعریق و دفع گرما می‌شود. قند خون بالا می‌تواند منجر به کم آبی بدن شود و استرس گرمایی را تشدید کند. داروهای دیابت نیز ممکن است بر توانایی بدن در مدیریت گرما تأثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید: